İlk kez ehliyet alacak vatandaşlar ve eski sürücü belgesine sahip olan vatandaşlar için ehliyet nasıl alınır sorusu 2021 yılının en sık sorulan sorularından bir tanesi oldu. Yeni sistemde bazı önemli adımları takip ederek ihtiyaca ve özel duruma uygun olan kolayca ehliyet alınabilir. İşte tüm sürücü belgesi alma süreci ile ilgili olarak ehliyet nasıl çıkarılır sorusunun yanıtı...
Ehliyet almak için ilk olarak bir sürücü kursuna kayıt yaptırmak gerekir. Bu süreçte sürücü belgesi almak isteyen vatandaşlar, beklentilerine ve bütçelerine uygun bir sürücü kursu tercih edebilir. Sürücü kursundaki eğitimlerin ardından adaylar sınava girerler. İlk olarak klasik yazılı ehliyet sınavına girilir. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen bu sınavlar belirli dönemlerde yapıldığı için en yakın sınav tarihini beklemek gerekir. İlk yazılı sınavdan kalanlar sonrasında tekrar sınava girebilirler. Ancak sınav öncesinde sınav harcını yatırmak gerekir. Başvuru sürecini ise sürücü kursları kişinin adına gerçekleştirebilir.
Ehliyet sınavının ardından adaylar direksiyon sınavına katılır. Bu noktada sürücü kursunun adaya verdiği eğitim büyük önem taşır. Ayrıca adaylar yazılı sınav gibi direksiyon sınavı için de bir ücret yatırır. Direksiyon sınavından kalanların da 3 kere sınava girme hakkı bulunur. Sınavları geçtikten sonra sürücü kursu adaya MEB tarafından hazırlanan bir geçici ehliyet belgesi verilir. Ancak bu belge, ehliyet yerine kullanılmaz. Sonrasında ehliyet harç bedeli ve kart bedeli ödenir. Son aşamada ise bütün belgeler hazır olduktan sonra il emniyet müdürlüğü trafik şubeden randevu alınır.
Bunun yanı sıra 2018 yılından itibaren ehliyet almak adaylar için çok daha kısa bir hale geldi. Adaylar, e-sınav sistemi sayesinde çok daha kısa sürede ehliyet alabilirler. Sınavlarda başarılı olma halinde yaklaşık 45 gün içerisinde ehliyet alınabilir. Yaklaşık 15 gün içerisinde de tüm belgeler hazır olduktan ve randevu alınıp harç ödendikten sonra Emniyet Müdürlüğü tarafından sürücü kimlik kartı kişinin adresine teslim edilir. 15 gün içerisinde ehliyet teslim edilene kadar adaya verilmiş olan geçici belge ile araç kullanmak mümkündür.
Ehliyet randevusu Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Alo 199 çağrı merkezi aracılığıyla veya randevu.nvi.gov.tr internet adresi üzerinden Sürücü Belgesi Randevu Sistemi aracılığıyla alınabilir.
Geçici ehliyet belgesi almak için ilk olarak ehliyet başvuru işlemlerinin tamamını gerçekleştirmiş olmak gerekir. Ehliyet başvurusu tamamlandıktan sonra geçici ehliyet belgesi Nüfus Müdürlüğündeki görevli kişi tarafından teslim edilir. İsteyen vatandaşlar gerçek ehliyetleri adreslerine ulaşana kadar bu belgeyle araç kullanabilir. Gerçek ehliyet ise 15 gün içerisinde kişinin adresine teslim edilir.
Ehliyet almak için vatandaşların sağlık raporu alması zorunludur. İlk defa ehliyet alacakların yanı sıra ehliyet yenileyeceklerin, ehliyet sınıfı ekleyeceklerin ve ehliyetini kaybedenlerin sağlık raporu alması gerekir. Sağlık raporu alınabilecek kurum ve kuruluşlar ise şöyledir:
Dolayısıyla vatandaşlar herhangi bir devlet hastanesinin yanı sıra aile hekimlerinden veya özel sağlık kuruluşlarından da sağlık raporunu edinebilirler.
Motor ehliyeti alacak olan adayların yani B1, A1 ve M sınıfı ehliyet alacak olan kişilerin ilk olarak 16 yaşını doldurmuş olmaları gerekir. A sınıfı ehliyet almak için ise en az 24 yaşında olunması ya da 2 yıllık A2 sınıfı ehliyetin bulunması beklenir. A2 sınıfı ehliyet alacakların ise 18 yaşını doldurmuş olması gerekir. Bunlara ek olarak motosiklet ehliyeti alacak olanlarda en azından ilkokul mezunu olma şartı aranır.
Öncelikli olarak adaylar MEB’e bağlı olan özdel sürücü kurslarına başvuru yaparlar ve tüm evraklarını eksiksiz bir şekilde doldururlar. Adayların tamamlamaları beklenen evraklar şöyledir:
A, A1, A2, B1 ve M sınıfı ehliyet alacak kişilere sürücü kursu tarafından gereken eğitimler verilir. Sonrasında adaylar MEB tarafından belirlenen tarihlerde yazılı ve uygulamalı sınavlara girerler. Direksiyon sınavının sonuçları ise sürücü kursu aracılığıyla gün içerisinde ya da ertesi gün adaylara iletilir. Sonrasında sürücü kursundan dosyasını alan adaylar harç ödedikten sonra emniyetin trafik şubesinden ehliyetlerini alırlar.
Diploması olmayan kişilerin ehliyet alması mümkün değildir. Sürücü belgesi almak için en azından ilkokul mezunu olma şartı aranır. Yeni sistem göz önünde bulundurulduğunda 4. sınıfı bitirdiğini belgeleyen vatandaşlar da ehliyet alabilir. Bunun yanı sıra Halk Eğitim Merkezlerinden alınan 2. kademe okur-yazarlık belgesiyle ehliyet alınabilir. Öte yandan 1. kademe okur-yazarlık belgesiyle ehliyet alınamaz.
Bu belgelere sahip olan vatandaşlar ehliyet alabilir:
Ehliyet yenileme randevusu randevu.nvi.gov.tr internet adresi üzerinden alınır. Buradan başvuru türü olarak “sürücü belgesi” kısmı seçilir. Sonrasında ad, soyad, T.C. kimlik numarası ve doğum tarihi bilgileri girilir. Açılan ekranda il ve ilçe seçimi yapılır. Bu aşamada vatandaşlar kendilerine en uygun İlçe Nüfus Müdürlüğünü seçerler. Ardından en yakın tarihli randevular listelenir. Buradan uygun tarih seçimi yapılır. İşlemin tamamlanmasından sonra cep telefonuna onay kodu gönderilir. Onay kodu da sisteme girilir ve işlem tamamlanır.
Çok sayıda vatandaş bu süreçte eski ehliyetlerini yenisiyle nasıl değiştireceklerini araştırır. Bunun için bazı belgelere ihtiyaç duyulur. Gereken belgeler şu şekildedir:
Sonrasında randevu.nvi.gov.tr internet adresi üzerinden veya Alo 199 aracılığıyla randevu alınır. Randevu alma aşamasında il ve ilçe nüfus müdürlüğü seçimi yapılır. Kişiler bilgiler de eksiksiz ve doğru şekilde girilir. E-posta adresine ise bir doğrulama kodu gönderilir. Uygun tarih seçildikten sonra randevu onaylanır. Randevu tarihi geldiğinde seçilen İlçe Nüfus Müdürlüğüne belgelerle gidilerek işlem gerçekleştirilir.
Önceden kullanılan H sınıfı ehliyet tamamen kaldırıldığı için engelli vatandaşlar A veya B sınıfı ehliyet alabilirler. Dolayısıyla artık B sınıfı ehliyeti H sınıfına çevirmek gerekmez. Bu yüzden vatandaşların direkt olarak A veya B sınıfı ehliyet alması gerekir. Mevcutta H sınıfı ehliyet varsa ehliyet uygunluk durumuna göre A veya B sınıfına çevrilir. Ehliyet düzenlenmesi için de sağlık raporu ve ehliyet değişimi başvurusu gerekir. Sağlık raporu için mevzuatta uygun görülen sağlık kuruluşları tercih edilir.
Ehliyet değişim sürecinde eski sürücü belgesi, nüfus cüzdanı, sağlık raporu, ücretin yatırılmış olması, fotoğraf, kan grubu belgesi ve adlı sicil belgesi gerekir. Başvuru ve konuyla ilgili diğer detaylar için ise EGM ve Nüfus Müdürlüğü aracılığıyla bilgi alınabilir.
Karayolu ile yolcu ve eşya taşıyan ticari araçlarda sayısal takograf ismi verilen bir kontrol cihazı bulunur. Takograf cihazı, kartlar için iki adet yuva ve ekrandan meydana gelir. Güvenli bir sensör ile vites kutusunun bulunduğu alana bağlanır. İşte bu takograflara yerleştirilmesi için çıkarılan ehliyetlere de dijital ehliyet ismi verilir.
Dijital ehliyet, Türkiye Odalar Birliği Başkanlığından temin edilir. Başvurular ise internet üzerinden yapılır. Dijital ehliyet başvurusu; uluslararası taşımacılık yapan ve SRC 1-2-3-4-5- belgeye sahip olanlar tarafından yapılabilir.
Dijital ehliyet için internet üzerinden ön başvuru yapılır, ödeme gerçekleştirilir sonrasında da dekont TOBB’a ibraz edilir ve TOBB’a bağlı odalara başvurulur. Sürücü kartı almak için gereken belgeler içinde ise dekont, sürücü belgesi aslı ve fotokopisi, nüfus cüzdanı aslı ve fotokopisi, biyometrik fotoğraf ve SRC belgesi bulunur. Dijital ehliyet sayesinde sürücülerin 12 aylık bütün sürüşleri kayıt altında tutulur. Bu sayede hız ihlali ve sürücü hatası gibi durumlar önlenebilir. Aynı zamanda sürücü, servis, şirket ve denetim şeklinde 4 farklı akıllı dijital ehliyet çeşidi de bulunur. Başvuru yapacak kişilerin yanında bulunması gereken evraklar ise şöyledir:
Şirket kartı için gerekenler:
Servis kartı için gerekenler
Dijital kartların geçerlilik süreleri sürücü kartları ve şirket kartları için 5 sene, denetim kartları için 2 sene ve servis kartları için de 1 senedir.