Pek çok özelliği ile şiirden ayrılan düzyazı, temelde nazım ile yazılmamış olan metinler olarak belirtilebilir. Ancak düzyazı türleri, diğer edebî eserlerde de olduğu gibi dil bilgisi kurallarıyla uyumlu olarak yazılmalıdır. Bununla birlikte bir düzyazının taşıması gereken belli başlı özellikler vardır. Özgünlük ve açıklık gibi özelliklere sahip olan düzyazılar, okuyucuya ulaştığı takdirde amacına hizmet eder. Yazarın duygu, düşünce veya olayları anlatabildiği düzyazı türlerine dair örneklerin incelenmesi ise bu anlatım biçiminin tam anlamıyla anlaşılmasını mümkün kılar.
Nesir, mensur ve inşa gibi isimlerle de anılan düzyazının nasıl yazıldığının açıklanması için ilk olarak bu edebi türün ne olduğuna değinilmelidir. TDK kapsamında düzyazı, şiir olmayan söz ve yazı olarak tanımlanır. Bu bağlamda düzyazının manzum eserlerden farklı olduğu ve ölçü ya da uyak kullanılmadan yazıldığı söylenebilir.
Yine düzyazının Arapça kökenli karşılığı olan nesir sözcüğü incelendiğinde de bu edebi türe yönelik detaylı bilgiler edinilmesi mümkündür. Saçma, dağıtma ve yayma anlamına gelen nesir; düzyazının herhangi bir düşünce, olay ya da duygunun aktarılma yolu olduğunu gösterir. Dolayısıyla düzyazı, dil bilgisi kurallarına uygun olarak yazılan ve düz tümcelerle oluşturulan metinler olarak belirtilebilir. Bu gibi temel özellikleri göz önünde bulundurulduğu takdirde düzyazının gerek günlük yaşamda gerek ise edebiyat alanında iletişim bağlamına dahil olan önemli bir anlatım biçimi olduğu söylenmelidir.
Şiir ve düzyazı farkları açıklandığı zaman, nesir olarak da adlandırılan edebî türün temel özellikleri daha kolay bir şekilde anlaşılabilir. Bu doğrultuda düzyazı olarak bilinen anlatım biçiminin özellikleri, şiir ile arasındaki farklara değinilerek ortaya konabilir. Özellikle bu edebi türden olan eserleri kaleme almak isteyen kişiler tarafından araştırılan düzyazı özellikleri aşağıdaki gibidir:
Bir kişinin herhangi bir düşünce, duygu ya da olayı yalnızca dil bilgisi kurallarına uyarak aktarmasını sağlayan düzyazının birden fazla türü vardır. Temelde düzyazı türleri, olay çevresinde oluşan ve öğretici/bilgilendirici olan metinler şeklinde iki ayrı kategori kapsamında sınıflandırılır. Olay çevresinde oluşan düzyazı türleri ise göstermeye ve anlatmaya dayalı olan eserler şeklinde ikiye ayrılır. Bu bilgiler çerçevesinde düzyazı türleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Düzyazı türleri incelendiği takdirde bu anlatım biçimi ile pek çok farklı eserin oluşturulabildiği görülür. Özellikleri, şiire göre farklı olan yanları ve türlerine değinilen düzyazının yakından tanınması için bu anlatım biçimiyle oluşturulan eserlerden de söz edilmelidir. Bu bağlamda ön plana çıkan düzyazı örneklerinin aşağıdaki gibi sıralanması mümkündür: