Finans Enstitüsü’nden Dr. Aylin Soydan, Amerikan Merkez Bankası'nın (FED) olası faiz indirimi kararının doların değerini daha da düşüreceğini ve dünya ekonomisindeki büyümeyi olumsuz yönde etkileceğini belirterek, "Cari açık ve borç sorunu gibi birçok yumuşak karnı olan Türkiye, bundan sonra 'kısa vadeli sermaye nasıl gelirse, nereden gelirse gelsin kabulüm' anlayışıyla ödemeler dengesini tesis edemez. Türkiye kalıcı ve spesifik (istihdam artırıcı ve teknoloji transfer eden) yatırımları çekmek için çaba sarf etmelidir" dedi.
Amerikan ekonomisinin durumu ve dünya ekonomisinde buna bağlı durgunluk tehlikesi endişeleri artırırken, gözler yarın ki FED toplantısına çevrildi. Uzmanlar, FED'in toplantı sonrasında büyük ihtimalle gösterge faizlerini düşürerek piyasaları rahatlatacağını ve doların da buna bağlı olarak değer kaybetmeye devam edeceğini belirtiyor. Finans Enstitüsü’nden Dr. Aylin Soydan, ANKA'ya yaptığı açıklamada, FED’in faiz indirmesi ve güçlü dolar politikasını terk etmesinin dünya ekonomisinin büyümesini olumsuz yönde etkileyeceğini vurguladı.
"TÜRKİYE KALICI YATIRIMLARI ÇEKMEYE ÇALIŞMALI"
Bu dönemde Türkiye’nin seçim dahil yaza girerken var olan birçok siyasi riskini halletmiş olmasının bir şans gibi gözüktüğünü ancak, Türkiye’nin başta cari açık ve borç sorunu olmak üzere birçok yumuşak karnı bulunduğunu ifade eden Soydan, "Türkiye bundan sonra 'kısa vadeli sermaye nasıl gelirse, nereden gelirse gelsin kabulüm' anlayışıyla ödemeler dengesini tesis edemez. Türkiye kalıcı ve spesifik (istihdam artırıcı ve teknoloji transfer eden) yatırımları çekmek için çaba sarf etmelidir" dedi.
"DOLAR KURU 1.2 SEVİYESİNİN ALTINA DÜŞEBİLİR"
Soydan, FED'in 25 baz puanlık bir indirim yapması halinde bile önümüzdeki haftalarda Türkiye’ye sermaye girişlerinin süreceğini ve dolar kurunun 1.2 seviyesinin altını görme ihtimalinin bulunduğuna dikkat çekti. Soydan, borsada da güçlü ve yeni dönem için yapılanmasını tamamlamış şirketlere yabancı ilgisinin güçlü olacağını kaydetti. Soydan, şöyle konuştu:
"FED’in faiz indirmesi ve karşılıksız ve güçlü dolar politikasını terk etmesi ABD’nin dış açıklarını kapatma yönünde baskı yapacak. Bu durum dünya ekonomisinin büyümesini olumsuz yönde etkileyecek bir durumdur. Bundan daha çok Çin ve gelişmiş Asya ülkeleri etkilenecektir. Türkiye’nin olumsuz etkilenmesi dünyadaki likidite daralması çerçevesinde sınırlı olacaktır. Ancak burada Türkiye, dış açığını kapatacak önlemleri almalı, reel sektör borçlarını makul seviyeye indirip, karşılıklarını ayırmalıdır.”
ABD EKONOMİSİNDE DURGUNLUK
ABD ekonomisinde durgunluk belirtileri, en çok sıkıntının başladığı emlak alanında görülüyor. ABD Ulusal Emlak Komisyoncuları Derneği, mevcut durumdaki emlak satışlarının bir ay önce tahmin edilen yüzde 6.8’lik gerilemeyi aşarak, 2007 yılında yüzde 8.6’ya düşeceğini öngörüyor. Yeni konut satışları ise 2006’daki yüzde 18’lik düşüşün de üzerine çıkarak yüzde 24'e gerileyecek. Bu düşüşün ABD ekonomisinin tümüne yayılıp kronik bir durgunluğa dönüşmemesi için FED’in yarınki tavrı büyük önem taşıyor.
AVRUPA’YA UYUM ÖNEMLİ
Yatırımcılar, FED'in gösterge faiz oranını düşüreceği ve ABD ile Avrupa arasındaki açığı daraltacağı beklentisi içindeyken dolar, euro karşısında rekor seviyede düştü. Geçtiğimiz 12 ayda dolar, euro karşısında yüzde 8.6, Avustralya Doları karşısında yüzde 10.2 değer kaybederken, Avrupa Merkez Bankası (ECB) faiz oranlarını yüzde 4’e, Avustralya Merkez Bankası ise yüzde 6.25’e çıkardı. ABD Merkez Bankası ise bu oranı yüzde 5.25 olarak korudu. Şimdi ise, FED’in bu kargaşaya son vererek faiz oranlarını Avrupa’ya yakınlaştırması bekleniyor. Bunun için piyasalar FED’ten 50 baz puanlık bir faiz indirimi bekliyorlar. FED’in olası faiz indirimi kararı, dolara da istikrar kazandıracak.
ABD DIŞ AÇIĞI ŞİMDİDEN AZALMAYA BAŞLADI
Doların zayıflaması, ABD ihracatına ise olumlu etki ediyor. Geçtiğimiz beş ayda Boeing Co., General Electric Co. and Deere & Co. şirketlerinin her biri denizaşırı uçak, motor ve traktör nakliyatında rekor seviyeye ulaştı. Bu gelişme ABD ekonomisinin bundan böyle kendisini karşılıksız dolarla finanse etmek yerine, gerçekçi bir kur politikası güderek üretim ve ihracata önem vereceğinin işareti olarak yorumlanıyor. Ancak uzmanlar, FED’in bundan sonra izleyeceği düşük faiz politikasının doların değerini düşürerek ABD’nin ithalatını olumsuz yönde etkileyeceğini, bunun da Çin ve Asya’nın ABD’ye olan ihracatında önemli düşüşlere yol açacağını belirtiyorlar.
ANKA