14 Aralık operasyonunu dış basın böyle gördü
GUARDIAN: TÜRK POLİSİ MUHALİF BASINA YAPILAN BASKINDA 23 KİŞİYİ GÖZALTINA ALDI
İngiliz The Guardian gazetesi, medyaya yapılan operasyonu 'Türk polisi muhalif basına yapılan baskında 23 kişiyi gözaltına aldı' başlığıyla dünyaya duyurdu. Gazete, Samanyolu Yayın Grubu Başkanı Hidayet Karaca'nın "Türkiye için utanç verici bir manzara. Maalesef 21. yüzyıl Türkiye'sinde onlarca televizyonu ve radyosu, internet medyası ve dergileri olan bir medya grubuna böyle muamele ediyorlar" açıklamasına yer verdi.
Tutuklamaların Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 'paralel örgüt' olarak adlandırdığı Gülen Cemaati hakkında yaptığı son açıklamalardan sonra başladığına dikkat çeken gazete, Erdoğan'ın cemaatin AKP hükümetini devirmeyi amaçladığı iddiaları hatırlattı.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'nın yaptığı açıklamaya göre tutuklananların yasadışı örgüt kurmak, sahtekârlık ve iftira atma iddialarıyla suçlandığını belirten gazete, tutuklular arasında gazeteci, yönetmen ve televizyon yapımcılarının olduğuna dikkat çekti.
Guardian, bir yıl önce ortaya çıkan yolsuzluk iddialarından sonra operasyonların Amerika'da sürgün olarak yaşayan Fethullah Gülen'e karşı yapıldığına işaret etti. Ayrıca gazete, Twitter fenomeni Fuat Avni'nin geçen cuma günü duyurduğu iddiaların ardından tutuklamaların beklendiğini de belirtti.
TELEGRAPH: TÜRKİYE CUMHURBAŞKANI MUHALİFLERE 'İNLERİNDE' BASKIN YAPTI
İngiltere'nin önde gelen gazetelerinden The Telegraph haberi okuyucularına 'Türkiye Cumhurbaşkanı muhaliflere 'inlerinde' baskın yaparak 23 kişiyi gözaltına aldı' başlığıyla duyurdu.
Gazete, Zaman Gazetesi ve STV'ye yapılan operasyonun 17 - 25 Aralık yolsuzluk iddialarına karşı bir yıl sonra, "Erdoğan'ın Gülen Cemaati'ne açtığı bir savaş" olarak değerlendirdi. Medyanın bildirdiğine göre, tutuklama emrinin 32 kişi için çıkarıldığını vurgulayan Telegraph, TRT'nin sayıyı sonradan 23'e indirdiğine dikkat çekti.
Gazete, AKP'nin 2002'de birçok demokratik reform ve hareketle iktidara geldiği ve NATO müttefikleri arasında en demokratik Müslüman ülke olarak örnek gösterilen Türkiye algısının, son zamanlarda Erdoğan'ın giderek artan otoriter eğilimi ve muhalif kesime karşı gösterdiği hoşgörüsüzlüğüyle değiştiğini ve birçok eleştiri okuna maruz kaldığını yazdı.
Son olarak yargının da Erdoğan'ın kontrolüne geçtiğini belirten gazete, savcıların yolsuzluk davalarını düşürdüğünü ifade etti.
FT: TÜRK GAZETECİLER HÜKÜMET DARBESİYLE TUTUKLANDI
Financial Times gazetesi de 'Türk gazeteciler hükümet darbesiyle gözaltına alındı' başlığıyla ‘medyaya düzenlenen operasyonu' gündemine aldı. Gazete, "Türkiye'nin en çok satan gazetesinin genel yayın yönetmeni dahil iki düzineden fazla kişi gözaltına alındı" ifadelerini kullandı.
FT, operasyon için "Erdoğan'ın düşmanı Fethullah Gülen'e açtığı en büyük savaş" yorumunu yaparak, Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliğine aday bir ülke olduğunu fakat Brüksel ve Washington'ın ülkede hukukun üstünlüğü konusunda endişelerinin giderek arttığına işaret etti. Gazete, tutuklamaların zamanlamasının yolsuzluk iddialarının yıldönümüne denk geldiğinin altını çizdi.
INDEPENDENT: ERDOĞAN MUHALİFLERİNE BASKINDA DÜZİNELERCE GÖZALTI
İngiliz Independent gazetesi, ‘medya operasyonu'nu, 'Erdoğan muhaliflerine baskında düzinelerce gözaltı' başlığıyla gündemine aldı. ‘Medya operasyonu'nun zeminini geçen yıl ortaya çıkan yolsuzluk iddialarının oluşturduğunu ifade eden gazete, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yaptığı açıklamada 'hainler şebekesine bedelini ödeteceğiz' sözlerine işaret etti.
Gazete, hükümet yanlısı basın kuruluşu Anadolu Ajansı'nın, 'korkutma politikası' uygulayarak ülkede kontrolü ele alma şüphesiyle tutuklamaların yapıldığı açıklamasına da değindi. Zaman Gazetesi binası önünde toplanan kalabalığın ise attığı ‘Özgür medya susturulamaz' sloganına dikkat çeken gazete, İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün ‘muhalif medyaya bir başka darbe girişimi' açıklamasını da haberinde paylaştı.
LIBERATION: ERDOĞAN'IN İNTİKAMI
Fransız Liberation gazetesi de operasyonu "Gülen Cemaati'ne karşı büyük vurgun: Erdoğan'ın intikamı" başlığıyla duyurdu. Gazetenin haberinde şu ifadelere yer verildi:
"Türkiye'nin İslamcı-muhafazakar Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın vaiz Fethullah Gülen'e karşı bir yıldır yürüttüğü acımasız savaşta tam bir dönüm noktası… Pazar günkü operasyon sabahın erken saatlerinde 14 şehirde eş zamanlı olarak 8 bin polisin katılımıyla gerçekleştirildi. Erdoğan, 12 Aralık günü yaptığı konuşmasında, Gülen destekçilerini İsrail'i kastederek "güneydeki bir ülke tarafından kullanılan paralel bir yapı” olmakla suçlamış ve saldırıların sinyalini vermişti. Şimdiye kadar hiç bu kadar otoriter olmayan Ankara'nın güçlü ismi, tüm hesaplarını görmek istiyor.
Demokratik muhalefet ise bu saldırıların hukuk devletine aykırı olduğunu söylüyor. İki yıl boyunca Gülen destekçisi hakimler tarafından sahte delillerle hapse mahkum edilen gazeteci Ahmet Şık "Birkaç yıl önceki faşizm döneminin kudretli sahiplerinden Cemaat'in bugün yaşadığının adı da faşizmdir. Faşizme karşı çıkmak erdemdir” yorumunda bulundu."
EL PAIS: ERDOĞAN'I ELEŞTİREN EN ÖNEMLİ GAZETEYE OPERASYON
İspanya'nın saygın referans gazetesi El Pais, Türkiye'de özgür medyaya yapılan operasyona ilişkin, "Erdoğan'ı eleştiren en önemli gazetenin genel yayın yönetmeni gözaltına alındı” başlığını attı.
Muhalif medyaya karşı düzenlenen operasyonda 24 kişinin gözaltına alındığını kaydeden gazete, "Ekrem Dumanlı'nın kendisi de, İstanbul Terörle Mücadele Bürosu'ndan kendisini tutuklamak için gelen polislere meydan okuyarak bir konuşma yaptı” bilgisini verdi.
Samanyolu Yayın Grubu Başkanı Hidayet Karaca'nın, "Bu Türkiye için utanç verici bir manzara. Bu manzara Türkiye'ye yakışmıyor. Uluslararası bir medya kuruluşuyuz. Bu manzaralar utanılacak manzaralar olarak tarihe geçti” şeklindeki konuşmasına yer veren El Pais gazetesi, kanalın dizi senarist ve yapımcılarının da gözaltına alındığına dikkati çekti.
NYT: TÜRK POLİSİ MEDYA MENSUPLARINI GÖZALTINA ALDI
ABD'nin önde gelen gazetelerinden New York Times (NYT) operasyonu 'Türk polisi, medya mensuplarını gözaltına aldı' başlığıyla duyurdu. Haberde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın bir gün önce söz konusu operasyona işaret ettiğine dikkat çekildi.
Haberde Ekrem Dumanlı'nın gözaltına alındığı sırada söylediği "Suçluysan korkarsınız, biz korkmuyoruz. Hükümet kritik yazar ve gazetelere baskı yapmaya devam ediyor" ifadelerine yer verdi. NYTimes, gözaltına alınan Dumanlı'ya gazete binasının etrafında toplanan ve ellerinde Türk bayrağı taşıyanların destek verdiğine dikkat çekti.
WSJ: ERDOĞAN KARŞITLARINA TOPTAN BİR TUTUKLAMA OPERASYONU
Amerika'nın bir başka önemli gazetesi Wall Street Journal (WSJ) ise, operasyon haberini "Türk Polisi, Tayyip Erdoğan karşıtlarına toptan bir tutuklama operasyonu düzenledi" başlığıyla duyurdu. WSJ haberinde şu ifadelere yer verdi:
"1 yıl kadar önce Erdoğan paralel yapıyı bitirmeye yemin etmişti. Yetkililer, 13 şehirde 32 kişinin sabahın erken saatlerinde gözaltına alındığını açıkladı. Gerekçe olarak ise 'örgüt kurarak ülkenin yönetimini ele geçirme'yi gösterdiler. Devletin resmi ajansı 37 kişinin tutuklandığını duyurdu. Zaman Gazetesi'nin Genel Yayın Yönetmeni Ekrem Dumanlı ve Samanyolu Televizyonu Yayın Grubu Başkanı Hidayet Karaca geçtiğimiz yıl boyunca hükümete karşı muhalif tavır takınmıştı.
USA TODAY: TÜRK POLİSİNDEN BASKIN
Amerika'nın en çok satan gazetelerinden USA Today operasyonu internet sitesinde 'Türk polisi medya ofislerine baskın düzenledi' başlığıyla duyurdu. Haberde, Fethullah Gülen'e yakınlığı bilinen medya kuruluşlarına yapılan operasyonda 24 kişi göz altına alındığı, operasyona maruz kalan Zaman ve STV'nin Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'a muhalefet ettiği yer aldı. Gözaltı sırasında yaklaşık bin kişinin ellerinde bayraklarla İstanbul Adliyesi'nin önünde toplandığı ifade edildi. Gazete, Türkiye'nin medya özgürlüğünde 180 ülke arasında 154. sırada yer aldığına dikkat çekti.
RUSSIA TODAY: ERDOĞAN MUHALİFLERİNİ SUSTURMAYI SÜRDÜRÜYOR
Uluslararası yayın yapan Russia Today (RT), aralarında gazeteciler, eski polis müdürleri ve dizi yapımcı ve senaristlerinin bulunduğu 24 kişinin gözaltına alındığını, bunun Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın siyasi muhaliflerini susturmaya yönelik kampanyasının parçası olarak görüldüğünü duyurdu.
RT, "Erdoğan'ın kendisini devirmek isteyen terörist yapı olarak suçladığı uluslararası televizyon Samanyolu ve günlük etkin gazete Zaman'ın yöneticilerinin göz alındığını" kaydetti.
Operasyona uluslararası sert tepkinin gösterildiğini kaydeden RT, AB'den yapılan açıklamada gazeteci ve medya temsilcilerinin gözaltına alınmasının basın özgürlüğü ile bağdaşmadığı ve demokrasinin temel prensipleri çeliştiği uyarısında bulunduğuna yer verdi.
Erdoğan ve Gülen arasındaki ilişkilerin, Erdoğan'ın yakın çevresine yönelik rüşvet ve yolsuzluk operasyonlarının gerçekleştirilmesinden sonra kötüye gittiğini belirten RT, yolsuzluk ve rüşvet operasyonlarının ülke gündeminde büyük bir skandal olarak yer aldığını vurguladı. RT'ye göre Erdoğan, din adamı ve destekçilerinin yolsuzluk operasyonunun arkasında olmasından şüpheleniyor.
MASHABLE: TÜRKİYE'DE GAZETECİ, YÖNETMEN VE YAPIMCILARA DARBE YAPILDI
Sosyal medya üzerinden 20 milyon kişinin takip ettiği Mashable internet haber sitesi ise ‘Türkiye'de gazeteci, yönetmen ve televizyon yapımcılarına darbe yapıldı' başlığıyla 'medya operasyonu'nu yabancı basına duyurdu. Haberde Fethullah Gülen hareketine darbe yapıldığı belirtildi. Bir çok gazeteci derneğinin operasyonun ardından tepki verdiği yazılan haberde, İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün 'muhalif medyaya bir başka darbe girişimi' yorumuna yer verildi.
FREEDOM HOUSE: YOLSUZLUKLARI HABERLEŞTİREN GAZETECİLERDEN İNTİKAM ALINIYOR
ABD'nin saygın insan hakları örgütlerinden Washington merkezli Freedom House (Özgürlük Evi), Türkiye'de aralarında gazetecilerin de bulunduğu kişilere yönelik gözaltı kararlarına ilişkin yazılı bir açıklama yaptı. Açıklamada, gözaltı kararları sert bir dille eleştirildi, hükümetin yolsuzlukları haberleştiren gazetecilerden adeta intikam aldığı ifade edildi.
Konuya ilişkin resmi internet sitesinden yapılan açıklama, Freedom House Başkan Yardımcısı Daniel Calingaert'ın imzasını taşıyor. Türkiye'nin basın özgürlüğünde geri gittiğini gösteren Freedom House raporunu paylaşan Calingaert, "Türkiye'de gazetecilere yönelik ağır suçlamalar ve bugün bazı gazetecilerin tutuklanması Türkiye'deki ifade özgürlüğüne ve hükümeti eleştiren herkese yönelik bir tehdit anlamı taşıyor” ifadesini kullandı. Konuya ilişkin endişelerini dile getiren Calingaert, "Söz konusu tutuklamalar hükümeti eleştiren ve yolsuzluklarını haberleştiren gazetecilere yönelik bir ‘hükümet intikamı' olarak görünüyor” dedi.
Freedom House tarafından yayınlanan ‘2014 Yılı Basın Özgürlüğü' raporunda Türkiye, 'yarı özgür' kategorisinden 'özgür değil' kategorisine gerilemişti.
ABD ULUSAL BASIN KULÜBÜ: AÇIK BİR SUSTURMA ÇABASI
ABD'nin en prestijli basın kulübü olarak gösterilen Ulusal Basın Kulübü (National Press Club - NPC), Türkiye'de aralarında gazetecilerin de bulunduğu gözaltılara ilişkin yazılı açıklama yaptı. ABD Ulusal Basın Kulübü Başkanı Myron Belkind'in imzasını taşıyan açıklama Amerikalı gazetecilerin basın özgürlüğüne yönelik saldırı dolayısıyla kaygılı olduğu ifade edildi.
NPC, operasyonu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı eleştiren kişilere yönelik 'açık bir susturma çabası' olarak duyurdu. En az 24 kişinin göz altına alındığının belirtildiği açıklamada, tutuklananlar arasında TV yapımcılarının da olduğuna dikkat çekildi.
Açıklamada, NPC Başkanı Myron Belkind'ın görüşlerine de yer verildi. Belkind operasyonlara ilişkin olarak, "Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, hükümetinin basın özgürlüğüne yönelik saldırı haberleri sebebiyle Amerikalı gazetecilerin kaygılı olduğunu bilmelidir. Eğer basına yansıyan eylemler gerçekleştiyse, Türkiye, ABD'nin mütefiki, NATO üyesi ve görünürde demokratik bir ülke olduğu için bu eylemler en sert şekilde kınanmalıdır" dedi.
NPC açıklamasında, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın, Türk hükümetine yönelik söz konusu eylemlerin basın özgürlüğü, adil yargılama süreci ve yargı bağımsızlığı gibi temel değerlere aykırı olmadığından emin olunması gerektiği çağrısı hatırlatıldı.
GAZETECİLERİ KORUMA KOMİTESİ: SİYASİ BİR İNTİKAM
Dünyanın önde gelen basın organizasyonlarından Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ), Zaman Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ekrem Dumanlı ve Samanyolu Yayın Grubu Başkanı Hidayet Karaca'nın gözaltına alındığı operasyonu 'Politik bir intikam alma' olayı olarak niteledi.
New York merkezli CPJ'in Genel Direktörü Joel Simon yaptığı yazılı açıklamada, gazetecilerin sabah erken saatte gözaltına alınmasından 'derin kaygılar' duyduğunu ifade etti ve operasyonu kınadı.
Başkan Simon, Türk yetkililerinin eleştiride bulunan medyaya karşı tahammül etmediği ve onlara karşı daha önceden ceza davaları açtığını hatırlattı.
CPJ, Reuters ve Türk medyasına göre, operasyonun Erdoğan'ın Aralık 2013'deki yolsuzluk soruşturmalarına misilleme yaptığına dikkat çekildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Cuma günü, söz konusu operasyona işaret ettiği ifade edildi. CPJ'nin Yönetim Kurulu Başkanı Sandra Mims Rowe, Ağustos ayında Erdoğan ile yaptıkları görüşmede, "Erdoğan'ın muhalif sesleri susturmak için daha çok önlem alacağı izlenimini vermişti. Bana göre Türk insanı bundan daha iyisini hak ediyor" dedi.
