Gram negatif bakterilerin en yaygın görülenlerinden Pseudomonas aeruginosa, mikroplar arasında en tehlikeli olanlardan biri olarak biliniyor. Bu bakteri vücudun savunma metabolizmalarından kolaylıkla sıyrılarak ölümcül olabilmesiyle Dünya Sağlık Örgütü'nün en tehlikeli patojenler listesinin tepesinde en kritik öncelikli kategorisinde yer alıyor.
Birçok kişi günlük yaşamında Pseudomonas aeruginosa'ya maruz kalsa da çoğunlukla herhangi bir zarar görmüyor. Ancak uygun koşullar varsa, kontrolden çıkan hastalıklara sebebiyet verebiliyor. Doğada böylesine yaygın bir mikroorganizmanın insanlarda nasıl devasa tehlikeler oluşturduğunu merak eden bilim insanları harekete geçti ve bir araştırma başlattı.
Cambridge Üniversitesi'nden bilim insanlarının başta olduğu araştırmacılar, dünyanın farklı bölgelerindeki insan, hayvan ve çevre kaynaklarından, bazılarının geçmişi 1900'e kadar uzanan 10 bine yakın bakteri örneği topladı ve Pseudomonas aeruginosa'yla yakından ilişkili 596 tane virüs türüyle bir genetik soy ağacı çıkardı.
Hastalıklardan çoğunun bunlardan 21'iyle ilişkili olduğu bulundu. Son 200 yılda hızlıca evrimleşen bu virüs türlerinin tehlikeli enfeksiyonları yarattığı ortaya kondu.
Her yıl yarım milyona yakın insan, adı P. aeruginosa'ya diye kısaltılabilen bu bakteriye yakalanarak ölüyor. Yılda 300 bin ölüme, antibiyotiğe karşı dirençli olması yol açıyor.
Bilim insanları son 200 yılda daha kalabalık yerleşim yerleri kurulmasının ve bu durumun beraberinde getirdiği hava kirliliğinin onları enfeksiyona daha açık hale getirip bu bakterinin de hızla yayılmasına neden olduğundan şüpheleniyor.
Hem jet yakıtında hem de saf suda hayatta kalabilen bu bakteri, güçlü adaptasyon yeteneğiyle hastane koşullarında da ölümcül olabiliyor. Kistik fibrozis ve bronşektazi gibi kronik akciğer hastalıklarından mustarip olup da hastanede tedavi gören kişiler, özellikle hassas durumda.
Bazı türlerin kistik fibrozis hastalarında evrimleşip, kendisiyle mücadele etmesi gereken makrofajlara yerleşerek bağışıklık sisteminden kaçındığı ortaya çıktı. Böylece bu patojenin hayatta kalmak için gösterdiği evrimin boyutları gözler önüne serildi.
Bu bilgiler, daha etkili tarama ve tecrit önlemlerinin geliştirilmesi gerektiği sonucunu da doğuruyor.
Pek çok ülkeden bilim insanının dahil olduğu araştırmanın sonuçları Science adlı bilimsel dergide yayımlandı.