Beyaz Saray, Biden ve Putin'in bugün video konferans yöntemiyle gerçekleştirdikleri ve 2 saat 1 dakika süren görüşmesi hakkında yazılı açıklama yaptı.
Biden'ın ABD ve Avrupalı ortaklarının, Rusya'nın Ukrayna sınırına askeri yığınak yapmasından duyduğu derin endişeyi dile getirdiği aktarılan açıklamada, "Biden, Rusya'nın Ukrayna'da askeri gerilimi artırması durumunda ABD ve müttefiklerinin güçlü ekonomik ve diğer önlemlerle yanıt vereceğini açık şekilde dile getirdi." ifadesine yer verildi.
Görüşmede Biden'ın, Ukrayna'nın egemenliği ve toprak bütünlüğüne olan desteğini vurguladığı belirtilen açıklamada, ABD Başkanı'nın "gerginliğin azaltılması ve diplomasiye dönülmesi" çağrısı yaptığı bildirildi.
Açıklamada, her iki liderin de ekiplerine görüşmenin takibini yapma emri verdiği kaydedilerek, Putin ve Biden'ın stratejik istikrara dayalı ABD-Rusya diyaloğu, siber zorbalık ve İran gibi konularda birlikte çalışma konularını ele aldığı bilgisi de paylaşıldı.
Kremlin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD Başkanı Joe Biden’in video konferans yöntemiyle gerçekleştirdiği 2 saat 1 dakika süren görüşmesine yönelik yazılı açıklama yaptı. Açıklamada, Biden ile Putin’in Haziran 2021’de Cenevre’de düzenlenen Rusya-ABD zirvesinin sonuçlarının uygulanmasını ele aldığı belirtildi. Açıklamada, "Rusya ile ABD arasında ortaya çıkan ikili ilişkiler ve diğer sorunlar dikkate alındığında en üst düzeyde varılan anlaşmaların tutarlı bir şekilde uygulanmasının ve Cenevre ruhunun korunmasının önemine dikkat çekildi. Bu bağlamda Başkanlar, İkinci Dünya Savaşı sırasında iki ülkenin ittifakına değindi. O dönem yapılan fedakarlıkların unutulmaması gerektiğini ve ittifakın bugünün gerçeklerinde temaslar kurmak ve birlikte çalışmak için örnek teşkil etmesi gerektiğini vurguladılar" denildi.
Putin ve Biden’ın Ukrayna’nın doğusundaki gerilimi görüştüğü aktarılarak, "Görüşmede ağırlıklı olarak Ukrayna’nın iç kriziyle ilgili sorunlar ve barışçıl bir çözümün tartışmasız temeli olan 2015 Minsk anlaşmalarının uygulanmasında ilerleme kaydedilmemesi yer aldı. Rusya Devlet Başkanı bazı örneklere yer vererek Minsk anlaşmalarının ve Normandiya formatında varılan anlaşmaların Kiev yönetimi tarafından tamamen ortadan kaldırılmasını amaçlayan Kiev’in yıkıcı tutumundan bahsetti ve Kiev’in Donbass’taki provokasyonları konusunda ciddi endişelerini dile getirdi" ifadeleri kullanıldı.
ABD Başkanı Biden’ın ise Rus birliklerin Ukrayna sınırlarına yakın noktalardaki hareketliliğini "tehditkar" olarak nitelendirdiği ve gerilimin daha da tırmanması durumunda ABD ve müttefiklerinin uygulamaya hazır olan yaptırımlarından bahsettiği kaydedildi. Açıklamada, "Buna karşılık Vladimir Putin, Ukrayna topraklarını işgal etmek ve sınırlarımızda askeri gücü arttıranın NATO olması nedeniyle sorumluluğun Rusya’nın omuzlarına yüklenmemesi gerektiğini vurguladı" denildi.
Putin’in görüşmede NATO’nun doğuya doğru genişlememesi ve silah sistemlerinin Rus sınırlarına konuşlandırılmaması konusunda garanti istediği vurgulandı.
Putin ve Biden’ın İran nükleer programına ilişkin Kapsamlı Ortak Eylem Planı’nı ele aldıkları belirtilirken, Putin’in ilk anlaşmaların uygulanması çağrısında bulunduğu aktarıldı. Liderlerin Kasım ayı sonunda Viyana’da başlayan görüşmelerinin taraflar arasında kabul edilebilir kararlar alınması yönünde umutlarını dile getirdiği ifade edildi.
