Rengin Arslan
BBC Türkçe, İstanbul
Dolar, Türk lirası karşısında bugün de değer kazanmaya devam ederek 11 yılın en yüksek seviyelerindeki kazançlarını sürdürdü.
Dolar yedinci günde değer kaybetmeye devam etti ve güne 2.57 seviyesinde başlayan dolar/TL bankalar arası piyasada 2.6002'ye kadar yükseldi. TSİ 1500 itibariyle 2.5860'tan işlem görüyor.
Piyasa yorumcuları doların kazançlarının arkasında temel olarak iki etken görüyor. Birincisi doların küresel çapta değer kazanması, ikincisi ise Merkez Bankası'nın faiz oranlarını düşürmesi yönündeki siyasi baskı.
Peki Türk lirasındaki değer kaybı devam edecek mi? Bu durum sektörleri nasıl etkiler?
A1 Capital Menkul Değerler Direktörü Belgin Maviş, doların Türk lirası karşısındaki yükseliş eğiliminin devam edeceği görüşünde. BBC Türkçe'ye konuşan Maviş, "Çünkü Merkez Bankası iki şekilde müdahale edebilir. Bir, döviz satarak, ikincisi de faiz arttırarak. Döviz satmıyor veya en azından sözlü olarak böyle bir beklenti oluşturmak anlamında sözlü ifade etmiyor. Faiz indirimiyle ilgili söylemlerin olduğu bir süreçte ve bununla ilgili ağır eleştirilerin olduğu bir dönemde faiz yükselteceğim şeklinde bir atak da gerçekleştirmiyor" diyor.
Kâr realizasyonu bir miktar satış getirebilirMaviş, dolar/TL paritesinde 2,58 ve 2,60'ın kuvvetli dirençler olduğunu belirtiyor.
Bunun yanında Maviş, kar realizasyonu yapmak isteyen yatırımcıların ellerindeki doların bir kısmını satmayı tercih edebileceğini ve bunun kurda düşüşü getirebileceğini belirtiyor: "2.30 seviyelerinden dolar almışsa örneğin, 2.60 iyi bir marjdır. Elindekinin bir kısmı ile realizasyon yapabilir ama elinde kalan diğer kısmıyla yola devam eder."
Maviş doların düşmesi için Merkez Bankası'nın elindeki araçları kullanmasının yanında bir diğer seçeneğin de verilecek olumlu mesajlar olduğu görüşünde. "Merkez Bankası'nın müdahale etmesinin önüne geçebilecek bir başka seçenek var. Ali Babacan'ın, Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'nın ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın piyasalara, ortada bir gerginliğin veya istifanın masada olduğu yönündeki söylemleri ortadan kaldıracak pozitif bir mesaj vermeleri."
'Hangi seviyeye yükseleceğini kestirmek zor'Maviş bunların olmaması halinde "dolarda dalgalı seyirle birlikte yukarı yönlü hareket iştahı devam eder. Bugün hız keser ama yarın devam eder" yorumunda bulunuyor.
Radikal gazetesi ekonomi yazarı Uğur Gürses de, doların yukarı yönlü hareketinin devam etmesini bekliyor. BBC Türkçe'nin sorularını yanıtlayan Gürses, "Potansiyel olarak yükselme ihtimali var. Muhtemelen kur daha da yukarı gidecek gibi görünüyor. Ama hangi seviyede olur kestirmek zor" diyor.
Bu yükselişin ekonomi ve sektörler üzerindeki muhtemel etkisini sorduğumuz Gürses, en temel iki etkinin enflasyon ve şirketlerin bilançoları üzerinde olacağını söylüyor ve "Kur artışı çok kazananı olan bir şey değil" diyor.
Gürses kurun yükselişinin enflasyona "bir buçuk puan civarında yansıması olacağını" tahmin ediyor.
Bunun yanında şirket bilançolarına zarar vereceğini söyleyen Gürses bunu şöyle açıklıyor: "En önemlisi tabii şirket bilançolarına vereceği hasar. Türkiye'nin reel sektörlerinin açık pozisyonu 180 milyar dolar. Burada yüzde 10'luk bir kur artışı 18 milyar dolar karşılığı Türk lirası etkisi olacak. Bu da kabaca 35-40 milyar TL zarar bilançolara yansıyacak demektir."
İhracatçıların, ara malı ithal etmesi nedeniyle bu piyasanın da dolaylı bir zarara uğradığını belirtiyor: "Çoğu da ithalattaki bu ara malındaki şoktan dolayı verdikleri fiyat tekliflerinde rekabetçi olamıyorlar."