Sonbahar ve kış başta olmak üzere, yılın dört mevsimi birtakım virüsler nedeniyle vücutta nezlenin belirtileri görülür. Virüsler aşırı terleme, cereyanda kalma, soğuk içecek tüketme ya da bulaş sonucunda nezle olarak yakanıza yapışır ve bir süreliğine yaşam kalitenizi olumsuz etkiler.
Nezle nedir sorusunu, birtakım virüslerin vücuda girdikten sonra burun, boğaz hastalığına yol açması diye cevaplayabiliriz. Nezle yani soğuk algınlığı tıp dilinde nazofarenjit veya üst solunum yolu enfeksiyonu olarak adlandırılır. Hemen hemen yılın her ayı karşılaşılabilen nezle sonbahar ve kışın daha sık görülür. Havaların soğuması ve sertleşmesi soğuk algınlığı vakalarını artırır. Nezleye yol açan virüslerin sayısı 200'den fazladır. Rinovirüsler, coronavirüsler, adenovirüsler ve RSV nezleyi oluşturan başlıca virüslerdir.
Nezlenin belirtileri grip ile benzerlik gösterir. Bu nedenle zaman zaman grip ile karıştırılabilir. Fakat nezle gripten daha hafif seyreder. Nezlede oluşan burun akıntısı gripte olmaz. Etki süreci yaklaşık bir haftadır. Yoğun çalışmak zorunda kalıp dinlenemeyen hastalarda süre uzar. Çocuklarda ise bu süre zaten uzundur.
Virüsler vücuda yerleştikten yaklaşık 2-3 saat sonra hastalığın semptomları görülmeye başlar. Nezlenin kuluçka süresi ise 24 - 72 saat arasında değişir. Her hastada aynı belirtiler olmasa da benzer şikayetlerle ortaya çıkar. Nezlenin yani soğuk algınlığının başlıca belirtileri:
Nezle (soğuk algınlığı) çocuk ya da yetişkin her yaşta görülebilen bir hastalıktır. Bebeklerde ilk 6 ay görülmez. Bunun nedeni ise anneden geçen antikorların bebekte koruyucu kalkan oluşturması ve nezle virüslerinin vücuda girmesini engellemesidir. İlerleyen zamanlarda çocuklar yılda 6 ile 8 defa nezle atağı geçirir. Okul dönemi başladığında bu sayı çoğalır. Yaş ilerledikçe bağışıklık güçlenir ve nezle atakları azalır. Yani yetişkinler çocuklara kıyasla daha az nezle atağı geçirir. Çocuğun yaşı büyüdükçe ataklarda çoğalma gözlemleniyor ise bu durum doktora bildirilmelidir.
İlk olarak nezle bulaşıcı mı sorusunu cevaplayalım. Evet, nezle oldukça bulaşıcı bir hastalıktır. Hastalığı taşıyan kişilerin burun ve boğaz salgılarının damlacık yoluyla etrafa saçılması sonucu nezle başkalarına bulaşır. Nezle neden olur, birkaç madde ile sıralayalım:
Nezle nasıl geçer sorusunu cevaplamak kolay değildir; çünkü her hasta öyküsü farklıdır. Hasta istirahat ederse soğuk algınlığı 7- 10 gün içinde kendiliğinden geçebilir. Bu süreçte hastada bronşit, sinüzit veya orta kulak enfeksiyonu gelişmemişse antibiyotik kullanılmaz. Eğer hastada komplikasyon oluşmuşsa iyileşme süreci uzar. Nezlenin genel tedavisinde ağrı kesicilerle hastanın ağrısı azaltılabilir. Burun açıcı spreyler ile daha rahat nefes alması sağlanabilir. Yaşamın her evresinde olduğu gibi bu süreçte de bol bol sıvı almak faydalıdır. Oda içerisindeki havanın nemli olması boğaz ve geniz kuruluğunu önler. Bu nedenle özellikle kış aylarında kalorifer peteklerinin üzerinde su bulundurulmalıdır. Boğazı temizlemek için tuzlu su ile gargara yapılabilir.
Soğuk algınlığı ve gripte kullanılan bazı ilaçlar doktor tavsiyesi ile alınabilir. Bitki çayları tüketmek iyi gelir. Taze sebze ve meyve tüketmek ise vücut direnci için çok önemlidir. Yatak istirahati iyileşmeyi hızlandırır. Başkalarına bulaştırmayı önlemek için maske kullanılabilir. Şayet maske kullanılmıyorsa, hapşırık ve öksürük gibi durumlarda etrafa damlacık yayılmaması için mendil ya da dirsek içiyle ağız kapatılmalıdır. El temizliği ise çok önemlidir.
Soğuk algınlığında dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Kemoterapi almış ve/veya HIV virüsü taşıyan kişiler, bağışıklık sistemleri daha zayıf olduğu için nezleye karşı oldukça hassas bir durumdadır. Çocuklarda hastalığın seyri önceden kestirilemediği için, kronik hastalığı olan çocukların ebeveynleri onları riskli ortamlardan uzak tutup hijyene fazlasıyla önem vermelidir. İlaç kullanımından önce kesinlikle doktora danışılmalıdır; nezlenin tedavisinde antibiyotiklerin herhangi bir etkisi yoktur.