Putin’den diplomatik misyonlara yönelik kısıtlamaların kaldırılması teklifi
Görüşmede Rusya-ABD arasındaki ikili ilişkilerin de ele alındığı aktarılarak, "İkili meseleler masaya yatırıldı. İş birliğinin hala tatmin edici bir durumda olmadığı belirtildi. Bu özellikle her iki ülkenin ’kısıtlanmış’ diplomatik misyonlarının çalışmalarında yaşadıkları zorluklarda kendini gösteriyor. Vladimir Putin tüm bunların, 5 yıl önce büyük çaplı kısıtlamalar, yasaklar ve Rus diplomatların toplu sınır dışı edilmesini uygulamaya başlayan Amerikan makamlarının uygulamalarının bir sonucu olduğunu vurguladı. Rus tarafı, diplomatik misyonların işleyişine ilişkin tüm kısıtlamaları kaldırmayı önerdi" denildi.
Açıklamanın sonunda, "Başkanlar, uluslararası güvenlik ve istikrarı koruma konusundaki özel sorumluluklarını dikkate alarak Rusya ve ABD’nin diyaloğu ve gerekli temasları sürdürecekleri yönünde görüş bildirdiler" ifadeleri kullanıldı.
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Beyaz Saray'da katıldığı basın toplantısında bugün Biden ve Putin'in video konferans yoluyla Ukrayna konusunda yaptığı görüşmeyi değerlendirdi.
Görüşmede Biden'ın Ukrayna'yı işgal etmesi durumunda getireceği ekonomik yaptırımları konusunda uyardığını aktaran Sullivan, "Biden Putin'e, (Ukrayna'yı işgal etmeleri) bu durumda şu anda yaptığımızın üstünde ve ilerisinde Ukrayna'ya savunma mühimmatı desteği vereceğimizi ve NATO'nun doğu cephesindeki müttefiklerimize askeri desteği artıracağımızı söyledi." bilgisini paylaştı.
Sullivan, Biden'ın Putin'e diplomasinin de diğer bir yol olduğunu açıkça dile getirdiğini aktararak, "Görüşmede herhangi bir tehditkar tutum yoktu ancak Biden, ABD'nin duruşunu çok net şekilde belirtti." ifadesini kullandı.
Biden'ın Putin ile konuşmasının ardından Fransa, Almanya, İtalya ve İngiltere liderleri ile bir görüşme gerçekleştirdiğini ve ilerleyen saatlerde de ABD Kongresinden isimlerle konuşacağını belirten Sullivan, "Biden, perşembe günü de Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelensky ile telefonda görüşecek." dedi.
Sullivan, ilerleyen günlerde bölgede gerginliğin artması durumunda atılacak adımları değerlendirmek için yoğun bir gündemleri olduğunu da sözlerine ekledi.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesi durumunda Polonya ve Romanya gibi bölgedeki müttefiklerinin kendilerini güvensiz hissedeceklerini, bu nedenle de bu ülkelere ek asker gönderebileceklerini dile getiren Sullivan, "Biden, Putin'in gözlerinin içine baktı ve 2014'te atmadığımız adımları şimdi atabileceğimizi söyledi." bilgisini paylaştı.
Sullivan, görüşmede Putin'in tutumu konusunda bir yorum yapmayacağını ancak Putin'in Ukrayna'yı işgal kararı alıp almadığını henüz bilmediklerini söyledi.
Almanya ile Kuzey Akım 2 konusunda yakın iletişimde olduklarının altını çizen Sullivan, "Putin, Kuzey Akım 2'den gaz akmasını istiyorsa, Ukrayna'ya işgal ederek bunu riske atmaz." uyarısında bulundu.
Bir gazetecinin, Rusya'nın Ukrayna'yı ve Çin'in Tayvan'ı aynı anda işgal etmesi durumunda ABD'nin buna karşılık verecek durumda olup olmadığını sorması üzerine, "Ukrayna işgalinde caydırıcı olmak için çalışıyoruz. Tayvan ise asla gerçekleşmeyecek bir senaryo." yanıtını verdi.
Beyaz Saray'dan yapılan önceki açıklamada, Biden'ın görüşmenin yansımalarına ilişkin Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Angela Merkel, İtalya Başbakanı Mario Draghi ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson ile bir telefon görüşmesi yapacağı belirtilmişti.
Biden, dün de söz konusu liderler ile görüşmüş ve "yakın temasta kalma" taahhüdü vermişti. (AA/İHA)