Suriye sınırında Türkiye hava sahasını ihlal eden SU-24 tipi bir Rus savaş uçağı, Türk F-16’ları tarafından düşürüldü. Türk hava sahasını ihlal eden bir savaş uçağı, saat 09.30 sıralarında TSK'ya ait iki F-16 uçağı tarafından angajman kuralları gereğince vuruldu. Rus uçağının vurulmasının ardından savaş uçağındaki 2 kişiden biri öldü diğeri ise kurtuldu. Genelkurmay Başkanlığı’ndan konuyla ilgili yapılan açıklamada, saat 09.20'de Yayladağı bölgesinde Türk hava sahasını ihlal eden milliyeti bilinmeyen bir uçağın 5 dakika içinde 10 kez ikaz edildiği belirtildi. Rusya ise sınırın ihlal etmediğini savundu. Düşürülen Rus uçağının ardından ortaya çıkan siyasi anlaşmazlıkların ardından vatandaşlar Rusya Türkiye savaşı olacak mı? Sorusuna yanıt aradı.
İşte Rusya Türkiye savaşı olacak mı? Sorusunun yanıtı, Türkiye'nin Rusya savaş uçağını düşürmesiyle başlayan süreç, Putin'in ve siyasi liderlerin düşürülen Rus uçağıyla ilgili açıklamaları...
TSK'DAN RUS UÇAĞIYLA İLGİLİ İZ ANALİZİ
Genelkurmay Başkanlığı, Suriye sınırında düşürülen savaş uçağı ile ilgili açıklama yaptı. Hava sahasına ilişkin radar izi analizi de askeri kaynaklar tarafından paylaşıldı. TSK’dan yapılan açıklamada şunlar dile getirildi: "24 Kasım 2015 tarihinde saat 09.20 civarında Hatay Yayladağı bölgesinde Türk Hava Sahasını ihlal eden milliyeti bilinmeyen bir uçak defalarca (beş dakika içerisinde 10 kez) ikaz edilmesine rağmen Türk Hava Sahasını ihlal etmiştir. Söz konusu uçağa angajman kuralları çerçevesinde 24 Kasım 2015 saat 09.24’te bölgede hava devriye görevinde bulunan iki adet F-16 uçağımız tarafından müdahalede bulunulmuştur."
RUSYA'DAN İLK AÇIKLAMA
Rus Savunma Bakanlığı yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi, "Uçağın tüm uçuş boyunca Suriye sınırları içerisinde olduğunu kanıtlayabiliriz"
Açıklamada, "Uçak bütün uçuşu boyunca kesinlikle Suriye sınırları içinde kalmıştır" denildi. Bu uçuşun da objektif kontrol araçları tarafından kaydedildiği vurgulandı.
RUS UÇAĞININ DÜŞÜRÜLMESİYLE İLGİLİ PUTİN'DEN AÇIKLAMA
Putin, Suriye sınırında Rus uçağının düşürülmesi ile ilgili yaptığı ilk açıklamada "Uçağımız vurulduğunda sınırdan 4 km uzaktaydı. Uçaklarımız ve pilotlarımız Türkiye'yi asla tehdit etmedi" dedi. Putin, uçağın düşürülmesini "Sırtımızdan bıçaklandık" diye yorumladı.
Uçağın F-16 uçaklarından açılan ateşle düşürüldüğünü kaydeden Putin, uçağın düşürülmesinin Rus-Türk ilişkilerinde çok ciddi sonuçlar doğuracağını söyledi ve "Türkiye'nin Rusya'nın kendi uçağını kendi düşürmüş gibi davrandığını" öne sürdü. Putin açıklamasında, uçağın düşürülmesinin "terör karşıtı savaşın ötesine geçtiğini" dile getirdi.
Düşen uçakta bulunan mürettebatın Türkiye'yi tehdit etmediğini söyleyen Putin, uçağın uçuş yaptığı bölgenin ise çoğunlukla Suriye'ye Rusya'dan gelen militanların olduğu bölge olduğunu kaydetti. Ürdün Kralı Abdullah ile görüşmesi sırasında konuşan Putin, Rusya'nın uçağın düşürülmesi hadisesini dikkatli bir şekilde araştıracağını ve bu olayın Türkiye-Rusya ilişkileri için ciddi sonuçlarının olacağını kaydetti.
