Doğu Karadeniz'in Tarihi Kemer Köprüleri Zamana Direniyor

Doğu Karadeniz'nde, Selçuklu ve Osmanlı dönemine ait çok sayıda kemer köprü, yüzyıllardır ulaşımda önemli görev üstleniyor.

Rize Kültür ve Turizm Müdürü İsmail Hocaoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tarihi taş köprülerin Rize sivil mimarisinin önemli unsurlarından biri olduğunu söyledi.

Rize'de en eskisi 1800'lü yıllarda yapılan 94 tarihi kemer köprü bulunduğunu belirten Hocaoğlu, "Bir asrı aşkın süredir doğanın neden olduğu tüm olumsuzluklara rağmen ayakta kalmayı başaran köprüler, geçmişte sivil mimarideki kaliteyi gözler önüne seriyor" dedi.

Hocaoğlu, tescilli taş kemer köprülerden il merkezinde 6, Çamlıhemşin'de 15, Ardeşen'de 6, Fındıklı'da 1, Kalkandere'de 7, Çayeli'nde 3, İkizdere'de 7, Hemşin'de 1 ve Pazar'da 4 adet olduğunu ifade ederek, "Çamlıhemşin ilçesinde Fırtına Deresi ve kolları üzerinde bulunan tarihi kemer köprüler, kültür varlığı olarak tescil edildi. Bu kemer köprüler, harçsız taş yapı şeklinde olup Bizans dönemi mimari özelliklerini taşımaktadır" diye konuştu.

Hocaoğlu, Ardeşen ilçesindeki Köprüköy (Timisvat), Çayeli'deki Kaptanpaşa Buzlupınar, Seslidere, Yamaç (Ehteni), Aşıklar Deresi üzerindeki Yanıkdağ köprülerinin, il genelindeki önemli köprüler arasında bulunduğunu kaydetti.

-Bayburt'ta Korgan Köprüsü, tarihe tanıklık ediyor-

Bayburt'ta, tarihi İpek Yolu üzerinde bulunan Korgan Köprüsü, adeta geçmişle geleceği buluşturma görevi üstleniyor.

İl Kültür ve Turizm Müdürü Bahri Akbulut, Bayburt'un tarihi bir kent olduğunu belirterek, "Bayburt'un tarihine baktığımız zaman birçok medeniyetin, uygarlığın bu kentte yaşadığını ve onların izlerinin bugüne kadar geldiğini görüyoruz. Tarihi İpek Yolu üzerinde bulunan ve bir kavşak noktası olan Bayburt'ta ulaşımla ilgili birçok köprü mevcut" dedi.

Tarihi köprülerden günümüze ulaşabilen Korgan Köprüsü'nün merkeze bağlı Akşar beldesinde bulunduğunu ifade eden Akbulut, "Korgan, klasik Selçuklu dönemine ait bir köprü. Köprünün yapılış tarihi kesin olarak bilinmemektedir. İki gözlü ve 43 metre uzunluğundaki Korgan Köprüsü'nün genişliği 4 metredir" diye konuştu.

Akbulut, İpek Yolu'nu kullanan pek çok kervanın Korgan Köprüsü üzerinden yüzyıllar boyu geçtiğini anlatarak, şunları kaydetti:

"Bu köprünün üzerinden tarihi İpek Yolu'ndan gelip geçen kervanlar Trabzon'a ulaşmış ve oradan da götürdükleri ipekleri ve diğer malları Avrupa'ya deniz yolu ile nakletmişlerdir. Bizim su kültürümüzü de yansıtan Korgan Köprüsü, Selçuklu döneminden, Osmanlı ve bugüne kadar tarihi İpek Yolu üzerinde görev yapmış ve o günün kültürünü, medeniyetini bugünümüze taşımıştır."

-Trabzon kent merkezinde tescilli 7 tarihi kemer köprü var-

Trabzon kent merkezinde halen ulaşım hizmeti veren tescilli 7 tarihi kemer köprü bulunuyor.

Kentin ilk yerleşim yerlerinden olan Ortahisar Mahallesi'nin batısında bulunan Zağnospaşa Köprüsü, Zindan Kapı ile İmaret Kapısı'nı birbirine bağlayan ve üst üste kemerli iki gözü olan bir köprü görünümünde.

Ayaklarında Roma ve Bizans işçiliği görülen köprünün dört yapı evresi tespit edildi. 15. yüzyılda Zağnos Paşa'nın onarımından sonra köprü restore edildi. Köprü, halen yaya ve araç trafiği açısından kentin önemli ulaşım yükünü çekiyor.

Ortahisar Mahallesi'nin doğusunda bulunan ve ilk kuruluşu Roma dönemine kadar uzandığı bildirilen Tabakhane Köprüsü'nün, bugünkü haliyle Osmanlı yapısı olduğu ve son şekline 19. yüzyılda kavuştuğu biliniyor. Köprü, Zağnospaşa Köprüsü gibi kentin yaya ve araç trafiği açısından önemli bir noktası.

1891 tarihinde Nemlizadeler tarafından yaptırılmış Değirmendere Köprüsü ise Değirmendere Mahallesi'nde bulunuyor. Dört gözlü bir köprü olan Değirmendere Köprüsü'nün batı tarafında bir de tahliye kemeri bulunuyor.

İl genelindeki tescilli tarihi kemer köprü sayısı ise 97. Bu köprülerin bazılarında restorasyon çalışması yürütülüyor.

-Artvin'de 13. yüzyılda yapılan Demirciler Köprüsü hala hizmet veriyor-

Artvin'in Borçka ilçesinde bulunan ve 13. yüzyılda yapıldığı tahmin edilen Demirciler Köprüsü, halen yöre halkına hizmet veriyor. Halk arasında 'Çhala' olarak adlandırılan köprü, Handüzü ve Elmalı mahallelerini birbirine bağlıyor. Tek kemerli, 2.3 metre eninde ve 33 metre uzunluğundaki köprü, 2007-2008 yılları arasında Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından onarıldı.

Borçka-Hopa karayolu üzerinde Hopa yönünden gelen derenin üzerinde bulunan Osmanlı dönemi yapısı olan Düzköy Köprüsü'nün yaklaşık 200 yıl önce inşa edildiği tahmin ediliyor. Çift kemerli ve eğri planlı olarak yapılan, 33 metre uzunluğunda ve 2.4 metre genişliğindeki köprü, yaklaşık 5 yıl önce Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından onarıldı.

Arhavi ilçesinde bulunan Ortacalar Çifte Köprülerin, 18. yüzyılda yapıldığı tahmin ediliyor. Küçükköy ve Arılı köyleri yol ayrımında birbirine dik olacak şekilde planlanmış tek gözlü köprüler, eğimli olarak inşa edilmiş. Her iki köprünün onarımı da 2003 yılında Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü tarafından gerçekleştirildi.

İlde 18. yüzyılda yapıldığı tahmin edilen Beğlevan, Vaneti, Kireç, Aralık Köyü, Güreşen Köyü, Efeler Köyü köprüleri ile kitabesi bulunmayan çok sayıda köprü bulunuyor.

Muhabir: Ekip / Tuğba Yardımcı Mısır