Doğu'nun Siyah Incisi: Raman

Her geçen gün önemi bir kat daha artan petrolün Türkiye’deki tarihi, Raman Dağı ile başlıyor. Ortadoğu’daki yoğun petrol çıkarma faaliyetlerine İsmet İnönü yönetimi de kayıtsız kalamaz. Önce Irak sınırına yakın Nusaybin bölgesinde başlatılır arama çalışmaları. Bu alanda yetişmiş kalifiyeli eleman olmadığı için bir yandan da Amerika’ya jeoloji ve petrokimya alanında eğitim görmesi için öğrenciler gönderilir. Nusaybin bölgesinde yapılan aramalardan sonuç alınamayınca gözler Raman Dağı’na çevrilir. Raman Dağı eteklerinde Maymune Boğazı’nda 1941 yılında ‘Raman 1’ kuyusu için ilk sondaj çalışması başlatılır. O günün şartlarında Türkiye ekonomisi zayıf olduğu için, sondaj çalışmaları da yüzeysel kalır, derin kazılar yapılamaz. Raman’da açılan bu ilk kuyuda az da olsa petrol bulunur; fakat ticari olmadığı için kapatılır. Ardından sayıları 7'ye ulaşan kuyularda petrolün ancak emaresine rastlanır. Tam da bu sıralarda patlak veren İkinci Dünya Savaşı bütün dünyayı kasıp kavurmaktadır. Savaşın rüzgarı Türkiye’ye de ulaşır, zaten kötü olan ekonomiyi iyice zayıflatır. Pahalı bir yatırım olan sondaj çalışmalarından da sonuç alınamaması Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde büyük eleştirilere yol açar. Bir çok milletvekili bunun ölü bir yatırımdan öteye gitmediğini söylese de İsmet İnönü onaylar ve yatırımların devamına karar verilir. Yurt dışından getirilen tek sondaj makinesiyle 1945 yılında ‘Raman 8’ kuyusunun çalışmasına başlanır. Bir yıl süren sondaj çalışmasının sonunda Türkiye için bir tarih yazılır. Yıllardır süren arama faaliyetlerinde ilk defa sonuç alınır, yüzler güler. Bayram havasına bürünen şantiyede keyifler yerine gelir. O günün gazete manşetlerinden verilen haberlerle Raman’daki sevince bütün Türkiye ortak olur. Açılış için Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, bizzat Raman’a gelerek törene katılır. Kurbanlar kesilip dualar edilir. Sekizinci kuyu günde otuz varille üretime başlar. Petrol için yeşeren ümitler sondajların da devamını getirir Raman’da. Artan üretimden sonra işleme tesisleri kurulur. Eskiden bir köy olan Batman’ın çehresi bir anda değişir. Petrolde çalışmak için insanlar çevreden Batman’a göç eder. Halen bölge insanına ekmek kapısı olmayı sürdüren Raman Dağı’nda üretim hızla artıyor. Gelişen teknolojiyle birlikte, günde ortalama 15 bin varil ham petrol çıkarılıyor. Ortadoğu’da ortaya çıkan siyasî krizler nedeniyle yükselen petrol fiyatları, Türkiye’nin bu alandaki yatırımlarının artmasına sebep oluyor. Eskiden ticari olmadığı için kapatılan kuyular yeniden açılırken, bu kuyulara yenileri eklenmeye devam ediyor. "60 SENEDİR PETROLÜN İÇİNDEYİM" Raman'daki kuyularda yıllarca ustabaşı olarak görev yapan Halil Sevim, 8 numaralı kuyuda petrol çıktığında büyük sevinç yaşadıklarını anlatıyor. "Sekiz numarada petrol çıktığı zaman kıyamet o zaman koptu. Herkes mutlu oldu." diyen Sevim, "60 sene hep petrolün içindeydim. Hala gidip kontrol ediyorum. Arıza olursa özel aracımla gidip bakıyorum. Arıza yapınca sıkılıyorum." diyor. Sevim, şunları ifade ediyor: "Türkiye Petrolleri'ni hakikaten çok seviyorum. Hayatım TPAO'da geçti. Ben petrolün kokusundan hiç ayrılamadım. Nereye gidersem burası aklımdan çıkmıyor ki. Raman dediğin zaman, benim her şeyimdir Raman. Allah razı olsun.