Eğitim alanını düzenleyen, Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK ile Bazı Kanun ve KHK'larda Değişiklik Yapan Kanun Tasarısı, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı.
Tasarının maddelerinin görüşülmesinin ardından Genel Kurula gelen Başbakan Binali Yıldırım, siyasi partilerin grup başkanvekilleri ve milletvekilleriyle tokalaştıktan sonra AK Parti Grubu sıralarına oturarak tasarının oylamasına katıldı.
Oylamada tasarı kabul edilerek, yasalaştı.
Buna göre, Milli Eğitim Bakanlığında müsteşar yardımcısı sayısı 5'ten 7'ye çıkarılacak.
Rehberlik ve Denetim Başkanlığı "Teftiş Kurulu Başkanlığı", Hukuk Müşavirliği ise "Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü" şeklinde teşkilatlandırılacak.
Aday çırak, çırak, kalfa, ustalar, genel ve mesleki eğitimlerini verme görevi, Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğünden alınıp, Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğüne verilecek.
Özel öğretim kurumlarında olduğu gibi öğrencilere özel barınma hizmeti sunan kurumların iş yeri açma ve çalışma ruhsatı, Milli Eğitim Bakanlığınca verilecek, mevzuata aykırılık tespit edilirse Bakanlıkça kapatılabilecek. Bakanlık bu yetkisini valiliklere devredebilecek.
Teftiş Kurulu Başkanlığı, bakan veya bakanın yetkili kılması üzerine müsteşarın emri veya onayıyla bakan adına verilen görevleri yapacak.
Rehberlik ve Denetim Başkanlığına verilen görevlerin yerine getirilmesi amacıyla, il milli eğitim müdürlükleri bünyesinde bulunan Maarif Müfettişleri Başkanlığı kaldırılıyor. Teftiş Kurulu Başkanlığı, başkan, başkanlık birimlerinde ve çalışma merkezlerinde görevli bakanlık maarif müfettişi ve müfettiş yardımcılarından oluşacak.
Üniversitelerde görev yapan öğretim elemanlarına, proje okullarında okul müdürlüğü görevi verilebilecek.
Bakanlık tarafından veya bakanlığın denetiminde sunulan hizmetlerin rehberlik ve teftişini sağlamak amacıyla gerekli görülen illerde bakan onayıyla çalışma merkezleri kurulabilecek veya bu merkezler aynı yolla kaldırılabilecek. Teftiş Kurulu Başkanlığında ve çalışma merkezlerinde yeterli sayıda bakanlık maarif müfettişi ve bakanlık maarif müfettiş yardımcısı istihdam edilecek.
Engelli bireylerin özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine, birimlerine kayıt ve kabul işlemleri, engelli birey ve eğitim personelinin ders devam takibi, 1 Eylül 2017'den itibaren biyometrik kimlik doğrulama sistemi veya kameralı görüntüleme sistemiyle yapılacak.
Maarif müfettişleri inceleme, araştırma hizmetleri verecek
Maarif müfettişleri, illerde il müdürlüklerine bağlı olarak inceleme, araştırma, rehberlik hizmetleri ile il müdürünün vereceği diğer görevleri yapacak.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl içinde, "Bakanlık Maarif Müfettişi" unvanlı toplam serbest kadro adedini geçmemek üzere "Maarif Müfettişi", "Eğitim Müfettişi", "Milli Eğitim Denetçisi" ve "İl Eğitim Denetmeni" unvanlarını ibraz etmiş olup halen bakanlık teşkilatında görevli olanlar ile bakanlık teşkilatında şube müdürü ve üstü kadrolarda fiilen çalışanlar ve milli eğitim uzmanı ile milli eğitim uzman yardımcılarından yabancı dil ve tez şartını karşılayanlar arasından yapılacak mülakatta başarılı olanlar, 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile belirlenen atama sayı sınırlarına tabi tutulmaksızın bakan onayı ile "Bakanlık Maarif Müfettişi" atanabilecek.
