İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (İSMMMO), büyük özelleştirme ihalelerine hazırlanan enerji sektöründe devlet kurumlarının Dengeleme Uzlaştırma Yönetmeliği (DUY) kapsamında özel üreticileri subvanse etmesi nedeniyle uğradığı yıllık zararın 800 milyon YTL'ye ulaştığını bildirdi. TÜRMOB Genel Başkan Yardımcısı ve İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, enerji KİT'lerinde oluşan açığın ise vatandaşa zam ya da dolaylı vergi olarak geri döndüğüne dikkat çekti.
İSMMMO'nun hazırladığı Enerji Raporu'na göre, özel sektörün yüksek doğal gaz maliyeti ve karlılığının düşmesi nedeniyle 1 Ağustos 2006'da yürürlüğe giren DUY sistemi elektrik borsasının oluşmasını sağladı. Toplam tüketilen enerjinin yaklaşık yüzde 10'u özel üreticiler tarafından karşılanırken, özel üreticilerden 15 Ykr karşılığında alınan elektrik TEDAŞ tarafından tüketiciye 12 Ykr karşılığında satılıyor. Söz konusu fiyatın içinde 2 Ykr amortisman bedeli olduğu dikkate alındığında ise TEDAŞ'ın satış fiyatı 10 Ykr'ye denk geliyor. Kilovat saat başına 5 Ykr veren devletin, son bir yıllık zarar faturası ise yaklaşık 800 milyon YTL'ye ulaştı.
-PLANLI ELEKTRİK KESİNTİLERİNE AZ KALDI-
Raporda, enerjide ve özellikle elektrik üretiminde devletin yatırım yapmaktan çekilmesinin büyük sıkıntı yarattığı belirtilerek, "Elektrik darboğazına giren Türkiye'de planlı elektrik kesintilerinin yaşanmasına az kaldı. 2007 yılında Türkiye'nin elektrik üretiminde doğalgazın payı yüzde 50'nin üzerine çıktığı tahmin ediliyor" denildi.
-ARZ AÇIĞI KAPIDA-
Raporda, elektrik enerjisinde bir arz açığının gündemde olduğu belirtilerek, şu bilgiler verildi:
"Temmuz ayında gerçekleşen 17 milyar 416 milyon kilovat saatlik elektrik enerjisi üretimi ile 2007 yılında üretilen toplam elektrik enerjisi miktarının 109 milyar 595 milyon kilovat saate ulaştığı . Temmuz ayında gerçekleştirilen elektrik enerjisi üretimi, bir önceki aya göre yüzde 10.1 ve 2006 yılının Temmuz ayına göre ise yüzde 12 oranında arttı. Söz konusu dönemde tüketilen elektrik enerjisi miktarı da bir önceki aya göre yüzde 10.8, 2006 yılının Temmuz ayına göre ise yüzde 12.4 oranında artarak 17 milyar 322 milyon kilovat saat düzeyine ulaştı. 2007 yılının ilk 7 ayında tüketilen elektrik enerjisi miktarı 108 milyar 520 milyon kilovat saate yükseldi. Temmuz ayındaki elektrik enerjisi ile birlikte yıllık talebin yüzde 9.8 oranında artması, 2007 yılı genelinde elektrik enerjisi talebinin beklentilerin çok üzerinde gerçekleşebileceğine işaret ediyor. 2007 yılı genelinde elektrik enerjisi talebinin yüzde 12 düzeyinde artacağı tahmin ediliyor. Ancak, mevcut kurulu güç kapasitesi ile bu denli yüksek bir talep artışının karşılanması mümkün gözükmüyor."
-ZARAR NAĞMELERİ OKUYANLAR PARAYI HALKTAN TOPLUYOR-
TÜRMOB Genel Başkan Yardımcısı ve İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, söz konusu zararın TEDAŞ, TEİAŞ ve EÜAŞ'ın bilançolarına yansıtıldığını belirterek "Bu kuruluşlar aynı zamanda Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın yönetiminde bulunuyor. Şirketleri özelleştirirken ‘zarar' nağmeleri okuyanlar bir taraftan bu parayı halktan vergi olarak da topluyor" dedi.
EÜAŞ, TEİAŞ ve TEDAŞ'ın kasasından çıkan zararın bir süredir "tüketiciye jest gibi sunulduğunu" oysa bu gibi uygulamaların Türkiye'de daha da ağır vergi yükü anlamına geldiğini belirten Yahya Arıkan, "Bu şirketler zarar ettirilmemeli. Çünkü TEDAŞ ve EÜAŞ özelleştirmelerinin bu yıl içinde yapılması bekleniyor. Bu şirketler devlerin iştahını kabartıyor. 20 bölge halinde özelleştirilmesi planlanan TEDAŞ'ın zarar ettirilmesi değerini de aşağıya çekiyor" diye konuştu.
ANKA