Putin, Rus uçağının Türkiye, Rusya ve ABD arasında imzalanan Hava Olaylarını Önleme Anlaşması'na rağmen düşürüldüğüne dikkat çekti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rus uçağının düşürülmesine ilişkin ilk açıklamasında Rus uçağının Türkiye sınırına 1 kilometre mesafede Suriye sınırı içinde düşürüldüğünü söyledi.
RUSYA DIŞİŞLERİ BAKANI LAVROV TÜRKİYE ZİYARETİNİ İPTAL ETTİ
Rus savaş uçağının Türk F-16'ları tarafından düşürülmesi sonrası Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov yarın Türkiye'ye yapmayı planladığı ziyareti iptal etti. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Türkiye-Suriye sınırında Türk F-16 jetleri tarafından düşürülen Rus savaş uçağıyla ilgili açıklamalarda bulundu. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rus uçağının düşürülmesinin ardından Türkiye'ye planlı ziyareti iptal ettiğini duyurdu. Rus vatandaşlara da Türkiye'ye gitmeme tavsiyesinde bulunan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, "Türkiye'de en az Mısır kadar terör tehlikesi var" iddiasında bulundu.
''TÜRKİYE İLE SAVAŞMAYACAĞIZ''
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rus Dışişleri Bakanı Lavrov ile görüştü. Lavrov yaptığı açıklamada "Türkiye'ye savaş açmayacağız. Uçağımızın düşürülmesinin ardından Türkiye ile ilişkilerimizi ciddi olarak yeniden değerlendireceğiz." diye konuştu. Lavrov, Rus Su-24 uçağının düşürülmesinin planlanmış provokasyona benzediğini savundu, "Bunun önceden istenilmeyen bir olay olduğu konusunda ciddi şüphelerimiz var. Bu planlanmış provokasyona çok benziyor" diye konuştu. Lavrov, Rusya’nın Türk firmaları ve ihracatçılara da sorun çıkartmak istemediğini de belirtti.
İNTİKAM İÇİN DEĞİL
Lavrov, "Rusya vatandaşlarına Türkiye'ye gitmemelerini tavsiye etmesi" içinse şöyle konuştu: Düşürülen uçağımız için intikam almak istememiz değil. Bu tavsiye, objektif nedenlere dayanıyor. Lavrov şu şekilde devam etti:
"Son bilgilere göre, Türk meslektaşlarımızın Türkmenlerin yaşadığını söylediği bu bölgede dün Devlet Başkanı’nın dediği gibi, birkaç yüz hatta bine yakın aralarında bizim güvenliğimizi direkt olarak tehdit eden Rus vatandaşlarının da bulunduğu teröristler bulunuyor. Fakat mevcut verilere göre, bu bölgede silah depoları, merkezlerinin bulunduğu teröristlerin altyapıları da yer alıyor."
STRATEJİK TOPLANTIYA BAŞKANLIK YAPACAKTI
Rusya Dışişleri Bakanlığı'ndan daha sönce yapılan açıklamada, Lavrov ile Türk Dışişleri Bakanı'nın İstanbul'da çarşamba günü Türkiye-Rusya Ortak Stratejik Planlama Grubu toplantısına başkanlık edeceği belirtilmişti.
MENDELEV'DEN SERT AÇIKLAMALAR
Rusya Başbakanı Dmitry Medvedev, Rus savaş uçağının Türkiye tarafından düşürülmesi nedeniyle bazı ortak projelerin iptal edilebileceğini söyledi.
Rus hükümetinin internet sitesinde yer alan yazılı açıklamasında ayrıca bu nedenle Türk şirketlerinin Rusya'da pazar kaybedebilecekleri ifade edildi. Türk hava sahasını Suriye sınırında ihlal eden bir Rus uçağı dün sabah saatlerinde TSK tarafından düşürülmüştü.
Rus haber ajansı Sputnik Medvedev'in sözlerini şöyle aktardı: "Türkiye bu eylemiyle IŞİD militanlarını koruduğunu gösterdi. IŞİD’e ait işletmelerde üretilen petrol ürünlerinin sevkiyatına dahil olan bazı Türk yetkililerinin bu süreçten elde ettiği doğrudan finansal çıkarlar göz önünde bulundurulduğunda, bu şaşırtıcı bir şey değil"
KREMLİN AKKUYU KONUSUNA DEĞİNMEDİ
Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, TASS haber ajansında yer alan açıklamalarında, "Şu anda (Türkiye ile) projelerin geleceği konusunda değerlendirme yapmak istemem, şu anda cevap veremem... Şüphesiz mevcut tüm projeler yakından incelenecektir" dedi. Rusya, Mersin Akkuyu'ya 20 milyar dolarlık yatırımla Türkiye'nin ilk nükleer santralini yapacak.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN'DAN AÇIKLAMA
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'nin sınırda Rus uçağını düşürmesine ilişkin olarak bugün yaptığı açıklamada, "Hiç kimse bizden sınır güvenliğimizin sürekli ihlal edilmesine, hak ve hukukumuzun çiğnenmesine sessiz ve tepkisiz kalmasını beklememelidir. Bu hadiseyi tırmandırmak gibi bir düşüncemiz bir düşüncemiz kesinlikle bulunmamaktadır" diye konuştu.
