Bu tatlı meyvenin 100 gramı 43 kaloridir. Başka bir ifadeyle, bir bardak dut sadece 60 kaloridir. Dutun en çok tüketilen türleri beyaz ve karaduttur. Bununla birlikte kırmızı ve mor olanların da tadı çok sevilir.
Dutun insan sağlığına olan faydalarına birazdan değineceğiz. Peki, bu tatlı meyve ağacının ipek böcekleri için de önemli bir yeri olduğunu söylesek şaşırır mıydınız? Evet, ipek böceği dut ağacının yapraklarını çok sever. Bu yüzden dut, ipek böceği üreticilerinin de favori meyvesidir.
Dut içeriğindeki etken maddelerle en güçlü antioksidanlardan biridir. Eski zamanlardan beri Çin tıbbı başta olmak üzere birçok alternatif tedavi yönteminde yararlanılan dut; tiamin kuersetin, riboflavin peutnidin, niasin, valerik asit, B grubu, C ve K vitaminleri içerir. Karadutun meyveleri pektin, şeker tanen ve organik asitler de içermektedir. Bu yapısıyla dut kanserin önlemesinden karaciğerin temizlenmesine, kan şekeri ve kolesterolün düşürülmesine hatta göz sağlığına kadar geniş faydalı etkiler gösterir.
Dut perotein, antosiyanin, flavonoidler, lutein, zea-ksantin, ß-karoten açısından oldukça zengindir. Harika bir C vitamini deposu olan dut 100 gramıyla günlük C vitamini ihtiyacının % 61’ini karşılar. İsterseniz gelin bu etken maddelerin vücut sağlığı için nasıl çalıştığına ve dutun faydalarına daha yakından bakalım:
Kan dolaşımını arttıran dut, kan basıncının dengeli bir seviyede tutulmasına yardımcı olur. Hızlı kan dolaşımı pıhtılaşmanın önüne geçeceğinden, dut kalp sağlığının korunmasında da etkili bir rol oynar. Dut içerdiği kalsiyum, demir, folat, tiamin, nisain ile kansızlık sorunun üstesinden gelir. Dut, çilek, ahududu vb. meyveler arasında en fazla demir içeren meyvedir. Öyle ki; 100 gram dutta 1.85 mg demir bulunur. Bu da günlük demir ihtiyacının % 23’ü demektir. Özellikle sigara ya da alkol kullanıyorsanız dut yiyerek kanın temizlenmesine katkıda bulunabilirsiniz.
Dut içerdiği antioksidanlar ve vitaminler sayesinde soğuk algınlığı, grip gibi üst solunum yolları enfeksiyonlarını önlerken, öksürük şikayetinin giderilmesinde de etkili bir çözümdür. Dutta yüksek oranda bulunan flavonoidler ve C vitamini vücudunuzu olası üst solunum yolları enfeksiyonlarına karşı güçlendirir.
Dut kan dolaşımını arttırmasının yanı sıra bağışıklık sistemini de güçlendirir. Kanda yüksek hızda dolaşımda olan C vitamini ve antioksidanlar sizi serbest radikaller ve vücuda giren enfeksiyon ajanlarına karşı korur. Ayrıca dehidrasyona uğrayarak susuz kalan bünyeler için dut tüketmek oldukça faydalıdır.
Kanı temizleyerek dolaşımı arttıran dut sayesinde kan pıhtılaşması ve tabi dolayısıyla kalp hastalıkları riski azalır. Burada en önemli noktalardan biri damar tıkanıklığı olduğundan, dut tüketerek kalbinizin yorulmasını ve damarlarınızın zamanla tıkanmasını engelleyebilirsiniz. Bu da doğrudan kalp krizi ve felç riskini azaltır.
Diyabet hastalarının en büyük sorunlarından biri istedikleri tatlı meyveleri gönül rahatlığı ile tüketememektir. Oysa dut içerdiği flavonoidler sayesinde birçok besinin aksine kan şekerini yükseltmek yerine düşürür. Bu nedenle dut diyabet hastaları için oldukça faydalıdır.
Kan dolaşımını hızlandırıp kan şekerini dengeleyen diğer yiyecekler gibi dut da kalp-damar sağlığını korur ve kötü huylu kolesterolü düşürür. Bu sebeple beslenme uzmanları kolesterolü yüksek ya da üst sınıra yakın seviyelerde olan kişilerin aşırıya kaçmadan, mutlaka dut tüketmesini öneriyor.
Dut kuvvetli bir antioksidan olduğundan vücuttaki toksinlerin atılmasında etkili bir rol oynar. Dut, özellikle vücudun fabrikası ve filtresi olan karaciğer ile böbreğin temizlenmesini sağlayarak, yorulmasını önler. Bu sebeple karaciğer-böbrek fonksiyonlarında yükselme olan kişilerin dut tüketmesi önerilmektedir.
Dut görme kaybı ve retina dejenarasyonuna sebep olan serbest radikallerin etkisiz hale getirilmesini sağlar. Dut içeriğindeki zeaksantin sayesinde retina tabakasını güneşin zararlı UV ışınlarına karşı korur. Ayrıca dut yüksek A vitamini içerdiğinden özellikle göz yorgunluğu ya da bulanık görme şikayetleri gibi uzun süre bilgisayar ekranına bakan kişilerin yaşadığı göz yorgunluğu sorunların giderilmesinde etkilidir.
Sizin de bildiğiniz gibi antioksidan besinlerin faydası sadece organlar üzerinde etkili olmuyor. Çilek, ahududu ya da dut gibi besinler cilt sağlığı açısından da çok yararlı. Cildi nemlendiren ve gençleşmesini sağlayan dut yaprakları kaynatılarak çok eski zamanlardan beri cilt hastalıklarının tedavisinde kullanılmaktadır. Eğer çok aşırı kuru bir cilde sahipseniz dut yaprağını kaynattığınız su ile zeytinyağını karıştırarak cildinize uygulayabilirsiniz.
Anti-enflamatuar ve antioksidan özellik gösteren dut yaprakları, kaynatılarak saça uygulandığında ciltte olduğu gibi nemlendirici bir etki gösterir ve saç dökülmelerinin önüne geçer. Saçın nemlenmesi kepek problemini de engelleyeceğinden dut suyunun kepeğe iyi geldiğini söylemek yanlış olmaz. Daha etkili sonuçlar için dut suyuna biraz da limon ekleyebilirsiniz. Genellikle cilt için faydalı olan besinler saç sağlığı için de olumlu etkiler gösterir.
Dut bu etkili faydalarının yanı sıra kansere karşı koruyucu bir besindir. İçerdiği antioksidanlar sayesinde özellikle prostat kanseri hücrelerinin oluşmasını ve çoğalmasını önler.
Ayrıca dut enfeksiyonları önleyip bağışıklık sistemini güçlendirdiğinden cerrahi operasyon geçiren kişiler için yararlı bir besindir. Özellikle doğum sonrası iyileşme sürecini hızlandırır.
Son olarak; iştah açıcı dutun taze tüketilmesini gerektiğini hatırlatalım. Dut çabuk bozulan bir meyve olduğundan mutlaka buzdolabında saklanması gerekir. Tüketeceğiniz zaman dutları akan musluk suyunda değil, bir kabın içinde yıkayın. Böylece dutun ezilmesini engellemiş olursunuz. Dut seçerken de yine lezzetine ve ağırlığına dikkat edin. Ezilmiş ya da çürümüş dut sözünü ettiğimiz faydaları sağlayamayacaktır.
BONUS: