Gümrükten araç almak son dönemin en trend konularından. Ülkedeki ÖTV ve MTV vergileriyle beraber döviz fiyatlarının da artması sonucu otomobil fiyatları en tepe noktaya kadar ulaştı. Öyle ki en uygun sıfır otomobil bile 100 bin TL bandını çoktan geçti. Farklı yollar deneyen bir çok kullanıcı oldu. Gürcistan üzerinden araç getirenler, Tasfiye Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nce yürütülen E-İhale sistemiyle araç alanlar son dönemde fazlasıyla arttı. İşte tüm bu konuları sizler için detaylıca anlatacağız. E-İhale ile araç almak mümkün mü? Gümrükten araç nasıl alınır?
E-İhale sistemi, devlet tarafıdan hacizli olan malların satıldığı bir platformdur. Bu sistem E-İhale araç alma yönteminin en başında gelir. Otomobilden telefona, otobüsten tekneye ve türevi parçalara kadar burada eşya satılmaktadır. Biz tabi ki bugün e ihale araçlarını irdeleyeceğiz. Araç ihalelerinde ise çok farklı seçenekler mevcuttur. Antika araçlar, yeni model çok lüks araçlar bu sistemüzerinden satılmaktadır.
E-İhale’ye Türkiye vatandaşı olan herkes katılabiliyor. Herhangi bir araca teklif vermek için sınır ve benzeri bir engeliniz bulunmuyor. Araca istenen teminatı yatırıldığınız sürece teklif verilebiliyorsunuz. Kurallar çerçevesinde ilerlediğiniz de, ihaleyi kaybetseniz bile teklif attığınız araç için ödediğiniz teminat bedelini daha sonradan tahsil edebiliyorsunuz. Burada teklif için dosya bedeli veya benzeri bir harç ödemiyorsunuz.
E-İhale’ye sistemine dahil olmak için bu siteye üye olmanız gerekiyor. Üyelik sırasında sizden T.C. Kimlik numaranız ve e-posta adresiniz isteniyor. Bunların yanında bir araca teklif vermeden ödediğiniz teminat bedelinin ihale kaybedildiği durumda hesabınıza yeniden geri yatması için bir tanede adınıza kayıtlı banka hesap numaranız olması gerekiyor. Kendi TC. numaranıza ait bir banka hesabınız olmaz ise para T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı E-ihale döner sermaye hesabında adınıza kayıtlı olarak kalmaktadır. Adınıza hesap açtıktan sonra para bu hesaba yatabilmektedir.
Gümrüğe ve E-İhale sistemine düşen araçlar çok farklı yollar üzerinden gelebilmektedir. Bunların bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz.
• Gümrüğe teslim edilen araçlar
• Yasa dışı yollar ile ülkeye getirilen ve devlet tarafından el konulan araçlar.
• Türkiye’de oturma izni olan yabancı uyruklu vatandaşların getirdiği araçlar.
• Gurbetçilerin bir süre Türkiye’de kullandıktan sonra ülke dışına götürülmeyen araçlar.
• Serbest Ticaret Bölgeleri’nde kullanılan otomobiller.
• Gümrük vergisinin fazla geldiği durumlarda alınmayan araçlar.
• Yabancı yüklenici firmalar tarafından ülkede kullanılan ve burada bırakılan araçlar.
• Sıfır km olarak gösterilip Türkiye’ye ithal edilen, ancak yurt dışında kilometre sayaçları sıfırlanmış araçlar.
Gümrükteki araçların bedelleri fazlasıyla değişkenlik gösterir. Bunun sebebi ise burada yer alana araçların durumlarının farklılık göstermesi. Gümrükte hurda pozisyonunda 500TL’lik araç da var, üst segment çok düşük km değerine sahip milyon liranın üstünde araçlar da var. Bu araçlara E-ihale sitesine girip, İhale İşlemleri/Güncel İhaleler/Güncel Araç adımlarını takip ederek erişebilirsiniz.
