Doğumsal kalça çıkığı hastalığının tarihçesine bakıldığında, hastalık ilk olarak yürüme çağındaki küçük çocuklarda, bacak kısalığı ve kalça eklemi hareketlerinde anormallikle saptandığı için bu adı almıştır. Bacaktaki kısalığa sebep olan kalça eklemindeki çıkığın, anne karnında ortaya çıktığı ve çocuğun doğum esnasında çıkık kalçayla doğduğu düşünülmüştür.
Daha sonraki yıllarda görüntüleme yöntemlerindeki gelişmeler sayesinde ve kalça ultrasonografisinin tanımlanmasından sonra bunun böyle olmadığı net olarak anlaşılmıştır. Bebeklere, doğum anında yapılan ultrasonografik değerlendirme sonucunda, çoğunun kalçasında farklı derecelerde gelişme geriliği olduğu saptanmıştır. Bu çocukların bir kısmında bu gelişme geriliği tedavi edilmediği taktirde kalça ekleminde çıkıkla sonuçlanırken, bir kısmının olgunluğunu tamamlayarak tamamen normal bir eklem şekline evrildiği görülmüştür.
Bunun üzerine, hangisinin tedaviye ihtiyaç duyacağının anlaşılması amacıyla yapılan bir çalışmanın sonucunda, ultrasonografik değerlendirmede gelişme geriliğinin farklı dereceleri olduğu ve hafif gelişme geriliklerinin bebek 3 aylık olana dek, fizyolojik yani normal kabul edilebileceği ortaya konulmuştur. Bununla beraber belli derecenin üzerindeki gelişme geriliklerinde, tedavi edilmedikleri takdirde, kalça ekleminin çıkması ve bacak kısalığı ile sonuçlanacağı saptanmıştır.
Yani hastalık doğumsal değil, gelişimsel bir hastalıktır. Genetik hastalıkları olan veya sendromlu nadir birtakım çocuklarda, kalça eklem çıkığı doğum esnasında görülebilmekle birlikte, diğerlerinde ve çoğu hastada kalça çıkığı, aslında doğum esnasında olmayan ve zaman içerisinde ortaya çıkan bir durumdur. Bunun böyle olduğunun anlaşılmasından sonra, hastalığın erken tanısının, tedavisi açısından ve kalça çıkığının ortaya çıkmasının engellenmesi açısından çok önemli olduğu anlaşılmıştır.
Gelişmiş ülkelerde, yeni doğanlara 3 ve 6. haftalar arasında kalça ultrasonografisi tetkiki rutin tarama programı haline getirilmiştir. Bu sayede, erken dönemde kalça ekleminde gelişme geriliği fazla olan ve kalça ekleminde çıkık riski taşıyan bebekler erkenden saptanarak, tedavi edilmeleri ile kalça eklemlerinin çıkması engellenebilmiştir.
Kalça ekleminde gelişme geriliği saptanan bebekte uygulanan tedavi yöntemi aslında bebeği anne karnındaki gibi, kurbağa pozisyonunda tutmayı sağlayan özel ve basit bir bandaj kullanılmasıdır. Bu sayede kalça ekleminin anne karnındaki yetersiz gelişimini, doğduktan sonra tamamlaması mümkün olacaktır. Unutulmamalıdır ki zamanında yapılan, basit bir ultrasonografi tetkiki ile bebeklerimizi bu hastalıktan tamamen kurtarabilmemiz mümkündür.
Doç. Dr. Nevzat Selim Gökay
**www.orthorom.com
https://www.instagram.com/ortho.rom
https://www.facebook.com/OrthoRom/
**