Düşünce kelimesi farklı alanlarda ve farklı anlamlarda kullanılabilir. İsim türünde birden fazla anlamı vardır. Aynı zamanda düşüncenin eş anlamlısı olan kelimeler birden fazladır. Sav, tasarı, niyet, idea, fikir bunlardan bazılarıdır.
Bir eylem belirten düşünmek fiilinden türeyerek isim türüne dönüşmüştür. Günlük konuşma dilinde de sıklıkla kullanılır. Birini düşünmeyi, endişelenmeyi, planlamayı karşılar.
Türk Dil Kurumu, düşünce kelimesinin farklı anlamları için beş farklı tanım yapmıştır. Bu tanımların beşi de isim türündedir. Felsefe alanındaki kullanımı ve mecaz anlamı da tanımlar içindedir.
Bu tanımlar şunlardır:
Uzay ve zamanın ötesinde, öznenin dışında, kendiliğinden var olan, duyularla değil, yalnızca ruhen algılanabilen asıl gerçeklik, mütalaa, fikir, ide, idea.
Örnek cümle:
"Bu düşünce ona epeyce azap verdi. (Ahmet Midhat)"
Tasa, kaygı ve sıkıntı durumu.
Bu tanımın örnek cümlesi:
"Benim de mi düşüncelerim olacaktı. / Ben de mi böyle uykusuz kalacaktım? (Orhan Veli Kanık)"
Tasarı, niyet, sav, ide, fikir, idea, mütalaa, ilke, tasa, endişe, kaygı kelimeleri düşünce yerine kullanılabilir. Düşünce eş anlamlısı kelimeleri ile birlikte yeni kavramları karşılayan yeni kelimeler de üretebilir. Bu durumun örnekleri şunlardır:
Düşünce alışverişi, karşı düşünce, art düşünce, asli düşünce, aykırı düşünce, bilimsel düşünce, düşünce özgürlüğü.
Bir kelimenin anlamını pekiştirmek için en iyi yöntem o kelimeyi cümle içinde kullanmaktır. O kelimenin yerine kullanılacak eş anlamlısı da cümlenin bütününe bakarak anlaşılabilir. Bazı örnek cümleler ve atasözleri şunlardır: