Dünyanın her yerinde kullanabileceğiniz eşsiz bir bilgi! Madeni paralar neden yuvarlaktır?

Günümüzde dünya düzeni adeta para ve çevresinde dönmeye başladı. Büyüklerinizden mutlaka “Parasız sokağa adım atılmıyor” sözünü duymuşsunuzdur. Para, bütün ihtiyaçların satın alınabildiği en önemli unsur haline geldi. Peki hepimizin cebinde bulunan madeni paraların neden yuvarlak olduğunu hiç düşündünüz mü?

Çağımızda kapitalist düzenle birlikte satın alınan her şeyin karşılığı para olmaya başladı. Paranın icat edilmesinden önce takas usulü etkindi. Para yerine boncuk, taş ve deniz kabuğu gibi değerli eşyalar alışverişler için kullanılıyordu. Napolyon’un da dediği gibi “Para, para, para” her şeyin kilidini açan gizemli bir sözcük oldu. M.Ö. 7. yüzyılda Lidyalılar parayı icat etti. İlk para gümüş, altın, bakır ve tunç gibi değerli madenlerde yapıldı. Bu paralar eritilip, üzerlerine yılı, devleti ya da dönemine ait bilgiler işleniyor ve kenarları ise çekiçle düzeltiliyordu. Madeni paralar üzerlerinde kullandıkları dönemi yansıtan, bilgiler içerdikleri için tarihi belge niteliğindeydi.

Reklam
Reklam

O dönemde her madeni para tek tek el emeği olarak üretildiği için aslında kesin bir şekli yoktu. 17. yüzyıla kadar farklı formlarda, farklı madenlerle ve farklı ülkelerde üretilen madeni paralar, dolandırıcıların geçim kaynağı haline gelmişti. Özellikle Avrupa’da dolandırıcılar gümüş paraların kenarlarından küçük parçalar kopararak sürekli olarak kullanmaya devam ediyordu. Biçimsel olarak paralar birbirinden farklı olduğu için madeni paralardan diledikleri kadar para çalabiliyorlardı ve durumu kimse anlamıyordu.

İngiltere Kraliyet Departmanı dolandırıcılık durumuna son vermek istedi. 1696 yılında darphanenin başına Isaac Newton getirildi ve dolandırıcılık anlamında hiçbir şey kalmadı. Madeni paraların aynı ağırlıkta, incelikte ve aynı formda olmaları gerektiğini düşünen Newton, 1698 yılında İngiltere'de piyasada olan tüm paraları toplattırdı. Yerine ise tek bir kalıptan çıkan yuvarlak ve kenarları tırtıklı madeni paralar piyasaya sürülmeye başlandı. Böylece paralardan maden çalınması engellendi ve bu uygulama kısa sürede tüm dünyaya yayıldı.

Reklam
Reklam

Günümüzde kullanılan madeni paraların geçmişteki örneklerinden biraz farklı olduğunu belirtmemiz gerekir. Madeni paralar artık altın ve gümüş gibi değerli madenlerden yapılmıyor. Onun yerine nikel, tunç ve alüminyum kullanılıyor.

Anahtar Kelimeler: