Dokuma Mendil Teknolojiye Direniyor

MUSTAFA DERMENCİOĞLU - Denizli'nin Tavas ilçesine bağlı Kızılcabölük beldesinde 650 yıldır sürdürülen dokumacılık sayesinde unutulmaya yüz tutan, adı türkülerde kalan mendil geleneği yaşatılmaya çalışılıyor. Teknolojinin gelişmesi ve kağıt mendillerin yaygınlaşması ile unutulan bez mendiller, Kızılcabölük beldesinde belediyenin desteği ile dokunmaya devam ediyor. Kızılcabölük Belediye Başkanı Abdülkadir Uslu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dokuma kültürünün Kızılcabölük için vazgeçilmezlerden biri olduğunu belirtti. "Kızılcabölük dokumacı memleketi, ana, ata mesleği dokumacılık" diyen Uslu, günümüzde her türlü imkansızlığa rağmen geleneksel yapısını bozmadan, modern imkanlardan da yararlanarak dokumacılığı devam ettirmeye çalıştıklarını ifade etti. Dokuma özelliği taşıyan ürünlerden en önemlisini mendillerin oluşturduğunu anlatan Uslu, şöyle devam etti: "Gençlerimiz şu anda belki hatırlayamayabilir ama askerlerin kullanmak zorunda oldukları, çocukluğumuzda, öğrencilik yıllarımızda ilkokulda kullanmak zorunda olduğumuz bez mendillerin ana vatanı Kızılcabölük. Maalesef gelişen teknoloji ile beraber bez mendillere talep azaldı. Bir zaman sevgililerin dili olan, kaynanaların dili olan, acıyı, kederi, ifade şekli olan oyalı-oyasız işlemeli mendiller kullanılırdı, maalesef o gelenek de gitti. Şu anda Kızılcabölük'te üç esnafımız, dokumacımız bu geleneği devam ettirmeye çalışıyor. Biz de bu yapıyı destekleme konusunda elimizden gelen yardımı yapmaya çalışıyoruz." Doğal yapıyı bozmadan üretilen mendillerin özel müşterileri bulunduğuna işaret eden Uslu, bu müşteriler sayesinde mendil dokumacılığının bir müddet daha yaşatılabileceğini umduğunu dile getirdi. Uslu sözlerini şöyle sürdürdü: "Belediye olarak geleneksel yapının devam etmesi, daha komple ürünler haline getirilerek hem bu tarz ürünlerin yaşaması, hem de müşteriye daha farklı ürünler sunulma adına özellikle mendillerin işlenmesi, oyalanması konusunda kurslar açtık. Bu ve benzer ürünlerin üretildiği Kızılcabölük Belediyesi Göznuru El Sanatları Merkezi'ni kurduk. Burada Kızılcabölüklü bayanlarımız her türlü el işi ürünlerini bu geleneksel dokuma ürünlerimizi kullanarak üretmeye çalışıyorlar. Belediye olarak yurt içinde katıldığımız fuarlarda beldemizin dokuma ürünlerini tanıtıyoruz." Anadolu'da elbezi, destimal, yemeni, yağlık gibi adlarla anılan mendiller günümüzde önemini yitirse de geçmişte baş tacı edilirdi. Eski Türkler'in yanı sıra Mısır ve İran kültürlerinde de varlığı bilinen ve Avrupa'ya "başı koruyan" anlamıyla geçen mendiller, estetik ve zarafet nişanı olarak kullanılırdı. Hüzünlerde, sevdalarda, kavuşmalarda, uğurlamalarda, halaylarda, bayramlarda, oyunlarda sahibinin hatıralarının çoğuna tanıklık eden mendillere, küçük de olsa büyük anlamlar yüklenirdi. Kenarları oyalarla süslenen mendillerin bir köşesine eşin isminin baş harfi işlenir, kalp ya da baş üstünde taşınırdı. Renklerinin yüklendiği anlamlarla sevgiliye mesaj ulaştırma aracı olarak da kullanılan mendillerin yerini günümüzde artık bir kerelik kullanılıp atılan kağıt mendiller aldı.