Atopik dermatit olarak da bilinen ve birden çok sebebe bağlı olarak ortaya çıkan egzama iyileşmesi zor ve tekrarlama ihtimali yüksek bir deri rahatsızlığı olduğundan, onunla yaşamayı öğrenmek aslında zorlu bir süreçtir. Peki egzama nedir ve nasıl geçer? İşte bu rahatsızlık hakkında bilmeniz gereken her şey.
Egzama, kısaca özetlemek gerekirse iltihabi bir deri hastalığıdır. Vücudun farklı farklı yerlerinde görülebilir. Genellikle yüz, saç derisi, bacaklar, dirsekler, diz arkaları ve kalça gibi bölgelerde ve çoğu hastada ise el bölgesinde görülür.
Her hastada değişiklik gösterebileceği gibi en çok görülen egzama belirtisi kuruluk ve kaşınmadır. Bunların haricinde diğer sık görülen belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
Egzama hastalığının sebebi, hastalığın çeşidine göre değişmektedir. Egzama genellikle bir uyarana karşı cildin vermiş olduğu cevap şeklinde ortaya çıkar. Bu uyaran deterjan, sabun, parfüm, kullanılan şampuan gibi kimyasal maddeler, bazı ayakkabı ve terliklerin materyalleri ya da bazı metallerin teması gibi dış kaynaklı olabilir. Bazı hayvan tüyleri ve bitkiler ile temas ya da kullanılan ilaçlardan dolayı ortaya çıkan duyarlılıklar da egzamaya neden olabilir. Bu gibi durumlarda kimi zaman egzama hemen ortaya çıkabileceği gibi bazen de temas edilen maddeye belirli bir süre maruz kalınmasından sonra kendini gösterebilir. Alerjik kaynaklı egzamaların bir diğer nedeni de belli yiyeceklere karşı olan besin alerjileri olabilir. Saydığımız sebeplerin dışında en büyük etkenlerden biri de tabii ki stres faktörüdür.
El Egzaması: Uyaran maddelerin el ile teması sonucunda oluşan, yalnızca el bölgesinde görülen bir egzama türüdür. Genellikle temizlikle uğraşan kişilerde, ev hanımlarında, kimyasal maddeler ile temas eden kuaför, metal işçiliği gibi meslek sahiplerinde daha sık görülür.
Seboreik Egzama: Nedeni tam olarak bilinmeyen bir egzama türüdür. Cildin yağlı olduğu bölgelerde ortaya çıkar ve kızarıklık, pullanma ve kabuk oluşumuna sebep olur. Kış ve bahar aylarında artış gösterir.
Atopik Egzama: Alerjik yatkınlık ve çevresel etkenler nedeniyle görülür ve genellikle bebeklik döneminden itibaren ortaya çıkar. Zamanla hafifleyip iyileşme gösterse de tekrarlayıcı özelliğe sahiptir.
Asteatotik Egzama: Cilt yüzeyindeki yağ tabakasının azalması nedeniyle ortaya çıkar. Sık banyo yapılması veya yaşlılık nedeniyle cildin kurumasından dolayı görülür.
Kontakt Egzama: Cilde temas eden irritan maddeler ve cildin olması gereken yağ tabakasının oluşumuna izin vermeyen kimyasallarla sürekli temasta bulunulması ile ortaya çıkar. Akut veya kronik olabilir.
Stres Egzaması: Strese bağlı olarak ortaya çıkan psikolojik kaynaklı egzama türüdür.
Numuler Egzama: Genellikle eller, kollar ve bacaklarda yaygınlık gösterir. Kaşıntılı dairesel lezyonlara sebep olur.
“Egzama nasıl geçer?” sorusu bu rahatsızlıktan muzdarip pek çok hasta tarafından sıklıkla sorulmaktadır. Egzama hastalığı kronik bir rahatsızlık olup ne yazık ki bilinen kesin bir tedavisi yoktur. Yapılan tedaviler hastalığın ortadan kaldırılması ve kesin bir tedaviden çok egzamanın hastada yol açtığı semptomların önüne geçmeye ve şiddetini azaltmaya yöneliktir. Uygulanan tedavilerle hasta rahatlatılmaya ve kişinin günlük hayatını kolaylaştırmaya çalışılır. Bu hastalığa dermatoloji branşı bakar ve öncelikle kuruluk ve kaşıntıyı azaltmaya yönelik egzama için krem reçete edilir. Kremlerin yeterli gelmediği durumlarda doktorun önerisi doğrultusunda alerji önleyici ve kortikosteroid ilaçlardan yardım alınabilir. Tedavi süresince ne kadar kaşıntı olursa olsun cildi kaşımamak ve oluşan kabarcıkları patlatmamak çok önemlidir. Çünkü tüm bunlar yapıldığı takdirde cilt mikroplara daha açık hale geleceğinden hem iltihap kapabilir hem de tedavi süreci uzayabilir. Eğer egzama saç derisinde olduysa özel olarak formüle edilmiş egzama şampuanları kullanmak gerekmektedir. Bu şampuanlar hem saç derisini temizler hem de nemlendirerek pul pul görünümün önüne geçmenize yardımcı olur. Yiyecek alerjisinden kaynaklı egzamalarda şüpheli yiyecekler besin planınızdan çıkarılıp kademeli olarak yeniden yenmeye başlanır. Bu sayede egzamaya sebep olan besinlerin tespiti sağlanır.
Gelelim “Egzamaya ne iyi gelir? sorusuna. Öncelikle doktorunuzun verdiği egzama kremleri ve ilaçları düzenli bir biçimde kullanmalısınız. Kronik bir rahatsızlık olduğundan dolayı ilaç tedavisinin yanında hayat tarzınızı da değiştirmeniz gerekmektedir. Cilt kuruluğunu en aza indirmeye yardımcı olmak için gün içinde bol bol su içmeyi unutmayın. Vücudunuza ihtiyacı olan yeterli nemi sağladığınızda cildiniz de daha az kuruyacağından oluşan lezyonların yara haline dönmesi de zorlaşacaktır. Yatmadan önce kreminizi sürdükten sonra elinize özel olarak tasarlanmış egzama eldiveni takılması hem egzama kremlerinin etkisini arttırıp ellerinizi iyice nemlendirmek için hem de sürülen kremin etrafa bulaşmaması için çok iyi bir yöntem olacaktır. Özellikle ellerdeki egzamalar normal sabunlarla yıkandıkça gittikçe daha çok kurur ve hastalığın şiddetini artırır. Bu yüzden eczaneden alabileceğiniz hipoalerjenik egzama sabunu kullanmak hatta kullandığınız kozmetik ve temizlik malzemelerini alırken elinizden geldikçe hipoalerjenik ürünler arasından seçim yapmak bu kronik rahatsızlıkla yaşamanızı kolaylaştıracaktır. Örneğin nemlendirici ve iltihap giderici aloe vera bitkisinin içerisinden çıkan jeli egzamalı bölgelere uygulayıp kurumasını bekleyebilirsiniz. Aloe vera hem iltihap giderici özelliği ile yaralarınızın iyileşmesine yardımcı olacak hem de kaşıntınızı dindirecektir. Özellikle sürmeden önce biraz buzdolabında tutarsanız ferahlatıcı etkisi ile egzamanızı iyice rahatlatacaktır.