Replantasyon yapabilen kamu ve özel sektöre ait merkezlerin listesini çıkaran Bakanlık, bu merkezler için acil komplike el yaralanmaları ve amputasyon vakalarına için yönlendirme algoritması geliştirdi. Aşamalı olarak ülke genelinde yaygınlaştırılacak algoritmanın koordinasyonundan da 112 Acil Komuta Kontrol Merkezleri sorumlu ve yetkili tutuluyor. Algoritmalarda, kendi imkanlarıyla hastaneye başvuran hasta ve 112 Acil Komuta Kontrol Merkezi'ni arayan hasta veya acil servis görevlisinin nasıl bir protokol izleyeceği belirtiliyor.
Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı Orhan Koç, yaptığı açıklamada, uzuv ya da uzuvların bir parçasının kazalar ve benzeri sebepler sonucu kopması durumunda kopan kısımların yerine dikilmesi işleminin ''replantasyon'' diye tanımlandığını söyledi.
Uzuv yaralanmaları ve kopmalarında sürenin çok önemli olduğunu vurgulayan Koç, dokuların özelliğini yitirmemesi ve kopan parçayı vücudun tekrar kabul edebilmesi için operasyonunun en geç 6 saat içinde yapılması gerektiğine dikkati çekti. Koç, bu nedenle olay sonrasında kopan uzuv ile hastanın birlikte en kısa süre içinde operasyonun yapılacağı hastaneye ulaşması, hastanenin de bunun yapılabilmesi için teknik donanıma ve ilgili uzmana sahip olması gerektiğini ifade ederek, bunların sağlanması için koordinasyon gerektiğini belirtti.
Kopan uzvun yerine dikilmesi sayesinde kalıcı sakatlıkların önlenebileceğini ve kişinin uzun yıllar boyunca ortaya çıkabilecek iş gücü ve maddi kayıplarının önüne geçilebileceğini ifade eden Koç, uygulamada karşılaşılan sorunlarla ile ilgili şunları kaydetti:
''Bugün Türkiye'de 750 civarında replantasyon, 1.500;e yakın mikro cerrahi yapılmaktadır. Bu cerrahi işlemleri aktif olarak yapan uzman tabip sayısı 100 civarındadır. 29 sağlık bölgesini 27;sinde, toplam 22 il merkezinde, aktif komplike el yaralanmaları ve amputasyon vakalarını tedavi edebilecek Sağlık Bakanlığı, üniversite ve özel sektöre ait 100'e yakın hastane bulunmaktadır.
Replantasyon uygulamalarındaki sorun, vakayı doğru merkeze yönlendirmede sağlık kurumları arasındaki koordinasyonsuzluk ve organizasyonda yaşanan aksaklıklardan kaynaklanmaktadır.
-SAĞLIK BAKANLIĞI EL CERRAHİSİNDE MERKEZ PLANLAMASI BAŞLATTI-
Sağlık Bakanlığı'nın mikrocerrahi ve replantasyon ile ilgili ''el cerrahisi''nde Türkiye genelinde merkez planlaması yaptığını anlatan Koç, yeni uygulama ile el cerrahi alanında yan dal uzmanlığı alacak olan hekimlerin belirleneceğini söyledi.
Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı Orhan Koç, söz konusu operasyonların yapılabilmesi için yeterli teknik imkanların da sağlanacağını ifade etti.
Konuya ilişkin kısa ve orta vadede yürütülen çalışmalar hakkında bilgi veren Koç'un verdiği bilgiye göre, ''Yoğun emek isteyen ve uzun süren replantasyonda, nitelikli ekip ve ileri teknoloji gerektiren cerrahi uygulamalar olması sebebiyle ilk aşamada 2010 yılı başlarında yayımlanan SUT (Sağlık Uygulama Tebliği) fiyat tarifelerinde el ve mikrocerrahi uygulamalarında fiyat artışları yapılarak, hekimler ve hastaneler için bu branş uygulanabilir duruma getirildi.
Replantasyon yapabilen kamu ve özel sektöre ait merkezlerin listesi çıkarıldı. Bu merkezler için acil komplike el yaralanmaları ve amputasyon vakaları için bir yönlendirme algoritması geliştirildi ve ilk aşamada İstanbul'da uygulamaya konuldu. Algoritma, aşamalı olarak ülke genelinde yaygınlaştırılacak. Söz konusu algoritmanın uygulanmasından 112 Acil Komuta Kontrol Merkezi yetkili kılındı. Uygulama konusunda tüm sağlık kurumları bilgilendirilerek, hastaların yönlendirileceği replantasyon yapabilen merkez seçenekleri 112 Acil Komuta Kontrol Merkezlerine bildirildi.
Buna göre, 112 Acil Komuta Kontrol Merkezi, kendisine bildirilen vaka için belirlenmiş olan merkezleri arayarak ve uygun hastaneyi belirliyor ve ambulansı yönlendiriyor. Hasta, teslim edildiği hastanede değerlendiriliyor ve replantasyon ekibince ameliyata alınıyor. Hastanın akıbeti 112 Acil Komuta Kontrol Merkezi tarafından takip edilerek kayıt altına alınıyor.''
-DİYARBAKIR VE ŞANLIURFA İLLERİ REPLANTASYON MERKEZİ PLANLAMAYA ALINDI-
Konuyla ilgili yürütülmekte olan çalışmalar ise şöyle:
''Replantasyon uygulamalarının ülke genelinde yaygın ve etkin bir şekilde yürütülebilmesi için bölge merkezli planlama yapıldı. Bölgesel olarak, Diyarbakır ve Şanlıurfa illerinde de replantasyon merkezi planlamaya alındı.
Böylece 29 sağlık bölgesinde replantasyon merkezleri oluşturulacak. Oluşturulacak replantasyon merkezlerinin taşıması gereken asgari fiziki şartlar, replantasyon ekibinde bulunması gereken uzman tabip ve sağlık personelinin nitelikleri, bulundurulması gereken asgari tıbbi cihaz ve donanım imkanları ile tıbbi hizmet birimlerinin standartları belirlendi.
Bu standartlar, yazılı mevzuat olarak yayımlanarak yürürlüğe konulacak. Buna göre, mevcut merkezlerin Bakanlıkça tescili yapılarak bu konuda yetkilendirilecek.
Yeni oluşturulacak merkezlerin ise bu standartlara uygun olarak yapılandırılması sağlanacak.''
AA