Dünyada Gıda Riski Artıyor

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, dünyada gıda riskinin arttığını, çoğu ülkenin tarımdaki üretim artışlarının nüfus artışlarını bile karşılayamadığını belirterek, “1999-2001 ortalamasına göre 2009 yılında 181 ülkeden 82’sinin tarım üretim artışı nüfus artışlarının altında kaldı, 4 ülkeninki değişmedi” dedi.

Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Bayraktar, 1999-2001 ortalamasına göre, 2009 yılına kadar en fazla kişi başına tarım üretim endeksini artıran ülkelerin Ermenistan, Belarus, Kamboçya, Angola, Myanmar, Litvanya, Sierra Leone, Letonya, Cezayir ve Uruguay olduğunu, bu ülkelerin kişi başına tarım üretim endekslerinin yüzde 40 ile yüzde 89 arasında arttığını belirtti. Bunun bu ülkelerin gıda açısından yeterli olduğu anlamına gelmediğini, sadece tarımdaki üretim artışlarının nüfus artışlarının çok üzerinde olması nedeniyle meydana geldiğini bildiren Bayraktar, tarımda yeterli üretim yapan hatta çok büyük üretim fazlası olan ABD’de kişi başına tarım üretim endeksinin bu dönemde yüzde 4 arttığını vurguladı.

Bu dönemde nüfus artışlarının üzerinde tarım üretimini artıran 95 ülke bulunduğunu, bunların içinde Türkiye’nin de olduğunu belirten Bayraktar, “1999-2001 ortalaması ile 2009 arasında 181 ülkeden 95’i tarım üretimlerini, nüfus artışlarından fazla artırmışlar. Tarım üretimini 4 ülke nüfus artışı kadar artırmış. Fakat 82 ülke, nüfus artışları kadar tarım üretimlerini artıramamışlar. 82 ülke nüfus artışları kadar tarım üretimlerini artıramıyorlarsa bu büyük bir sorun demektir” dedi.

Uluslararası dünyanın hemen buna önlem alması, insanların gıda güvenliği ve güvencesine sahip olmasının sağlanması gerektiğine dikkat çeken Bayraktar, dünyada büyük bir gıda dengesizliği bulunduğunu ifade etti.

Botsvana, Gine-Bissau, Panama ve Surinam’da kişi başına tarım üretim endeksinde bu dönemde değişme olmadığını bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:

“Bu dönemde önemli üreticiler içinde kişi başına tarım üretim endeksi Rusya’da yüzde 36, Brezilya’da yüzde 33, Ukrayna’da yüzde 32, Endonezya’da yüzde 31, Çin’de yüzde 27, İran’da yüzde 11, Kanada’da yüzde 9, Hindistan ve Meksika’da yüzde 6, ABD’de yüzde 4, Türkiye ve Almanya’da yüzde 3 arttı. Buna karşın Arjantin’de yüzde 2, Japonya’da yüzde 5, Fransa ve İngiltere’de yüzde 6, Belçika’da yüzde 7, İtalya ve Hollanda’da yüzde 9, İspanya’da yüzde 13, Avustralya’da yüzde 19 geriledi.”

“8 KİŞİDEN 1’İNİN TOK OLMADIĞI BİR DÜNYA VİCDANDAN NASİBİNİ ALMAMIŞTIR”

Ülkelerin kişi başına tarım üretim endeksinde gerilemenin, bu ülkelerin gıda tüketimlerinin azaldığı anlamına gelmediğini belirten Bayraktar, şöyle devam etti:

“Çünkü bazı ülkelerin kişi başına gıda üretimleri azaldı ama gıda ithalatı arttı. Birleşik Arap Emirlikleri ve Kuveyt gibi bazı ülkelerin nüfusları çok fazla arttı. Bu artış nedeniyle kişi başına tarım üretimlerinde gerileme oldu. Bir takım ülkelerin tarım şirketleri, gelişmekte olan ülkelerden toprak kiralayarak veya satın alarak, tarım üretimlerinin bir bölümünü bu ülkelere kaydırmaya başladılar. Bazı ülkeler, yeterli katma değer görmedikleri sebze üretimi gibi tarım ürünlerinin üretiminden vazgeçtiler. Bu alandaki üretim Çin ve Hindistan gibi üretim maliyetlerinin düşük olduğu ülkelere kaydı. Fakat yine de bazı ülkelerin kişi başına tarım üretimde büyük gerilemeler oldu. Bu durum, toplam küresel üretimi de etkilediği için gıdaya erişimi özellikle yoksul ülkelerde zorlaştırıyor. Çünkü bu ülkeler, artan gıda fiyatlarını karşılayacak gelirden yoksunlar. Kişi başına tarım üretimleri de bazılarında son derece yetersiz ve istikrarsız. Büyük iklimsel olaylarda açlık tehlikesiyle karşı karşıya kalıyorlar. Çünkü yeterli gıda ithalatı yapamıyorlar. Bu ülkelerde siyasi istikrar da olmadığı için, başka ülkelerin yaptığı gıda yardımları ihtiyaç sahiplerine ulaşamıyor. Nitekim 868 milyon insan açlıkla karşı karşıya. 7 milyar nüfuslu bir dünyada 868 milyon insanın açlıkla karşı karşıya olması kabul edilemez bir durumdur. 8 kişiden 1’inin tok olmadığı bir dünya vicdandan nasibini almamış bir dünyadır. Bu durumdan hepimiz sorumluyuz. Dünyayı yönetenler, çekişmeleri, güç kavgalarını, savaşları bir tarafa bırakmalı, bütün enerjilerini açıkla savaşa vermelidir.”

Özellikle Türkiye’nin yakın çevresinde kişi başına tarım üretim endeksinde önemli oranda gerileme görüldüğünü bildiren Bayraktar, şöyle devam etti:

“Bu ülkelerde üretim düşüşü var. Bazılarında nüfustaki büyük artış nedeniyle kişi başına tarım üretim endeksinde büyük gerileme görülüyor. Kişi başına tarım üretim endeksi, bu dönemde, Birleşik Arap Emirlikleri’nde yüzde 68, Katar’da yüzde 66, Gürcistan’da yüzde 29, Irak’ta yüzde 26, Filistin’de yüzde 25, Kıbrıs Rum kesiminde yüzde 24, Yunanistan’da yüzde 23, Bulgaristan’da yüzde 17, Umman ve Kuveyt’te yüzde 14, Libya’da yüzde 9, Suriye’de yüzde 7, Sudan’da yüzde 2 geriledi. Bu ülkelerin gıda açığını ancak Türkiye kapatır. Türkiye, bu potansiyele sahiptir.”