Bir ekmek yapımı sırasında üç farklı uygulama yapılmaktadır. Bunlar; yoğurma işlemi, mayalama işlemi ve pişirme işlemidir. Ekmek yapmanın ilk aşaması olan yoğurma işleminde, un hamur haline getirilmektedir. İkinci işlem olan mayalama uygulamasında, hamurun ekşiyip kabarması sağlanmaktadır.
Son aşama olan pişirme işleminde ise ekmek meydana gelmiş olur. Bir ekmek yapılırken, un, su, tuz ve maya kullanılmaktadır. Un herhangi bir tahıl unu (buğday, çavdar, kepek vb) olabilmektedir. Un, su, tuz ve maya malzemeler birbirine geçecek şekilde makineler yardımı ile yoğrulduktan sonra, karşımdaki glutenli ve nişastalı kısımlar suyu emerek şişmektedir.
Ekmeğe eklenen tuz ise ekmeğin lezzetinin azalmasına neden olmaktadır. Daha sonra yoğurma sırasında hamura ekşi hamur mayası eklenmekte ve bu hamurdan bir parça alınıp bir kenarda tutulmaktadır. Böylece ertesi gün de ekmek yapılacak ise, mayası hazır olacaktır. Son olarak da hamur mayalandıktan sonra, istenilen büyüklükte koparılan hamurlar pişirilmeye gönderilmektedir.
Eski zamanlarda insan yapımı ocaklardaki ateşlerde pişirilen ekmekler günümüzde modern cihazlar yardımı ile yoğrulmakta ve pişirilmektedir. Bazı kişiler ise, evde ekmek yapmayı tercih edebilmektedir.
Bazı ekmek çeşitleri ise; buğday ekmeği, tahıl ekmeği, sarı buğday ekmeği, köy ekmeği, çavdar ekmeği, kepek ekmeği, standart beyaz (Türk) ekmeği, ay çekirdekli ekmek, ruşeyimli ekmek, haşhaşlı ekmek, zeytinli ekmek, cevizli ekmek, mısır ekmeği, tuzsuz ekmek, tandır ekmeği, francala ekmek, baget ekmek, lavaş ekmeği ve susamlı ekmek şeklindedir.
Son zamanlarda çok tartışmalı bir besin maddesi olan ekmeğin, faydaları ve zararları ile ilgili görüşler de çok çeşitlidir. Bir kısım bilim insanına göre herhangi bir zararı olmayan ve belli miktarı aşmadığı takdirde yararı dahi olabilen bir besin maddesi olarak görülen ekmek, bazı bilim insanlarına göre ise, oldukça faydasız ve hatta zararlı bir besindir. Ama burada birtakım faydalarından bahsetmek de iyi olacaktır. Buna göre, dengeli ve kontrollü tüketilen ekmeğin, sağlığa olan bazı faydaları şu şekildedir;
1. Mikro Besinler Bakımından Zengindir
Normal şartlarda ve yasalara uygun şekilde üretilmiş olan ve zenginleştirilmiş un ile yapılan ekmek ürünlerinin, demir, tiamin (B-1 vitamini), riboflavin (B-2 vitamini), niasin (B-3 vitamini) ve folik asit (B-9 vitamini) bakımından yüksek değerlere sahip olması gerekmektedir.
Bu durumda, demir mineral bileşeni, sağlıklı kan hücrelerinin hemoglobin bileşenidir. Tiamin, niasin ve riboflavin ise, vücudun ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlamaktadır ve folat yani folik asit de, kalp sağlığı için önemli olan bir vitamindir.
Fakat maalesef, işlemden geçirilmiş ekmekler, bu besin bileşenlerinin büyük bir kısmını içermeyebilmektedir. Bundan dolayı da, işlem görmemiş ekmek tercih etmek ya da ekmekleri evde yapmak daha sağlıklı olacaktır.
2. Ekstra Besin Sağlar
Ekmek ve ekmek ürünleri, ek olarak bazı sağlıklı bileşenleri içerebilmektedir. Bazı ekmek türleri özellikle de kalp sağlığına iyi gelen, kuruyemiş ve çekirdekleri içermektedir. Bu gibi kuruyemişler ve çekirdekler, doymamış yağ oranı yüksek besinlerdir. Hatta bazı ekmeklerde bulunabilen badem ve keten tohumu, omega-3 yağ asitleri bakımından son derece zengindir.
Eğer bu gibi, normal ekmekten biraz daha farklı olan ve daha besleyici olan ekmekler tercih edilirse, faydası da daha etkili olacaktır. Ayrıca, ekmeğin içerisinde doymuş yağ ve şeker katkısı olmaması da son derece önemlidir.
BONUS: EVDE EKMEK YAPIMI
3. Enerji Sağlar
Uygun ve doğru şekilde pişirilmiş ekmek, yine uygun ve aşırıya kaçmayan miktarlarda tüketildiğinde, faydasını gösterecektir. Örneğin zengin karbonhidrat bileşimi gibi. Ekmek, unlu ve hamurlu bir besin maddesi olduğu için, oldukça fazla miktarda karbonhidrat içermektedir.
Öyle ki 1 adet ekmeğin, ağırlığının yarısı karbonhidrattan oluşmaktadır. Bu da demek oluyor ki, vücut için gerekli olan karbonhidrat ihtiyacı, ekmekten karşılanabilmektedir. Öte yandan, özellikle de, çok zayıf olan ve kilo almak isteyen kişiler için ekmek, etkili sonuçlar verecektir.
4. Tokluk Hissi Verir
Yüksek karbonhidrat içeriği sayesinde ekmek, genellikle de sulu yemeklerin yanında tercih edilmektedir. Ekmek, mayalı bir yiyecektir ve hamurunda, mayalanma sırasında uçan alkolden dolayı boşluklar bulunmaktadır. Bundan dolayı da ekmeğin, tok tuttuğu düşünülmektedir. Fakat, tekrar belirtmekte fayda var, ekmeği dozajını aşmadan tüketmek, son derece önemlidir.
Aksi halde, kan şekerinin yükselmesine ve kilo almaya neden olabilmektedir. Özellikle de beyaz ekmek tüketirken çok dikkatli ve kontrollü olunmalıdır. Uyarı Taze ekmeğin sindirimi zor olacağından ve bu da mideyi rahatsız edeceğinden, ekmek fırından çıkmasından, en az 6 saat sonrasında tüketilmelidir. Ek olarak, aşırı miktarda ekmek, özellikle de beyaz ekmek tüketmek, kilo almaya neden olmaktadır ve sağlık açısından da birtakım sorunların oluşmasına neden olabilmektedir (örneğin kan şekeri değerlerini yükseltmesi gibi).