Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın, Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında ilk konutunu alacakları destekler nitelikte bir çalışmayı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurumu (BDDK) bünyesinde yürüttüklerini aktarmıştı. Bu açıklamanın ardından Düşük faizli konut kredisi şartları ev sahibi olmak isteyenler tarafından gündemdeki sıcaklığını korumaya devam ediyor. 1.20 faiz oranı ve 15 yıla kadar verilen uzun vade ile ev satın alacak kişiler kampanyaya odaklanmış durumda. Konuya dair detayların Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından duyurulması beklenirken sektör temsilcileri, kampanyaya dair beklentilerini dile getirdi. Ayrıca düşük faizli konut kredisi kampanyası şartları için kritik açıklamalarda bulundular.
Milliyet’e konuşan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, “Bu açıklamalara baktığımızda özellikle kredi tarafında belli kısıtlamalara gidileceği ve bu kısıtlamalar çerçevesinde belli sektörlerde kredilerin daraltılacağına ilişkin sinyaller gelmişti. Özellikle ilk ev alanlara değil de ikinci ev alanlara konut kredileri Ağustos sonu itibarıyla kısıtlanmıştı. Düzenleme ilk defa konut sahibi olacaklar tarafından beklenir hale gelmişti” derken, “Kredi kartları, bireysel kredi, taşıt kredileri, ikinci konut kredilerinde de bankalar üzerinden kredi verme iştahının kesilmesiyle, kredi büyümesinin istenmediğini görüyoruz” şeklinde konuştu.
“BDDK tarafında kredi hacminde önemli bir düşüş başladı. Seviye 443 milyar 461 milyon TL’ye kadar geriledi. Burada kredilerin kısıldığı önemli bir çerçeve var” diye konuşan Hakan Özelmacıklı, “Merkez Bankası tarafından açıklanan konut fiyat endeksine baktığımızda son 1 yılda artışlar yüzde 21.9 seviyesine kadar geriledi. Artan inşaat maliyetleri nedeniyle de konutlardaki inşaat maliyetindeki artış devam ediyor. Özellikle ocak ayından itibaren asgari ücrete getirilecek zam ve diğer düzenlemeler artışları kısa dönemde azaltamayacak gibi duruyor” ifadelerini kullandı.
Özelmacıklı açıklamalarını şöyle sürdürdü:
“Sektörde krediye erişim probleminin yanı sıra usta ve çalışacak işçi bulunamaması, deprem bölgesinde olan mevcut yoğunluk nedeniyle makine, teçhizat ve ekipmanlarla alakalı bazı sıkıntılar olduğunu görüyoruz. Bu krediler çerçevesinde piyasa beklentisi ilk defa konut alacak kişilere bir kredi verme işleminin açılmasıdır. Bu piyasayı ciddi anlamda kilitlemiş durumda. İnsanlar hala bir beklenti taşıyor. Böyle bir kredi verilmeyecekse de Cumhurbaşkanı tarafından net bir açıklama ile bunun ifade edilmesi gerektiği kanaatindeyiz. Hazine ve Maliye Bakanı’nın ilk kez konut alacaklara yönelik kredilerdeki sınırlamanın kaldırılmasına yönelik bazı açıklamaları olabilir.
Bir düzenleme gelirse de eğer detaylarında belli bir süre o ilde ikamet etme, adına kayıtlı bir taşınmaz olmama, taşınmazın eşi ve 18 yaş altındaki çocuklara ait olmaması, herhangi bir dairedeki hisse oranını yüzde 50’dan fazla olmaması, belli bir süre konutu satmama gibi ek şartlar gündeme gelebilir.
Şu anda özel bankalarda konut kredisi faiz oranlarının 2.85 ile 3.25 bandında değiştiğini söyleyebiliriz.
Piyasada aylık yüzde 3 üzerinden bir kişi 1 milyon TL kredi çekmek istese yaklaşık 30 bin 800 TL seviyesinde aylık ödemesi oluyor. Yıllık maliyeti yüzde 42’yi buluyor. 1 milyon TL için yaklaşık 3 milyon 700 bin TL seviyesinde geri ödeme yapması gerekiyor.
Örnek vermek gerekirse yüzde 50’ye yakın bir kredi indirimi verilmiş olsa 1.50 faizle kredi verilebilse bu kişi aylık 30 bin 800 TL yerine 18 bin TL seviyesinde taksitler ödeyebilecektir. Bu açıdan baktığımızda 12 bin TL aylık ödemede avantaj oluyor ve toplam ödeme de 2 milyon 160 bin TL seviyelerine kadar gerilemiş oluyor.
Yüzde 3 faiz oranı ile 120 av vadeli 2 milyon TL kredi kullandırılmak istense bu durumda aylık taksit tutarı 61.779 bin TL’yi buluyor. Yüzde 1.50’den kredi kullandırılmak istense bu durumda aylık tutar 36 bin TL civarına düşüyor.
KKM hesaplarında vade bozduranlara da bir teşvik edici unsur olarak değerlendirilmesinin faydalı olacağı kanaatimiz var. Yani peşinat kısmını KKM’den bozduran ve ilk defa ev alacaklara da böyle bir kredi imkanı sağlanabilir diye değerlendiriyoruz.
Vade açısından şu anda 120 ay vade konutlar için uygulanan sınırdır. Faizlerin yüksek olduğunda aslında bu kadar uzun vadeli borçlanmak avantaj olmuyor. Belki vadeler 15 yıla kadar yani 180 aya kadar uzatılabilir ama tüketiciler tarafından tercih edilmediğini görüyoruz.”