Birçok kez gerek projelerle gerek yaşamsal örneklerle gündeme gelse de otizm konusunda hala bilinmeyen noktalar var. Aslında sözkonusu otizm olduğunda en önemli bilinmesi gerekenler; otizmli çocukların özellikleri ve teşhis sonrasında yapılması gerekenler. Psikomola Bireysel ve Kurumsal Danışmanlık Merkezi’nden Çocuk ve Ergen Psikoloğu Uzm. Psk. Reyhan Uzun, otizmin yaşamın ilk 3 yılı içersinde ortaya çıkan devamlılığı olan gelişimsel bir gerilik olduğunun altını çiziyor.
Toplumsal ilişkilerdeki bozukluk, sözel ve sözel olmayan ilişkilerde bozukluk ve tekrarlayıcı davranışlarla kendini gösteren temel belirtileri içerdiğini belirten Uzm. Psk. Reyhan Uzun, otistik çocuklarda görülen genel özellikleri anlattı:
1.Genellikle bu çocuklar kendi dünyalarında yaşar gibidirler,
2.Rutinleri vardır, hayatlarında meydana gelen değişimlerden çok hoşlanmazlar,
3.Göz teması kurmazlar,
4.Genellikle ortamda oldukları sürece başka insanlarla ilgilenmezler, tek başlarına oyun oynarlar,
5.Ses, dokunma ve ısıya karşı aşırı hassastırırlar,
6.Genellikle dokunulmaktan çok hoşlanmazlar,
7.Tekrarlayıcı hareketleri vardır,
8.Öfkelendiklerinde saldırganca davranışlar sergileyebilir, kendilerine zarar verebilirler,
9.Zihinsel kapasiteleri normale göre geride olan çocuklar görülse de normal zeka seviyesine sahip olan çocuklar da vardır,
10.İsimleriyle seslenildiği zaman dönüp bakmazlar ,
11.Dönen nesneler ilgilerini çeker, oturup onları izlemekten keyif alırlar. Bunun dışında el çırpma, kendi etrafında dönme , uçuyormuş gibi yapma davranışları vardır,
12.Ağır düzeyde olan çocuklarda, otizme eşlik eden uyku problemleri, yeme probemleri, davranış problemleri görülmektedir,
13.Çevrelerindeki kişilere bağlanmakta zorluk çekerler ancak bağlandıktan sonra da ayrılmakta zorluk çekerler,
14.İlgi alanları oldukça kısıtlıdır ve diğer insanlara anlamsız gelen konularla aşırı derecede ilgilenebilirler.
Psikomola Bireysel ve Kurumsal Danışmanlık Merkezi’nden Çocuk ve Ergen Psikoloğu Uzm. Psk. Reyhan Uzun, temel nedeni tam olarak bilinmeyen bu gelişimsel geriliğin, uzmanlarca konulan teşhisin ardından tedavide en önemli kısmının eğitimsel süreç olduğunu belirtti:
"Hayat boyu devam eden bu rahatsızlığın iyi bir eğitimle kişinin uyum ve beceri yeteneği arttırılarak geliştirilebilmektedir. Davranış terapileri en etkili yöntem olsa da bunun yanısıra sanat terapileri, müzik terapisi, duyusal bütünleme, konuşma terapisi gibi farklı terapi tekniklerinden yararlanmakta fayda sağlanmaktadir.Otizimin tedavisinde önemli kısım teşhis konulduktan sonraki aşamalardır.Aile için kabullenilmesi zor olan bir süreç olan bu durumun öncelikle kabullenilmesi ve bundan sonraki tedavi kısmıyla ilgili doğru şekilde bilgilenmek gerekir.Sonrasında da konuyla ilgili uzmanlarca her çocuğun gelişimsel , bireysel farklılıklarını göz önünde tutarak eğitim programı hazırlamak ve süreklilik halinde bu programın takibini sağlamaktır.Otizmde eğitim çok önemlidir, o yüzden aksatmadan ve düzenli bir şekilde eğitim alan çocuklarda olumlu yönde gelişmeler daha hızlı kaydedilmektedir."
SORU VE GÖRÜŞLERİMİZ İÇİN uzm.psikologreyhanuzun@mynet.com