Kocaeli’nin İzmit ilçesi Çukurbağ Mahallesi’nde 17 Ağustos Marmara depremi sonrasında hasar gören bir binanın altında ve çevresinde arkeolojik kalıntılara rastlanılmıştı. Dar sokaklar ve evlerle çevrili kazı alanından, Roma dönemine ait çok sayıda tarihi eser çıkartıldı. En büyük medeniyetlerden biri olan tarihi Nikomedia uygarlığının insanlığa sunulması ve tarihi eserlerin ortaya çıkartılması için kazı çalışmaları tekrar hayat buluyor.
Kültür varlıklarının kimi zaman restorasyonlarla, kimi zaman araştırma ve kurtarma kazılarında ortaya çıktığını anlatan Kocaeli Müze Müdürü Serkan Gedük, 1999 Marmara depreminden sonra Çukurbağ Mahallesi’nde hasar gören bir binanın altında ve çevresinde Roma dönemine tarihlenen bir mimariye ait devasa heykeller, renkli mermer kabartmalar, mozaik mermer döşemeler ve diğer tüm mimari ögeleri ortaya çıkartıldığını söyledi.
Nikomedia kentinin, milattan önce 264 yılında Bitinya kralı 1. Nikomedes tarafından kurulduğunu belirten Gedük, "Kuruluşunun ardından Bitinya kralının başkenti olan Nikomedia, milattan önce 74 yılından sonra Roma İmparatorluğunun bir eyaleti olan Bitinya başkenti olmaya devam etmiştir. Nikomedia en parlak dönemini Roma İmparatoru Diocletionus zamanında yaşamıştır. Bu dönemde büyük Roma İmparatorluğunun başkenti sıfatıyla dünyanın en büyük şehirlerinden birisi olmuştur. Nikomedia çok sayıda yıkıcı depreme rağmen çağlar boyunca büyük bir sanayi ve ticaret merkezi olarak önemini korumuştur ve korumaktadır. Kente dair çok fazla mimari esere ulaşılamamıştır. Bunun en önemli nedenlerinden biri şehrin çağlar boyunca çok fazla depremlerle sarsılması ve yıkım sonrasında mimari hayat parçalarının farklı dönemlerde devşirme malzemelerle başka yapılarda kullanılmış olmasıdır. Modern kent merkezinin antik kentin tam üzerine kurulmuş olması da uzun süre sistematik kazıları engellemiştir. Nikomedia kentine ait araştırmalar zorlaşmıştır" diye konuştu.
Çukurbağ kazı alanında milattan sonra üçüncü yüzyıla tarihlenen kentin merkezinde inşa edilmiş bir imparatorluk saray kompleksinin parçalarının ortaya çıktığını belirten Gedük, "Dev heykeller, boyalı mermer kabartmalar, süslenmiş bu dev yapının bir imparatorluk kültür salonuna ait olduğu düşünülmektedir. Bu yapının en çarpıcı yanı alandan çıkan rölyeflerin üzerinde İmparator Diocletionus’un yaptığı savaşlar, kazandığı zaferler, mitolojik tasvirler ve o dönemde Nikomedia da gerçekleşen spor müsabakaları, tiyatro performansları ve onlarca mermer kabartmalarda canlandırmaların olmasıdır" şeklinde konuştu.
Kısmen ortaya çıkarılan Çukurbağ imparatorluk kompleksinin, dünya kültür mirası açısından büyük öneme sahip olduğunu söyleyen Serkan Gedük, "Alan, kayıp Roma imparatorluk başkenti Nikomedia’ya dair şimdiye kadar ortaya çıkartılmış en büyük arkeolojik buluntu grubudur. İkincisi ise şimdiye kadar bulunmuş renkleri en iyi korunmuş roma heykelleridir. Üçüncü ise mermer kabartmaların stili ve ikonografisi açısından dünya sanat tarihinde klasik dönemden orta çağ dönemine geçişi temsil eden örnekler olması açısından son derece önemli buluntu grubudur. Çukurbağ arkeolojik kazısı ve ulaşılabilecek eserler ile dünya kültürel mirası için oldukça önemli kültür varlıklarıdır" ifadelerini kullandı.
Gedük, kazı çalışmalarının ardından gün yüzüne çıkartılan tarihi eserlerin dünya mirasına kazandırılacağını da sözlerine ekledi.
(İHA)