Dsi Genel Müdürlüğü Yaşanan Felaketin Boyutunu Ortaya Koydu

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ), Samsun’un Canik ilçesinde yaşanan sel felaketini teknik bir açıklama yaparak yaşanan felaketin boyutunu ortaya koydu.

Samsun’un Canik ilçesinde 3 Temmuz akşamı saat 22.30’da başlayıp 4 Temmuz sabah saat 06.00’ya kadar süren şiddetli dolu ve sağanak yağış mezbahane mevkisinde taşkınlara sebep oldu. DSİ Genel Müdürlüğü, yaşanan sel felaketinin ardından teknik bir açıklama yaptı. Yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi; “Yılanlıdere’nin Mert Irmağı’na birleşim yerindeki yağış alanı A= 31 km2 ve dere boyu 14,5 kilometredir. Yılanlıdere’nin 100 yıl frekanslı taşkın pik debisi Qmax100=155,0 m3/s, 500 yıl yinelenmeli taşkın pik debisi Qmax 500=217.0 m3/s’dir. Samsun Meteoroloji Bölge Müdürlüğü’nden 4 Temmuz metrekareye 66 kilogram yağış düştüğü bilgisi alınmıştır. Bu bölgede yıllık ortalama yağış 710 mm olup, 2 saatteki yağış miktarı yıl boyunca gelecek yağışın yüzde 9’u 4 saatte yağdığı görülmektedir. DSİ 7. Bölge Müdürlüğü tarafından, Yılanldere vadisindeki rüsubat, taşkın ve çevre kirliliği sorunlarının olumsuz etkisini azaltmak için, Samsun Büyükşehir Belediyesi Çöp Döküm İstasyonu’nun membaında talvegden itibaren 50 metre yükseklikte, 2,77 hm3 normal depolama hacminde, 200 metre uzunluğunda ve 3 metre çapında derivasyon tüneli olan Yılanlıdere Sel Kapanı yapılmış ve 2008 yılında tamamlanarak hizmete alınmıştır. Sel kapanları; havzadan gelebilecek taşkınları ötelemek ve aynı zamanda rusubatın mansap etkisini azaltmak için projelendirilen ve rezervuarı sürekli boş olarak tutulan yapılardır. Sel kapanı bir baraj olmayıp sadece taşkın anında hizmet veren bir yapıdır. Yılanlıdere Sel Kapanının proje formülasyonuna göre; 299 m3/s lik kadastrafol olarak hesaplanan debinin sel kapanına gireceği ve 25 m3/s lik debinin dipsavaktan mansaplanacağı öngörülmüştür. Kadastrofal olarak hesaplanan debisinin 2,37 katı olan anlık maksimum 710 m3/s’lik debinin sel kapanına giriş yapması nedeniyle yaklaşık 3,10 hm3 depolama olduktan sonra kret üzerinden aşmıştır. Öncelikle sel kapanı kretinden aşan sular, sel kapanının sağ sahilden gövdeyi yaklaşık 10 metre yüksekliğinde 30 metre genişliğindeki bölümünü tahrip etmiştir. Yılanlıdere üzerindeki çöp istasyonu, sel kapanının 1,2 kilometre mansabında bulunmaktadır. Çöp istasyonun bulunduğu bölgede hafriyat ve çöp dökümlerinden ortalama 20 metre yüksekliğinde döküm malzemesinden bent oluşmuştur. Sel kapanından aşan sular öncelikle çöp döküm istasyonunun derivasyon tünelinden kapasitesi 50 m3/s kadar geçmiş, ardından istasyonun membaında depolanmaya başlamıştır. Burada yaklaşık olarak 700 bin m3 su depolandıktan sonra çöp istasyonunun üstünden bir müddet savaklanmıştır. Bu süreçte Sel kapanında ve çöp istasyonunda depolanan toplam akım miktarı 3,80 hm3 olmuştur. Çöp istasyonunun yaklaşık 2 kilometre mansabındaki taşkın izlerinden yapılan kesit alımı sonucunda, taşkın debisi 276 m3/s olarak hesaplanmıştır. Sağ sahilden mansaplanan Teknepınar Deresi’nden de 20 m3/s’lik taşkın pik debisi geldiği hesaplanmış olup, toplam 296 m3/s olan bu debi Yılanlıdere’nin ıslahlı bölümüne gelmiştir. Gelen bu debi yaklaşık kadastrofal debi 299 m3/s mertebesindedir. Bu durum da, membadan gelen rusubat, ağaç, çöp atıkları gibi maddelerin ıslahlı yatağı doldurduğu, membada yer alan mezbahane köprüsünü tıkamış ve gelen su yaklaşık 4 m kabararak köprü üzerinden aşmıştır. Netice itibariyle, taşkının sebebi Yılanlıdere Sel Kapanı’na; 299 m3/s’lik kadastrafol pik debisinin 2,37 katı olan eldeki verilere göre öngörülmeyen 710 m3/s debinin gelmiş olmasıdır. 710 m3/s taşkın debisinin, Yılanlıdere Sel Kapanı rezervuarında depolanması ve ötelenmesi sonucu 276 m3/s’lik kısmı mansaba ulaşmış, bu suretle çok daha büyük afetin meydana gelmesine engel olunmuştur.”