Bakanlık teşkilatında halen şube müdürü ve üstü kadrolarda çalışanlar ile milli eğitim uzmanı ve milli eğitim uzman yardımcıları arasından yapılacak atamaların sayısı, ihdas edilen Bakanlık Maarif Müfettişi kadro sayısının yüzde 5'ini geçemeyecek.
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından, okul ve kurumların eğitim ve öğretim programları, taslak ders kitapları, eğitim araç gereçleri, sınav sorularının hazırlatılması veya inceletilmesi karşılığı ödenecek bedel ile telif ücretleri, taslak kitap, ders kitabı, eğitim araç ve gereçlerinin inceleme işlerinde görev alanlara yapılacak ödemeler, döner sermayeden karşılanacak.
Bakanlıkça gerçekleştirilen merkezi sınavlarda görev yapan bina sınav sorumluları, sınav koordinatörüne, yardımcılarına, bina yöneticilerine, salon başkanlarına, gözetmenlere, sınav güvenliğini sağlayan kolluk kuvvetlerine, soruların hazırlanmasında kapalı dönem çalışanlara ve sınav sürecinde görev alan diğer personele, döner sermaye hesabından sınav veya soru ücreti ödenecek. Bakanlığın merkez teşkilatında kadrolu veya sözleşmeli çalışan personeline, sınav sorularının hazırlanmasına katkıları nedeniyle ayrıca soru ücreti ödenmeyecek.
Maarif müfettiş yardımcılarından yeterlilik sınavına girebilmek için gerekli süreyi tamamlayanlar, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki mevzuat hükümlerine göre yeterlilik sınavında başarılı olmaları halinde, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce emsali maarif müfettişlerinin tabi olduğu özlük haklarından yararlanacak.
Aylıksız izinli sayılacak
Kanunla yurt dışına gönderilen bursiyerlerin eş ve çocuklarının tedavi giderlerinin karşılanmasına da imkan sağlanıyor.
Mecburi hizmetle yükümlü bulunanların yetiştirme, eğitim veya staj sürelerinin bitiminden itibaren en çok 3 ay içinde kurumlarına başvurma zorunluluğu 2 ay şeklinde değiştiriliyor.
Yurt dışına gönderilmeye hak kazandıktan sonra çeşitli nedenlerle ruh veya beden sağlığı bozulan öğrenciler, hastanelerden alacakları sağlık kurulu raporu ve bakanlığın istediği diğer belgelerle sağlık durumlarının öğrenimlerini sürdürmelerine imkan vermediğini belgelendirmeleri halinde, öğrencilikle ilişikleri kesilecek. Bu öğrenciler tahsil masrafı ödemeyecek, mecburi hizmetle yükümlü tutulamayacak.
Kanun kapsamında yurt dışına gönderilen memurlar, öğrenim süreleri boyunca aylıksız izinli sayılacak. Bu kişiler öğrenimlerini başarıyla tamamlayıp mecburi hizmet yükümlülüklerini yerine getirmek üzere aylıksız izinli olarak ayrıldıkları kadrolarına döndükten sonra, adına öğrenim gördükleri kurumların ilgili kadrolarına en geç 6 ay içerisinde naklen atanacaklar ancak 2 ay içinde görevine dönmeyenler, memuriyetten çekilmiş sayılacak.
Çıraklık eğitimi
Çıraklık eğitimi zorunlu ortaöğretim kapsamına alınıyor. Ortaöğretim, ilköğretime dayalı 4 yıllık zorunlu örgün veya yaygın öğrenim veren genel, mesleki ve teknik öğretim kurumları ile mesleki eğitim merkezlerinin tümünü kapsayacak. Bu okul ve kurumları bitirenlere, bitirdikleri programın özelliğine göre diploma verilecek ancak mesleki eğitim merkezi öğrencilerinin diploma alabilmeleri için Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenen fark derslerini tamamlaması gerekecek.
