LONDRA/ATLANTA/MOSKOVA/BONN/WASHİNGTON (ANKA) – “Kritik” YAŞ toplantısında alınan kararları değerlendiren yabancı medyadan The Economist dergisi, son sayısında “Türkiye’de politikacılar ile generaller arasındaki uzun mücadele bitti gibi” sözlerini kullandı. Rusya’nın Sesi, ordunun sivil değerlere uyum sağlamasını gereğini vurgularken BBC, “Orduya yönelik reform planları, Orgeneral Özel için test olacak” dedi.
-“TÜRK ORDUSUNUN BORUSU ARTIK ÖTMÜYOR”-
İngiliz haftalık dergisi The Economist ise, son sayısında “Türkiye’de politikacılar ile generaller arasındaki uzun mücadele bitti gibi” yorumunu yaptığı analizinde ordudaki istifaların, “Türkiye’nin katı laikler için Atatürk’ün cumhuriyetinin aşağılayıcı bir sonu, onları hor görenler açısından ise demokrasi için dönülmez bir zafer” anlamına geldiğini yazdı. “Bir zamanlar her şeye kadir olup 1960 yılından bu yana dört hükümeti deviren ordunun borusu artık ötmüyor” ifadelerine yer veren dergi, AKP’ye yönelik bazı uyarıları da yaptı. Menderes olayının, Başbakan Erdoğan için bazı dersleri de içerdiğini savunan dergi, bu çerçevede özellikle gazetecilere yönelik baskılara ve uzun yargılamalara işaret etti.
Analizde ABD’deki bir tarihçinin, “AKP hükümeti, giderek ‘demokratik biçimde seçilmiş tek parti devletine benziyor” yönündeki görüşlerini de aktarılmasından sonra uzlaşı ile yeni bir anayasa yapılması gereği vurgulandı. Dergi ayrıca, “Türkiye, politize olmaktan çıkarılan bir ordu ile çok daha iyi durumda olmakla birlikte zayıf bir ordunun, bölgesel hırsları açısından iyi olmayacağının” altını da çizdi.
-“YENİ ATAMALAR DEMOKRASİ UMUTLARINI CANLANDIRDI”-
“Yeni atamalar, demokrasi umutlarını canlandırdı” değerlendirmesini yapan İngiliz The Guardian gazetesi de, ordunun on yıllarca hükümetleri “kafese koyduğu”nu toplum üzerinde güçlü bir kontrolünün bulunduğu ancak artık durumun değişmekte olduğunu yazdı. Ordu komutlarının istifalarının, Türkiye’nin istikrarı ve demokrasisinin durumuna ilişkin kaygıları yaratmış olsa da, yeni atamalara büyük ölçüde iyimser tepkilere yol açtığını belirten gazete, Türkiye’deki medya ve yargı ile ilgili kaygılara dikkat çekti.
-“TUTUKLU KOMUTANLAR KONUSUNDA UZLAŞI SAĞLANDI”-
CNN International, yeni ordu komutanlarının atanmasına ilişkin, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın hükümetine karşı askeri darbe planladıkları iddiasıyla suçlanan üst düzey muvazzaf subayların emekliliğe zorlanacağı iddialarının aksine, görev süreleri bir yıl uzatılarak hükümet ve ordu arasında bir uzlaşı sağlandığını belirtti.
-“ORDU REFORM PLANLARI, ORGENERAL ÖZEL İÇİN TEST OLACAK-
İngiliz yayın kuruluşu BBC de, güçlü orduya kimin komutan olacağını ilk defa bir sivil hükümetin karar verebildiğine işaret ederek, “Orgeneral Necdet Özel’in selefinden nasıl farklı olacağını henüz söylemek zor. Hükümetin orduya yönelik reform planları, General Özel’in sivil otoriteyi tanıma istekliliğinin bir testi olacak” görüşüne yer verdi.
-“ORDU, SİVİL DEĞERLERE UYUM SAĞLAMALI”-
Rusya’nın sesi “Türk Ordusu Yeni Gerçeklere Kendini Adapte Etmeli” başlıklı haberinde, açıkça ki Türk ordusunun, toplumun, büyük ölçüde askeri konularda sivil kontrole destek verdiğini anlaması gerektiğini ifade ederek, “Bu nedenle, ordu kendini yeni gerçeklere adapte etmeli. Çünkü ordu farklı bir gerçeği yaşıyordu, ordu direnç gösteriyordu, başarılı değildi ve ordunun sivil değerlere ve ordu gücü üzerindeki demokratik kontrole uyum sağlaması gerektiğinin farkına varması gerekiyor” şeklinde yazdı.
-“ATAMALAR SİVİL KONTROLÜ GELİŞTİRMENİN BİR YOLU”-
Alman Radyosu Deutsche Welle, orduya yapılan yeni üst düzey atamaların Başbakan Erdoğan’ın yararına olacağı gibi göründüğünü öne sürerken, atamaların ordunun sivil kontrolünü geliştirmenin bir yolu olarak görüldüğüne de dikkat çekti.
-“ATAMALAR SİYASİ LİDERLERE ÜSTÜNLÜK KAZANDIRDI”-
Amerika’nın Sesi radyosu ise, İslami kökenli hükümetle laik ordu arasında yıllarca devam eden gerilimin ardından Genelkurmay eski Başkanı Orgeneral Işık Koşaner’in beklenmedik istifasına vurgu yaparak Türkiye’nin sivil hükümeti tarafından ordunun yeni komutanlarının atanmasının, uzun zamandır devam eden mücadelede ülkenin politik liderlerine üstünlük kazandırdığını ifade etti.
ANKA