"Domuztepe'deki iskan, Göbeklitepe'den bin yıl sonra başlamış"

İSMAİL HAKKI DEMİR - Kahramanmaraş'taki Domuztepe Höyüğü'nde sürdürülen arkeolojik kazı çalışmalarına göre Göbeklitepe terk edildikten yaklaşık bin yıl sonra Domuztepe'de iskanın başladığı düşünülüyor.

Kahramanmaraş'ın Türkoğlu ilçesine bağlı Kelibişler Mahallesi yakınlarındaki höyükte, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Halil Tekin tarafından 2013'te Kahramanmaraş Müze Müdürlüğü koordinesinde başlatılan, 2015'ten bu yana da Bakanlar Kurulu kararıyla yürütülen kazı çalışmaları devam ediyor.

Halil Tekin başkanlığındaki çalışmalara, Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkililerinin yanı sıra üniversite öğrencileri de katılıyor.

Höyükte 1996 yılında İngiliz-Amerikan ortak projesi olarak başlanan, 2013'ten itibaren ise Türk bilim insanlarınca devam ettirilen çalışmalarda binlerce yıllık çeşitli tarihi eser ve izlere rastlandı. Doç. Dr. Halil Tekin ve ekibi tarafından bulunan "T" biçimli ve stilize edilmiş insan görünümlü 5 santimetrelik taştan yapılmış amulet bulundu.

Doç. Dr. Halil Tekin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Domuztepe'nin dünya kamuoyunu heyecanlandıracak bulgulara gebe bir kazı alanı olduğunu söyledi.

Göbeklitepe'den sonraki yaşamın Domuztepe'de başladığını tahmin ettiklerini anlatan Tekin, "Göbeklitepe terk edildikten bin yıl sonra burada bir iskan başlamış. Görünen o ki Toros dağlarının güney kesiminden pek dağılmadan, aynı kabileden devam eden yaşam biçimini devam ettirerek buralarda yaşamaya devam ediyorlar. Göbeklitepe'deki yaşam biçimi ile Domuztepe'deki yaşam biçimi aslında aynı." dedi.

Domuztepe'de buldukları en derin tabakanın günümüzden 9 bin yıl öncesine ait olduğuna dikkati çeken Tekin, "T" biçimli ve stilize edilmiş insan görünümlü 5 santimetrelik taştan yapılmış amuletin benzeri ve büyüğünün, UNESCO Dünya Miras Listesi'nde yer alan Şanlıurfa'daki Göbeklitepe'de bulunduğunu belirterek, "Göbeklitepe terk edildikten yaklaşık bin yıl sonra burada bir iskan başlamış." ifadesini kullandı.

Göbeklitepe ile Domuztepe'deki yaşam biçimlerinin benzerliğini anlatan Tekin, şunları söyledi:

"Yaşam biçimi olarak Göbeklitepe ile Domuztepe'ninki aynı. Yani bir tarımcı toplum değiller. Bunlar dağlarda genelde mevsimsel döngülerle hareket eden topluluklar. Belli ki inançlarında da çok ciddi bir benzerlik var. Göbeklitepe'de görülen kabartma şeklindeki hayvanların, boya bezek üzerinde aynısının devam ettiğini görüyoruz. Belli ki bunların bir hikayeleri var. Gelecekte de bu çalışmalar büyüdükçe, genişledikçe sanıyorum dünya kamuoyunda da hak ettiği yeri bulacaktır, bunu bekliyoruz."

- "Binlerce ziyaretçi çekilebiliriz"

Türkoğlu Belediye Başkanı Osman Okumuş ise ilçelerindeki Domuztepe Höyüğü'nde yapılan kazıları çok önemsediklerini belirterek, "Domuztepe'de T şeklinde tılsımlı nesneler var boyuna taktıkları. Muhtemelen orada (Göbeklitepe) ve burada yaşayan insanlar, birbirlerine benzeyen, birbirlerinin devamı olan kültürel yaşamı olan insanlardı, kabilelerdi." dedi.

- "Tarihe ışık tutmaya devam edecek"

Kahramanmaraş İl Kültür Müdürü Seydihan Küçükdağlı da Kahramanmaraş'ta yaklaşık 7 yıldır 5 ayrı alanda bilimsel, kurtarma ve araştırma kazıları gerçekleştirildiğini söyledi.

2019'da, Domuztepe Höyüğü, Direkli Mağarası ve Karahöyük kazısının çalışmalarına başlandığını hatırlatan Küçükdağlı, kazı başkanları, akademisyenler ve bakanlık koordinesinde çalışmaların devam ettiğini, Keçemağara ve Germanicia kazılarının da sürdürüleceğini belirtti.

Kazıların bölge için önemine dikkat çeken Küçükdağlı, şunları kaydetti:

"Bu kazılar, uygarlıklar ve medeniyetlerin kenti olan Kahramanmaraş'ın 15-16 bin yıllık tarihine ışık tutmaya devam edecek. Özellikle bilimsel kazılarda tarihe ve bilime katkı sunulması, aynı zamanda da turizm ve tanıtım noktasında Kahramanmaraş'ın büyük bir artısı olduğunu belirtmek istiyorum."