Bir mesleğe yönelik program uygulayan liselerin mezunlarının, YÖK tarafından belirlenecek aynı alanda bir önlisans programına yerleşmelerinde, merkezi sınavda aldıkları puanlara, ortaöğretim başarı puanı ve bu puanın YÖK tarafından tespit edilecek katsayıyla çarpımı sonucunda bulunacak puan eklenecek.
Cezalara düzenleme
Söz konusu yasa ile devlet ve vakıf üniversitelerinin öğretim elemanları ve memurlarına uygulanabilecek disiplin cezaları, uyarma, kınama, aylıktan veya ücretten kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme, meslekten ve kamu görevinden çıkarma cezaları yeniden düzenleniyor.
Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı, üst kuruluşlar ile bağımsız vakıf meslek yüksekokulu müdürleri de disiplin amiri olabilecek.
Yükseköğretim üst kuruluşları ve yükseköğretim kurumlarında disiplin amirlerince verilebilecek tüm cezaların kanunla belirlenmesi sağlanacak. Devlet ve vakıf yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanları, memur ve diğer personeline uygulanabilecek disiplin cezaları, uyarma, kınama, aylıktan veya ücretten kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme, üniversite öğretim mesleğinden çıkarma ve kamu görevinden çıkarma cezaları olacak.
Yükseköğretim Kanunu kapsamındaki kamu görevlileri, Devlet Memurları Kanunu'ndaki fiillere ilaveten, yetkili makamların bilgi ve belge istemini mazeretsiz olarak zamanında yerine getirmediği, maiyetindeki elemanların yetiştirilmesinde özen göstermediği, destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmediği takdirde uyarma cezası alacak.
Üniversite öğretim mesleğinden çıkarma
Kasten başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi gösterenler, üniversite öğretim mesleğinden çıkarılacak.
Yükseköğretim Kanunu kapsamındaki kamu görevlileri, Devlet Memurları Kanunu'na ilaveten, terör niteliğinde eylemlerde bulunmaları veya bu eylemleri desteklemeleri, kanunların izin verdiği haller dışında siyasi partilere üye olmaları, amire, iş arkadaşlarına, personeline, hizmetten yararlananlara veya öğrencilerine fiili saldırıda veya cinsel tacizde bulunmaları, kamu hizmeti veya öğretim elemanı sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmaları, uyuşturucu ve diğer uyarıcı maddeleri kullanmaları, satmaları, hukuka aykırı olarak kurumun verilerini elde etmeleri, değiştirmeleri veya yok etmeleri halinde kamu görevinden çıkarılacak.
Yükseköğretim üst kuruluşları başkan ve üyeleri ile yükseköğretim kurumları yöneticilerinin, kadrolu ve sözleşmeli öğretim elemanlarının ve memurların suç işlediklerinin iddia edilmesi halinde, buna ilişkin ihbar veya şikayet başvurusunun somut ve inandırıcı mahiyette bilgi veya belge olmaksızın yapılması halinde veya suçun işlenmediğinin kısa bir inceleme ile açıkça görülebildiği diğer hallerde, inceleme yapılmasının ardından ceza soruşturması başlatılmamasına karar verilebilmesi olanaklı hale getiriliyor.
Yükseköğretim kurumu yöneticileri, öğretim elemanları, memurlar ve diğer personel hakkında görevden uzaklaştırma tedbiri, disiplin veya ceza soruşturmasının herhangi bir aşamasında 3 ay süreyle alınabilecek. Görevden uzaklaştırmaya, yükseköğretim üst kuruluş başkanları ile devlet yüksek öğretim kurumlarında atamaya yetkili amirler, vakıf üniversitelerinde rektörler yetkili olacak.
5 yıl boyunca rektör, dekan, başkan olamayacaklar
Rektörlerin, bağımsız vakıf meslek yüksekokulu müdürlerinin ve dekanların görevden uzaklaştırılması kararı, disiplin amirinin teklifi üzerine Yükseköğretim Genel Kurulu tarafından; aylıktan ve ücretten kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme, üniversite öğretim mesleğinden ve kamu görevinden çıkarma cezaları ise Yüksek Disiplin Kurulu kararıyla verilecek.
Aylıktan veya ücretten kesme cezası alanlar 3 yıl, kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme cezası alanlar 5 yıl boyunca rektör, dekan, enstitü müdürü, yüksekokul müdürü, bölüm başkanı, meslek yüksekokulu müdürü, bölüm, ana bilim dalı, ana sanat dalı, bilim dalı, sanat dalı ve daire başkanlığı dengi ve üstü kadrolara atanamayacak.
En az ortaokul veya imam hatip ortaokulu mezunları da çıraklık ve kalfalık eğitimi alabilecek.
Düzenleme kapsamında, 10 ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları personel sayısının yüzde 5'inden az olmamak üzere mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumu öğrencilerine, staj ve tamamlayıcı eğitim yaptıracak.
FATİH Projesi, Kamu İhale Kanunu'ndan muaf olacak
FATİH Projesi kapsamında, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yapılacak mal ve hizmet alımları ile yapım işleri Kamu İhale Kanunu hükümlerine tabi olmayacak.
Proje çerçevesinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okulların internet erişim hizmetleri ve ağ altyapısının sağlanması için Bakanlıkça yapılacak mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinde üst yöneticinin onayıyla 15 yıla kadar, gelecek yıllara yaygın yüklenmelere girişilebilecek.
Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okul ve kurumlarda kurulan Okul-Aile Birliği iş yerleri ile vakıf üniversitelerine ait iş yerlerinin Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda öngörülen 5 puanlık prim indiriminden faydalanmış olmaları halinde yararlandıkları devlet payı karşılığı tutar geri alınmayacak.
Okulu devretmeyen kurucuya idari para cezası
Devir ve teslimden kaçınan veya bu görevi savsaklayan özel öğretim kurucusuna, asgari ücretin 20 katı idari para cezası verilecek.
Şartlara uymadan kurumunu kapatanlarla soruşturma sonucu kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilen kurucuya 5 yıl geçmeden tekrar kurum açma izni veya bir kurumu devralma ya da ortak olma izni verilmeyecek.
Toplantılar bilişim sistemleriyle de yapılabilecek
ÖSYM Yönetim Kurulu toplantıları ses, görüntü veya yazı nakleden bilişim sistemleriyle de yapılabilecek.
Mecburi hizmet karşılığı yurt dışına gönderilenlerden, doktora öğrenimini başarıyla tamamlayarak yurda dönenler kadro sayısına bağlı kalmaksızın sözleşmeli yerli uzman olarak da istihdam edilebilinecek.
Güvenlik ilkelerine aykırılık teşkil edenler başka birimlere gönderilecek
ÖSYM Başkanlığında "başkanlık müşaviri" kadrosu tahsis edilecek ve kurum güvenlik ilkelerine aykırı durumları tespit edilenler, ÖSYM Başkanlığına bağlı başka birimlerde görevlendirilecek.
Sınavlar, adaylara aynı veya farklı sorularla aynı anda veya farklı zamanlarda, basılı veya elektronik ortamda uygulanabilecek; sınavlar bireyselleştirilmiş sınav şeklinde de yapılabilecek. Sınavlarda ek süre verilmek kaydıyla, adaylara aynı veya farklı sorulardan oluşan deneme soruları da sorulabilecek. Adaylar dahil hiç kimseye hangi sorunun deneme sorusu olduğu hakkında bilgi verilmeyecek.