Yazılı açıklamada, Erdoğan yönetiminin gazete ve gazetecileri daha önceden hedef aldığının CPJ tarafından raporlarla gösterildiği hatırlatıldı. CPJ'nin 2013 Türkiye raporuna göre Türkiye'de en az 40 gazetecinin cezaevinde olduğu ifade edildi.
AVRUPA GAZETECİLER FEDERASYONU: CİDDİ ENDİŞELER DUYUYORUZ
Avrupa Gazeteciler Federasyonu da (EFJ), Zaman Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ekrem Dumanlı ve Samanyolu Yayın Grubu Başkanı Hidayet Karaca'nın gözaltına alınması hakkında ciddi endişeler duyduğunu açıkladı.
EFJ Başkanı Mogens Blicher Bjerregard, Türkiye'deki duruma ilişkin Avrupa Konseyi ve hükümetler arası kurumları harekete geçmeye davet etti. Bjerregard daha 10 gün önce Avrupa Konseyi'nin imzaladığı mutabakat zaptına işaret ederek, gazeteciler ve medyaya yönelik saldırıların bir platformda birleştiğini belirtti. Türkiye'de Zaman ve Samanyolu Grubu'na yapılan operasyonun da bu kapsama alınması gerektiğini belirten EFJ Başkanı, uluslararası kamuoyunun Türkiye'ye çok net ve sert bir mesaj göndermesi gerektiğini açıkladı.
HRW: MEDYAYI ÇÖKERTMEYE YÖNELİK BİR GİRİŞİM
New York merkezli İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Türkiye Uzmanı Emma Sinclair-Webb, gazeteci ve editörlere karşı yapılan operasyonun kritik medyayı çökertmeye karşı bir girişim olduğunu söyledi.
Operasyona büyük tepki gösteren Webb,Twitter hesabından yaptığı açıklamada "Zaman ve Samanyolu TV'nin editörleri ve gazetecilerinin İstanbul hakiminin iddia ettiği gibi devlet güçlerini ele geçirmeye çalışan büyük bir organizasyonun parçası olduğu iddialarına karşı kanıt gösterme gibi bir sorumluluğu var" ifadesini kullandı.
Türkiye uzmanı Webb, yakın zamanda Türkiye hakkında 38 sayfalık bir rapor yayınlamıştı. Webb raporda, Türkiye'de ifade özgürlüğü, protesto hakkı ve hukukun üstünlüğü ilkesinin korunması gerektiğine vurgu yapmıştı.
SINIR TANIMAYAN GAZETECİLER: KINIYORUZ
Merkezi Paris'te bulunan Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü'nün (RSF) Doğu Avrupa ve Orta Asya Büro Temsilcisi Johann Bihr yaptığı açıklamada, son bir yıldır Gülen hareketine yakın medya kuruluşlarına yönelik boykot, ekonomik baskılar ve mahkeme süreçlerinin yaşandığına dikkat çekti. Bugün gerçekleştirilen arama ve gözaltıların da bu baskıların doruk noktası olduğunu kaydetti. Johann Bihr, "Muhalif seslere yönelik bu baskıları kınıyoruz” ifadelerini kullandı.
Bihr, operasyonun, reformcu söylemlerine rağmen hükümetin geçmişten hiç ders almadığını da ortaya koyduğunu aktardı. RSF Doğu Avrupa ve Orta Asya Büro temsilcisi, bugün yaşananların geçmişte muhalif basının diğer kesimlerine yönelik uygulanan yöntemlerin tekrarı olduğunu savundu.
Johann Bihr, Twitter fenomeni Fuat Avni'nin medya kuruluşların yönelik intikam operasyonu yapılacağı iddiaları sonrası da "Bu yolsuzluk skandalını haberleştiren bütün gazetecilere yönelik devam eden zulmün bir parçası olur” ifadelerini kullanmıştı.
Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü Doğu Avrupa ve Orta Asya Büro Temsilcisi, Türkiye'de medya kuruluşlarına yönelik gerçekleştirilen operasyon ile ilgili yarın da geniş çaplı bir bir açıklama yapacaklarını söyledi.