Yurtiçi döviz piyasası ABD'de yeni hükümetin açıkladığı planların yeterli bulunmaması, hafta sonu gerçekleştirilen G7 toplantısından somut bir sonucun çıkmaması, Japonya'daki olumsuz büyüme verileri, avro/dolar paritesindeki seyir ile birlikte Orta ve Doğu Avrupa'daki ülkelerin ekonomilerine yönelik endişeler nedeniyle yükseldi.
Dolar saat 15:25 itibari ile serbest piyasada 1.6620 TL'den alınıp 1.6640 TL'den satılıyor. Aynı saatlerde Euro'nun alış-satış fiyatı sırasıyla 2.1240 - 2.1280 TL oldu.
Tekstilbank Döviz Masası Yönetmeni Semin Dülek, bugün piyasada genel olarak olumsuz bir havanın hakim olduğunu kaydetti.
[**DÖVİZ PİYASASINDAKİ GELİŞMELERİ ANINDA İZLEYİN
**](https://finans.mynet.com/doviz/)
Döviz Masası Yönetmeni Semin Dülek, yaptığı açıklamada, olumsuz havanın sebeplerinden birinin hafta sonundaki G7 toplantısı olduğunu kaydederek, "G7 toplantısı öncesinde, toplantının global durgunluğa ve krize çare olacağına yönelik beklentilerle genel risk iştahında artış gözlemiş, riskli para girişlerine giriş ve Japon Yeni'nden çıkış görmüştük. Bu hareket içinde dolar/yen paritesi 91.70-92.00 seviyesine kadar yükselmişti" diye konuştu.
Semin Dülek, G7 toplantısından piyasaları rahatlatacak, elle tutulur somut bir karar çıkmadığının altını çizdi ve sözlerini şu şekilde sürdürdü:
"Bu sabah piyasalarda G7 toplantısının hayal kırıklığını görüyoruz. Yeniden riskli para birimlerinden çıkış ve dolara giriş var diyebiliriz.
Bunun dışında İngiltere'deki bankacılık problemleri genel olarak tüm dünyada etkili olmaya devam ediyor. Avrupada'ki borsaların da bu etkiyle aşağı gittiğini görüyoruz. Moody's Lloyds TSB Bank ile Bank of Scotland'ın kredi notlarını düşürdü. Lloyds'un Hbos'u satın almasından sonra bilançosunda bozulma olmuştu. Japonya'da büyüme verisi geldi. Son 35 yılın en kötü datası geldi. Bu veri nedeniyle Asya'daki borsaların hepsinin ekside kapattığını gördük. Tüm bu etkenler riskten kaçış eğiliminin ortaya çıkmasına neden oluyor."
G7 ve IMF, gelişmekte olan piyasaların büyüyen finansman açıklarından endişe ediyorlar. Hafta sonu Roma'da yapılan G7 maliye bakanları ve merkez bankası başkanları toplantısında bir çok yetkili bu endişeyi dile getirdi. 2009 yılında bir çok kısa vadeli borcun vadesinin dolacağına dikkat çeken IMF Başkanı Strauss Kahn, bu borçların hepsinin çevrilip çevrilemeyeceğinin net olmadığını vurguladı. Cari işlemler fazlalarının azaldığını ve kısa vadeli kredilerin yenilenmesine ihtiyacın artmakta olduğunu belirten Kahn, 2009 yılında gelişmekte olan piyasalar için finansman açığının çok büyük seviyelere yükselmekte olduğunu belirtti.
Bugün Moody's, Lloyds TSB Bank PLC'nin Aaa olan uzun vadeli mevduat ve kredi notlarını Aa3'e, Lloyds Banking Group'un Aa1 olan kredi notunu A1'e indirdi. Kredi notlarının görünümü 'durağan' olarak belirlendi. Moody's, Bank Of Scotland'ın kredi notunu ise Aa3'ten Aa1'e çekti.