Deneme soruları açıklanmayacak
Asıl sınavlarda sorulmak üzere deneme amaçlı sorulan sorular hiçbir şekilde açıklanmayacak, sınavdan sonra bu soruları edinen, saklayan, nakleden veya paylaşanlar hakkında cezai yaptırım uygulanacak.
Sınav sırasında veya sınavdan sonra incelenen tutanaklar, kamera ses ve görüntüleri, telefon kayıtları veya ihbarlar uyarınca sınav kurallarına aykırılığı tespit edilen adayın sınavı geçersiz sayılacak, bu sınav veya yerleştirmeyle kendisine sağlanan haklar geri alınacak.
ÖSYM Başkanlığı, adaylar ve sınav görevlilerini kapsayacak şekilde biyometrik yöntemlerle kimlik doğrulaması yapabilecek.
Başkanlık, sınav sırasında veya sonrasında kopya amaçlı kullanıldığı yolunda şüpheler üzerine ses ve kamera görüntü çözümleri ile yazı, imza, ifade ve sınav evrakında her türlü tespit, işleme, karşılaştırma, analiz ve inceleme yapabilecek ve doğruluk analizi yapmak üzere gerekli cihazları kullanabilecek, her türlü cihaz içeriğinin kopyasını alabilecek.
Sınav sorularını aynen veya değiştirerek herhangi bir ortamda paylaşan, ifşa eden, ileten, yayımlayanlara 5 bin TL idari para cezası verilebilecek. Suçun tekrarlanması halinde ceza, her defasında bir kat artırılarak uygulanacak. Bu cezalar, söz konusu suça ilişkin hapis cezalarını ortadan kaldırmayacak.
Tasarıdan çıkarılan maddeler
ÖSYM Başkanlığı, Soru Hazırlama ve Geliştirme Daire Başkanlığı ile Bilgi Güvenliği ve Yönetimi Daire Başkanlığında görev yapan devlet memurları arasından başkanlıkça uygun görülenlerden ÖSYM uzmanı ve uzman yardımcısı olanların milli eğitim uzmanı ve uzman yardımcısı kadrolarına atanmak üzere Milli Eğitim Bakanlığına; diğer personel ise kamu kurum ve kuruluşlarına nakledilmek üzere Devlet Personel Başkanlığına bildirilmesine ilişkin madde ise 3 muhalefet partisinin ayrı ayrı verdiği önergelerin kabul edilmesiyle tasarıdan çıkarıldı.
Daha önce öğretim üyesi olarak çalışan veya kendi isteğiyle ayrılan bakan ve milletvekillerinin, kadro şartı aranmaksızın ayrıldıkları yükseköğretim kurumlarına; uygun kadro olması halinde bir başka yükseköğretim kurumuna atamalarının yapılmasına ilişkin tasarının 37. maddesi Hükümetin isteği üzerine yeniden görüşüldü. Madde, 4 partinin verdiği ortak önergeyle tasarıdan çıkarıldı.
Tasarının kabul edilmesinin ardından konuşan Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz, "Nihal Atsız, 1944 yılında yargılandı. Diyor ki, 'Cumhuriyet lafta kalmıştır, idari şekli diktatörlüktür.' Dolayısıyla hem 1944'teki yönetime, 1950'deki hem de daha sonra Özal dahi her gelene 'diktatörlük' denilmiştir. Ancak bütün dünya toplumlarının kafasında diktatör şudur; tankın arkasında saklanıp da halkın üzerine tankla gidenlere diktatör denir. Halkıyla beraber tanka karşı durana ise hiçbir literatürde diktatör denmez." ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin geçmişe kıyasla demokratik alan dahil olmak üzere her bakımdan iyiye gittiğini vurgulayan Yılmaz, "Eksiklerimiz var mı, var. Ancak hep beraber eksiklerimizi düzelteceğiz. Bizim iddiamız şu; her şeyi mükemmel, iyi yapmadık ama geçmişe kıyasla her şeyi daha iyi yapmak için gayretle çalışıyoruz." diye konuştu.