Araçların fiyatları, Tasfiye Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nce aracın özelliklerine ve durumu göz önünde bulundurarak KDV ve ÖTV bedelleri dahil edilerek belirleniyor. Buradaki fiyat aracı satın alabileceğiniz rakam anlamına gelmemektedir. Ayrıca unutulmamalıdır ki sizden başka kişilerin de ihaleye dahil olup teklif verebileceği unutulmamalı.
Sistemde bir araca verilecek olan üst ve alt fiyatın belli bir sınırı bulunmuyor. “Satışa Esas Bedel” aşırı şekilde üst seviyelere yükselse bile bir satış engeli bulunmuyor. Sistemde bir de sınır değer belirlenmiş. Satışa Esas Bedel’in %75’i olarak belirlenen bu oranın üstü bir teklif geldiğinde teklif kabul ediliyor. %75’in altında ise gelen teklif, ihale komisyonu tarafından değerlendiriyor. Sonuç olarak Red edilme ihtimali olan bu durum gerçekleşirse, ihale ileri bir tarihe erteleniyor.
Gümrükteki araçların durumları çok iyi veya çok kötü olabiliyor. Ancak bazı satılan araçlar, normal günümüz otomobillerinden birle çok daha iyi durumda olabiliyor. Araca teklif vermeden önce Gümrük Müdürlükleri’nde detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz. Ancak bir konuda sizi uyaralım, gümrükte yer alan araçların büyük çoğunluğunun kilometresi belli olmuyor. Fakat aracın genel durumuna göre kilometre tahmini yapmak zor değil.
E-İhale internet sitesine girdiğinizde araç ile ilgili detay kısmında ekspertiz raporu yer almaktadır. Bu rapor baştan aşağı okunmalıdır. O raporda aracın şasi numarasına, donanım listesine, genellikle çalıştırılmadan tespit edilmiş kontrol listesine bakabilirsiniz. Ancak bu expertiz raporuna bakmak çokta sağlıklı olmayacaktır. Siteden gördüğünüz araca teklif vermeden önce, otomobil ibr yerinde görmenizde fayda var. Bu durum otomobil hakkında daha detaylı bilgi için önem arz etmektedir. Ayrıca fırsatınız olur ise gümrüğe bir ustanız ile gidip araç hakkında daha detaylı bir bilgi elde edebilirsiniz. Önemli bir diğer konu ise aracın gümrüğe çalışarak mı yoksa çekici üstünde mi geldiği konusudur. Küçük ama önemli olan bu detay, otomobil hakkında net bir bilgi almanızı sağlıyor. Ancak aküsü bitmiş olması sebebiyle de araç çekici üzerinde gelmiş olabilir. Bir diğer önemli konu ise aracın gümrüğe ne zaman geldiğidir. Araç ne kadar kısa süre gümrükte kalmış olursa, başına o kadar az sey gelmektedir.
Ankara, Van, Diyarbakır ve Gaziantep gibi hava sıcaklığının çok düşük olduğu bölgelerdeki araçlara ekstra dikkat etmek gerekebilir. Buradaki araçların soğutma sıvılarının özel bir solüsyon ile dolu olması gerekmektedir. Sadece sıvı ile dolu ise soğutma bloğunun çatlaması ihtimalleri göz önünde bulundurmalıdır.
• Aracı detaylı inceleyebilirsiniz
• Motorunu detaylı şekilde inceleyebilirsiniz.
• Lastiklerine ve aracın altına bakabilirsiniz.
• Usta ile otomobile kontrol sağlayabilirsiniz.
• Aracı defalarca kez inceleme şansınız olabilir.
• Aracı çalıştıramazsınız.
• Aracı kaldırıp detaylı kontrol edemezsiniz.
• Aracın her parçasını söküp kontrol edemezsiniz.
• Teminatı gümrükten yatıramazsınız.
Bu aşamadan sonra aracıda beğenirseniz sıra geldi teklif aşamasına. Öncesinde hemen araç için belirlenmiş teminat bedelini e-ihale üzerinden yatırmalısınız. Bu ücret ödeme kısmını teklif verme tarihinden önce yapmanız gerek. Bu tarihi geçirirseniz ihaleye katılamazsınız. Araç için yatıracağınız ihale ücreti, aracın ilanının açıklama kısmında yer almaktadır.
Teminat ücreti Halkbank şubelerinden elden yatırılarak yapılabiliyor. Bunun yanında Ziraat Bankası’nda hesabı olan ve internet bankacılığını kullanan kişilere online ödeme kolaylığı da verilmiş. Banka da sıra bekleyip vakit kaybetmektense, internet bankacılığı üzerinden bu işlemi yaptırmak daha kolay. Halkbank şubesi üzerinde parayı yatırırsanız; E-ihale için teminat yatıracağınızı belirtmeniz bu konuda yeterli olacaktır. Aracın plaka ve benzeri detaylarını vermenize gerek yok. İşlem 10-15 dakika içerisinde gerçekleşmektedir.
Genelde listelenen araç detaylarında bedel %10 olarak hesaplanır. E-ihale sisteminde bu bedelin üstünde bir fiyat söylenecekse %10 değil, azami teminat tutarını sisteme yatırmanız yetiyor. Örnek vermek gerekirse Satışa Esas Bedel: 20.000TL olarak belirlenmiş olsun; Azami teminat bedeli 2.000TL olarak belirlenir. Araca 18.000TL teklif verecekseniz 1.800TL teminat tutarı yatırmanız yeterli olacaktır. 20.000TL ve üstü teklif yapacaksanız azami teminat tutarı olan 2.000TL’yi yatırmanız yeterli olacak. Bu durumda 30.000TL hatta 100.000TL bile teklif etseniz 2.000TL yatırmanız yeterli olacaktır.
Sisteme üye olup, teminat bedelini yatırdıktan sonra sıra geldi teklif verme aşamasına. Genelde ihaleler 12 ye kadar sürüyor. Hatta bazen teklif durumuna göre bu süre 12:30’a kadar uzuyor. Bu sürüre içinde teklif tekrar gelirse bir 15 dakika daha uzama sağlanıyor. 100TL ve katlarında teklif verebilme şansınız var. Örneğin 22.100TL, 26.800TL…25.900TL gibi. 25.340TL veya 36.789TL gibi bir teklif veremiyorsunuz. Teklifler sistemde şifreli olarak barındırılıyor. İhaleyi yapan komisyon bile verilen fiyatları göremiyor. İhale sonuçlandığında kazanan kişinin ismi ve TC Numarası kımen gösteriliyor.
İhaleye katıldınız ve tüm işlemlerden sonra kazanamadınız. Teminat bedeliniz ne olacak? İhale bittikten sonra sisteme girdiğiniz hesaba geri havale isteyebiliyorsunuz. Sistemde teminatlarım kısmından araç için yatırdığınız teminattan ne kadar çekmek istediğinizi yazıp sisteme kaydedebiliyorsunuz. Eğer ki bir sonraki ihaleye girecekseniz, bu paranın iadesini istemeyin. Sürekli banka işleriyle uğraşmak durumunda kalmazsınız.
İhaleyi kazandınız ve gümrükten aracı alacaksınız, işte bu durumda yatırdığınız teminat bedelini ana paradan düşüp yine anlaşmalı bankalardan aracın geri kalan ücretini yatırmanız gerekiyor. Teminat bedeli, araç alma durumunda da kullanılabiliyor. Ardından da hesabınıza yatırdığınız parayı sisteme onaylatmanız şart. Aracı 7 gün içinde gümrükten almanız gerekiyor. Süreç uzarsa, 7 günlük daha ek süre talep edebiliyorsunuz. Burada verilen teklif fiyatının içinde ÖTV ve KDV gibi masraflar da dahil olacaktır. Damga vergisi, bandrol ücreti ve varsa maktu vergi ve bunların ÖTV ve KDV alıcıdan ayrıca istenmektedir. Proje onayı ve plaka masrafınıda bu işin içine kattığımızda bedel 1500 TL bandına kadar yükselebiliyor.