Dünya Bankası, "Emtia Piyasaları Görünümü" raporunun Nisan 2024 sayısını yayınladı. Raporda, 2022 yılı ortası ile 2023 ortası dönemde küresel emtia fiyatlarının yaklaşık yüzde 40 gerilediği, bunun geçen yıl genel enflasyonun düşürülmesinde belirleyici rol oynadığı ifade edildi.
2023 ortasından bu yana Dünya Bankasının emtia fiyatları endeksinin temelde değişmediği belirtilerek, jeopolitik gerilimlerde daha fazla alevlenme olmayacağı varsayımıyla küresel emtia fiyatlarında bu yıl yüzde 3, 2025'te ise yüzde 4'lük düşüş öngörüldüğü bilgisi verildi.
Raporda, bu hızın, çoğu ülkede merkez bankası hedeflerinin üzerinde kalan enflasyonu bastırmak için çok az etkisi olacağı ifade edilerek, faiz oranlarının hızlı bir şekilde düşürülmesinin zorlaşabileceği vurgulandı.
Geçen 2 yılda ısrarla yüksek olan jeopolitik gerilimlerin petrol ve diğer birçok kritik emtianın fiyatlarını desteklediği, çatışmalardan kaynaklanan arz kesintileri olmazsa Brent petrolün varil fiyatının bu yıl ortalama 84 dolar, gelecek yıl da 79 dolar olacağının tahmin edildiği belirtildi.
Raporda, Orta Doğu'daki çatışma daha da tırmanırsa petrol arzındaki kesintilerin küresel enflasyonu yukarı çekebileceğine işaret edilerek, ılımlı bir arz kesintisinin fiyatı 92 dolara çıkarabileceği, daha ciddi bir aksamanın ise Brent petrol fiyatını 100 doların üzerine yükselterek küresel enflasyonun neredeyse 1 puan artırmasına neden olabileceği değerlendirmesinde bulunuldu.
"Güvenli liman" arayan yatırımcıların popüler tercihi olan altının ortalama fiyatının, 2025'te hafif bir düşüş yaşamadan önce 2024'te rekora ulaşmasının beklendiği belirtilen raporda, gelişmekte olan ülke merkez bankalarından gelen güçlü talebin yanı sıra artan jeopolitik zorlukların bu yıl boyunca altın fiyatlarını desteklemesinin beklendiği ifade edildi.
Raporda, Orta Doğu'daki çatışmaların tırmanmasının doğal gaz, gübre ve gıda fiyatlarını da artırabileceği belirtildi.
Yeşil teknolojilere yapılan yatırımların hızlanmasının küresel temiz enerjiye geçiş için kritik olan temel metallerin fiyatlarını artırdığına işaret edilen raporda, 2024'te bakır fiyatlarının yüzde 5, alüminyum fiyatlarının da yüzde 2 artmasının beklendiği bildirildi.
Bankadan rapora ilişkin yapılan açıklamada değerlendirmelerine yer verilen Dünya Bankası Grubu Başekonomisti Indermit Gill, küresel enflasyonun yenilmezliğini sürdürdüğünü belirterek, "Enflasyonu düşürmenin temel gücü olan emtia fiyatlarındaki düşüş aslında duvara çarptı. Bu, faiz oranlarının bu yıl ve gelecek yıl şu anda beklenenden daha yüksek kalabileceği anlamına geliyor." ifadesini kullandı.
Dünyanın hassas bir dönemden geçtiğine işaret eden Gill, büyük bir enerji şokunun son 2 yılda enflasyonun düşürülmesinde kaydedilen ilerlemenin çoğunu baltalayabileceğine dikkati çekti.
Dünya Bankası Grubu Başekonomist Yardımcısı Ayhan Köse de merkez bankalarının, artan jeopolitik gerilimlerin ortasında emtia fiyatlarındaki ani yükselişlerin enflasyonist etkileri konusunda dikkatli olması gerektiğini kaydetti.
(AA)