Erdoğan, İslam Konferansı Örgütü Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi'nin (İSEDAK) açılışında yaptığı konuşmada, "Askeri makamlarımızın yaptıkları ikazlar üzerine bu uçaklardan biri tekrar Suriye'ye dönerken, diğeri sınır ihlalini sürdürmeye ısrarla devam etmiştir" dedi.
Erdoğan'ın konuşmasının bir kısmı şöyle:
"Bunun üzerine bölgede devriye görevi yapan F-16'larımız Türk hava sahası içinde sınır ihlali yapan uçağa ateş açmışlardır. İsabet alarak Suriye tarafına düşen uçağın bazı parçaları da sınırlarımız içe isabet etmiş. Bu sebeple iki vatandaşımız yaralanmıştır."
"Orada Daeş'e karşı bulundukları ifade ediliyor. Bir defa Bayırbucak Türkmenlerinin olduğu Lazkiye ve kuzeyi bu bölgede Daeş terör örgütü yoktur. Kimse kimseyi aldatmasın. Şu anda Daeş terör örgütünün bulunduğu bölge Cerablus ve doğusudur."
'Türkiye soğukkanlı davrandı'
"Çok uzun süredir böyle bir hadisenin yaşanmaması için büyük çaba harcıyor, ilgili tüm ülkeler nezdinde gerekli uyarılımızı yapıyorduk. Çeşitli tarihlerde ve çeşitli kanallarla komşumuza da bu hassasiyetimiz iletilmiştir. Düne kadar böyle bir olayın vuku bulmamasının sebebi, Türkiye'nin soğukkanlı ve iyi niyetli tavrıdır."
"Hiç kimse bizden sınır güvenliğimizin sürekli ihlal edilmesine, hak ve hukukumuzun çiğnenmesine sessiz ve tepkisiz kalmasını beklememelidir. Bu hadiseyi tırmandırmak gibi bir düşüncemiz kesinlikle bulunmamaktadır."
RUSYA İNSANİ YARDIM TIRLARINI VURDU İDDİASI
DHA'nın haberine göre Kilis'in karşısındaki Suriye'nin Azez ilçesinde Rusya'ya ait olduğu öne sürülen savaş uçaklarının hedef aldığı inşaat malzemeleri taşıyan Suriye TIR'larının bulunduğu konvoydaki 3 şoför öldü, 6 kişi yaralandı. Saat 16.00 sıralarında Azez- Halep yolu üzerinde ilerleyen çimento ve demir yüklü Suriye TIR'larının bulunduğu konvoya, iddiaya göre Rus savaş uçakları tarafından saldırı düzenlendi.
Saldırıda vurularak alev alev yanan 6 TIR'dan 3'ünün şoförü öldü, yaralanan 6 kişi ise Azez'deki hastanelere götürüldü. Yanan TIR'lar ise Azez'de bulunan İnsani Yardım Vakfı (İHH) ekiplerinin de desteğiyle söndürüldü. Bölgedeki muhalif güçlerinin, TIR'ları hedef alan saldırıyı yapan savaş uçaklarının Rusya'ya ait olduğu iddiasına ilişkin Türk yetkililer ise yorum yapmadı. Bölgede yapılan uygulamaya göre bu tür ihracat malzemeleri Öncüpınar Sınır Kapısı'ndaki gümrük sahasında, Türk plakalı araçlardan Suriye plakalı araçları nakledilip, alıcı tarafından istenen kente götürülüyor.
Türkiye sınırında Rus uçağının düşürülmesiyle ilgili olarak Rusya Savunma Bakanlığı tarafından açıklama yapılmıştı. Açıklamada Türkiye ile askeri ilişkilerin askıya alındığı ve Hatay sınırındaki Lazkiye kenti açıklarına Rus savaş gemilerinin konuşlandırılacağı belirtilmişti. Rusya Federasyon Konseyi Uluslararası Komite Başkanı Konstantin Kosaçev, uçağın düşürülmesi sebebiyle tüm devletlerarası temaslara geçici olarak son vermesi gerektiğini bildirmişti.
PUTİN'DEN BİR AÇIKLAMA DAHA
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, "Sırtımıza indirilen darbenin ardından Türkiye’den hâlâ beklediğimiz yanıtları alamıyoruz" diye konuştu. Kremlin Sarayı'nda 15 yabancı ülke elçisinden güven mektuplarını teslim aldığı törende konuşan Putin, “Sırtımıza indirilen darbenin ardından Türkiye’den hâlâ beklediğimiz yanıtları alamıyoruz. Türkiye'deki üst düzey siyasi ve askeri yönetiminden gerçekçi izahat ve özür gelmedi. Uçağımızı vurdukları için tazminat ödemeye hazır olduklarını da söylemediler. Nihayetinde uluslararası hukuk çiğnenerek yapılan bu davranışın sorumlularının cezalandırılacağı beyanı da gelmedi” dedi. Reuters'ın haberine göre; Putin ayrıca, "Türk liderlerin Rusya-Türkiye ilişkilerini kasıtlı olarak çıkmaza soktuğu izlenimi var" iddiasında bulundu.
ERDOĞAN: ÖZÜR DİLEMEYECEĞİZ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, CNN International'a konuştu. Erdoğan, Türk hava sahasını ihlal ettikten sonra düşürülen Rus uçağı için Rusya'dan özür dilenmeyeceğini açıkladı. Erdoğan, "Özür dilemesi gereken bir taraf varsa, bu biz değiliz" dedi. Erdoğan, "Hava sahamızı ihlal edenler özür dilemeli" diye ekledi.
Erdoğan, "Pilotlarımız ve silahlı kuvvetlerimiz sadece, angajman kurallarının ihlal edilmesine karşılık verilmesinden ibaret olan görevlerini yerine getirdi. Olayın özünün bu olduğunu düşünüyorum" diye konuştu.
KREMLİN: ERDOĞAN PUTİN İLE GÖRÜŞMEYİ TALEP ETTİ
Kremlin, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 30 Kasım'da Paris'te Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmeyi talep ettiğini açıkladı. Fransa'nın başkenti Paris, 30 Kasım'da BM İklim Değişikliği Konferansı'na ev sahipliği yapacak. Zirveye iki lider de katılacak. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Fransa'nın başkenti Paris’te düzenlenecek İklim Zirvesi’nde görüşme yapma istediğinin kendilerine iletildiğini açıkladı. Peskov “Talep başkan Putin’e iletildi” dedi. Diğer taraftan Peskov, "Erdoğan, Putin'i Su-24 uçağına saldırıdan ancak 7-8 saat sonra aramaya çalıştı" ifadelerini kullandı. Paris’teki İklim Zirvesi 30 Kasım’da başlayacak.
Bu arada Peskov, Erdoğan’ın ‘Rusya’nın Suriye’de Türk uçaklarına karşı S-400 füze savunma sistemini kullanmasını saldırganlık olarak değerlendiririz’ şeklindeki sözlerini de yorumladı. Peskov, Türkiye’nin böyle bir değerlendirme yapmadan önce, düşürülen uçağa ilişkin adımını tanımlaması gerektiğini söyledi: “Bizim için en önemli konu tabii ki uçağımıza karşı atılan adımın tanımlanmasıdır.”
RUS PİLOTTAN İNTİKAM AÇIKLAMASI
Rusya’da basına açıklamalarda bulunan Konstantin Murakhtin adlı Rus pilot, uyarı yapılmadığı iddialarını yineledi. Bild Online’ın bildirdiğine göre, bir gazetecinin, “Uçağın hızı nedeniyle sınırı geçtiğinizi fark etmemiş olabilir misiniz?” sorusuna Rus pilot, “Hayır. Bu imkansız. Bir saniyeliğine bile değil” karşılığını verdi.
BÖLGEYE GİDİP İNTİKAM ALMAK İSTİYORUM
“Vurulmadan önce uçuş tamamen kontrolüm altındaydı” diyen Rus pilot, “ne telsiz ne de görsel olarak uyarı gelmedi” ifadelerini kullandı. Bild’in haberine göre, pilot Konstantin Murakhtin, uçuşa elverişli görülmesi durumunda tekrar bölgeye gitmek istediğini ve öldürülen pilot arkadaşının intikamını almak istediğini söyledi.