Dumanlı: Buyrun Gerçek Tiraj Denetimine

Zaman Gazetesi Genel Yayın Müdürü Ekrem Dumanlı, bugünkü köşesinde gazetelerin gerçek satış rakamlarıyla ilgili spekülasyonların son bulması için meslektaşlarına "Buyrun tiraj denetimine" çağrısı yaptı.

Dumanlı, yazısında şu değerlendirmelerde bulundu: “Hafta içinde gazete tirajları tekrar tartışmaya açıldı. Zaruri bir sebebe binaen başladı bu tartışma. Gazetelerin mühim bir kısmı tirajlarını maalesef ‘şişiriyor’. Bunu basın camiası biliyor ama reklam verenle ve okurla paylaşmıyor. Kaderin cilvesine bakın ki tiraj konusunda ‘şişirme’ işlemini en çok yapanlar, abone sistemine karşı yalan yanlış bilgilerle sürekli soru işareti üretti. Şimdi Türkiye’nin önünde kaçınılmaz bir gazete satış metodu var: Abone sistemi. O yüzden gazetelerin eğilimi haklı olarak aboneliğe kayıyor; tıpkı dünyada olduğu gibi...

Tirajların ölçülebilmesi, kontrol edilebilmesi ve şeffaf hale getirilmesi şart. O noktaya ulaşılması ancak uluslararası standartlarda tiraj denetiminin yapılmasına bağlı. Vaktiyle tiraj denetimi konusunda uluslararası denetim yerine Türkiye’ye mahsus ve hileli bir metot uygulamaya kalkanlar oldu. Kendi kafalarına göre ve keyfi hükümlerle tiraj denetimi yapmak isteyen ABC Türkiye’yi Rekabet Kurulu engelledi. İyi de etti; çünkü o gün yapılmak istenen hokus pokus, Türkiye’de gazete satışlarını öldürecek, ufuktaki ışığı söndürecek kadar vahimdi. Abone satışlarına karşı düşmanca alınan tavra uluslararası kriterleri gerekçe gösteren Rekabet Kurulu tarihi bir karara imza attı. 9 madde ile ilgili düzenleme yapılmasını; aksi takdirde yapılacak tiraj denetiminin haksız rekabete yol açacağını net bir şekilde ortaya koydu. Rekabet Kurulu’nun fevkalade önemli uyarılarına kulak vermesi gerekenler, pılıyı pırtıyı toplayıp kaçmayı tercih etti. Güya faaliyetlerini askıya aldılar.

ABC Türkiye’deki hileli teşebbüs akim kalınca Zaman Gazetesi, tiraj denetimini dünyada en iyi ve en yaygın yapan BPA adlı şirketi, Türkiye’ye davet etti. 2007 yılından beri Zaman’ı denetliyor bu şirket. Sonra da rapor tutup şeffaf bir şekilde kamuoyu ile paylaşıyor. Şimdilerde bu şirket Türkiye’deki bazı gazetelerle de görüşüyor. Umarım bütün gazeteler uluslararası denetime vakıf bazı şirketlere tirajlarını denetletir ve sonucunu herkesle paylaşır. O zaman kimin ne kadar gazete sattığı ortaya çıkar. Büyük sitelere balya balya bırakılan, markette, benzin istasyonlarında, kahvehanelerde bedavaya dağıtılan gazetelerin miktarı da, o zaman çıkar ortaya. Uluslararası standartlarda tiraj denetimi yapılmadıkça gazeteler iki zümreye yalan söylemiş sayılır: Okurlar ve reklam verenler. Hafta içinde Hürriyet’in, Sözcü’nün, Posta’nın tiraj denetimi için cesur çıkış yapmaları önemliydi. İş bu noktaya geldiğine göre herkes gazetesini dış denetime açmalı ve kimin ne kadar gazeteyi nasıl sattığı gün yüzüne çıkmalı. BPA gibi önemli bir dünya markasıyla 6 yıldır çalışan bir gazete olarak Zaman’ın şiddetli bir arzuyla yaptığı öneri budur: Buyurun tiraj denetimine...