Tekstilbank Döviz Masası Yönetmeni Dülek, Romanya, Polonya ve Çek Cumhuriyeti gibi eski Doğu Bloku Bölgesi'nin bugün endişeleri artıran diğer bir faktör olduğuna işaret etti ve şöyle konuştu:
"Bu ülkelerin özel sektörleri yurtdışından yüklü tutarda borç almış durumda bulunuyorlar ve işlerini borçlanmayla çeviriyorlardı. Ancak krizle birlikte borçlanma imkanları daraldığı için borçlarını geri ödeme ve işlerini devam ettirme konusunda finansman bulmalarında büyük sorunlar var. Rakamların büyüklüğü ve özel sektörün girmiş olduğu dış borç yükünün fazlalığı nedeniyle bu ülkelerin ekonomilerinde bozulmalar olacağı ve hatta bazı ülkelerin IMF'ten yardım isteyebileceği konuşuluyor. Dolayısıyla konuya ilişkin endişeler bu ülkelerin para birimlerinin dolar karşısında değer kaybetmesine yol açıyor. Polonya Zloty'si, Çek Kronu ve Romanya Levası'nda yüksek değer kayıpları yaşandı ve seviye olarak son dönemlerin en alt seviyelerine geldiler. Doğu Avrupa'daki riskten kaçış eğilimi ile yerel para birimlerinden çıkış yaşanması, Türkiye'den de çıkışa neden oluyor. Türkiye'de o boyutta bir çıkış yok ama sonuçta bizi de etkiliyor ve TL'nin değer kaybetmesine neden oluyor.
Ukrayna tarafında da olumsuz gelişmeler var. Fitch Ukrayna'nın notunu indirmişti. S&P'nin de not indireceği konuşuluyor. Ukrayna bizi birebir etkileyen bir ülke değil. Ancak genel olarak gelişmekte olan ülke piyasalarının görünümünü olumsuz etkileyen bir faktör oldu. Ukrayna diğer ülkeler düzelirken pek düzelmediği için bunun fazla etkili olduğu söylenemez."
Uluslararası pilyasalarda bu sabah gerçekleşen işlemlerde PolonyaZloty'si Avro karşısında yüzde 3.40 değer kaybetti. Zloty, Avro karşısında AB'ye katıldığı 2004 Mayıs ayından bu yana görülen en düşük seviyede.
Avro/Zloty paritesi 4.8335 seviyesine kadar yükseldi. Şu sıralarda 4.799 seviyesinden işlem görüyor. 3.7864 seviyesine kadar çıkan Dolar/Zloty paritesi ise şu anda yüzde 4,26 artışla 3.7623 civarında.
Bu sabah Macar Forint'i de Avro karşısında değer kaybetti. En yüksek 304.44 seviyesini gören Avro/Forint paritesi yüzde 2.01 artışla 303.89 seviyesinde.
Dülek, geçen hafta ABD'nin getirdiği bazı planlar olduğuna değinerek, "ABD'de 789 milyar dolarlık canlandırma planı, mortgageların sübvanse edilmesine yönelik plan ve bankaları kurtarmaya yönelik plan yeterli görülmüş olsaydı bu hafta tüm olumsuz etkenlere rağmen yine de olumlu trade ediyor olabilirdik. Ancak geçen hafta özellikle bankacılık kurtarma planından hiç tatmin olmadığını göstermişti. Paketlerin de destek olamadığı ortamlarda, G7'den somut bir sonuç çıkmaması, bankacılık sorunları, Japonya'nın daralıyor olması ve Orta ve Doğu Avrupa ile ilgili sorunlar, Türkiye'yi açılışta olumsuz yönde etkiledi ve seyir bu şekilde devam ediyor" dedi.
Semin Dülek, bono tarafında da benzer tedirginlik gözlendiğini kaydetti. Dülek, bono piyasasında da satımın söz konusu olduğunu dile getirerek, "Yüzde 15.50 bileşik seviyesinde önemli destek var. Buradan dönme ihtimali yüksek görünen bileşik faizin, yarın olumsuz havanın devamını sağlayacak yeni gelişmeler yaşanmaması halinde, yüzde 15.50 seviyesini kırmayacak diye düşünüyoruz. Özellikle bu hafta Perşembe günü muhtemel faiz indirimi beklentisi nedeniyle bu seviye kırılmayacaktır" diye konuştu.
Geçen haftaya oranla avro/dolar paritesinin düşmüş olmasının dolar/TL kurunun yukarı gitmesinde ayrı bir etken olduğuna dikkat çeken Dülek, avronun düşüşünde geçen hafta Avro Bölgesi'nde 4. çeyrek büyüme verisinin yüzde 1.3 küçülme beklenirken, yüzde 1.5 ile beklentilerden fazla gelmesinin etkili olduğunu bildirdi. Dülek, bu gelişmenin avro/dolar paretisinin hareketinde etkili olduğunu vurguladı ve "Bu gelişmeler ile dolar/TL kurunun yukarı gelmesini bekliyorduk. Başka olumsuzluk olmamasa bile geçen haftaya göre daha yukarı seyirle başlayacağını tahmin ediyorduk" diyerek sözlerini tamamladı.