Milliyet'ten Cem Kılıç'ın haberine göre anne emekli olsa bile Bağ - Kur’lu babadan dul aylığı alabilir. Prim yatırıp, fiilen çalışmayanın sigortalılık süresi iptal edilir. Ve, sosyal güvenlikle ilgili olarak merak ettiğiniz diğer soruların yanıtları...
ASGARİ ÜCRETTEN YATIRILAN PRİMLE EMEKLİ AYLIĞI ARTMAZ
SORU: 1966 doğumluyum, primlerim yaklaşık 7500 günü buldu. Emeklilik için primlerimi tamamladım, ancak çalışmaya da devam ediyorum. Primlerim son bir yıldır asgariden yatıyor. Bu durum ileride alacağım emekli aylığını çok mu etkiler? Kaç lira üzerinden prim ödersem kazançlı olurum, emekli aylığım artar?
CEVAP: Sorunuzdan emekli aylığınızın olumsuz etkileneceğini bildiğiniz anlaşılıyor. Gerçekten de asgariden prim ödeyerek çalışmak gelecekte alacağınız emekli aylığının düşmesine neden oluyor. Bu yüzden aslında prim ödeyeceğinize çalışmamanız daha mantıklı. En azından emekli aylığınız olumsuz etkilenmez.
Öte yandan, asgari ücretin biraz üzerinden prim ödemek de gelecekte emekli aylığını kurtarmaz, artırmaz. Emekli aylığınızı yükseltmek için olması gereken en az 4-5 bin TL üzerinden sigorta yatmasıdır. Bunu da sadece 1-2 yıl değil, uzun bir süre, en az 10 yıl yaparak emekli aylığınızı arttırmanız mümkün.
Bunun dışında asgari ücretin üzerinde bir rakamdan prim yatması halinde ancak emekli aylığındaki düşüşü önlersiniz, aylığınızda artış olmaz.
EMEKLİ OLAN KADINA BAĞ-KUR’LU KOCASINDAN DUL AYLIĞI BAĞLANIR
SORU: Annem tekstil atölyesinden sigorta şartlarıyla emekli oldu. Babam yıllarca esnaf olarak çalıştı, daha sonra da Bağ-Kur’dan emekli oldu. Emekli olduktan bir yıl sonra babamı kaybettik. Babamdan kalan emekli aylığını annem alabilir mi?
CEVAP: Anneniz sigorta emeklisi olarak babanızdan da ölüm aylığı alabilir. Ancak anneniz halen emekli aylığı aldığı için, babanızdan bağlanacak aylık oranı yüzde 50 olacaktır. Anneniz emekli olmasaydı babanızdan dolayı yüzde 75 oranında aylık alacaktı.
Annenize babanızdan aylık bağlanması için, bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğüne yazılı olarak başvurup, dul aylığı bağlanmasını talep etmelisiniz. Babanızın ölüm tarihini takip eden ödeme dönemi başından itibaren aylık bağlanır.
PRİM YATIRIP FİİLEN ÇALIŞMAYAN KİŞİNİN SİGORTASI İPTAL EDİLİR
SORU: Emeklilik için primlerimin dolmasına 1 yıl kaldı. Ancak çalışmıyorum, bir tanıdığımızın fabrikasında sigortalı gibi gösterilip, primleri tamamlamayı bekliyorum. Primlerimi böyle tamamlamaya çalışırken, ödediğim sigorta primlerinin iptal edilmesi sözkonusu olur mu? SGK’nın denetim yaptığı doğru mu?
CEVAP: SGK, sigortalılık ilişkisini fiili çalışma üzerine kurmuştur. Yani çalışmadan primlerin yatırılması halinde kişi sigortalı kabul edilmez. Bu nedenle, doğru duyduğunuz gibi, sizin fiilen çalışmadığınız tespit edilirse, SGK tarafından sigorta süreniz iptal edilir.
ŞANSLISINIZ, ÜÇ FARKLI AYLIĞI BİRDEN ALMA İMKANINIZ VAR
SORU: SSK emeklisiyim. İki yıl önce sigortadan emekli olan ancak geçen haziran ayında kaybettiğim eşimden de dul aylığı alıyorum. Babam da Emekli Sandığı emeklisiydi, yeni kaybettik. Babamdan aylık alma şansım var mı?
CEVAP: Vefat eden eşiniz Emekli Sandığı iştirakçisi olmadığı ve sigorta şartlarıyla emekli olduğu için eşinizden dul aylığı alabilirsiniz. Aynı zamanda babanızdan da yetim aylığı alabilirsiniz. Bu durumda babanızın memur emeklisi olması sizin için oldukça olumlu, şanslısınız, kendi emekli aylığınızla beraber üç aylığı birden alabilirsiniz.
Ancak eşiniz sigortalı olmayıp da Emekli Sandığı’ndan emekli olmuş ve siz de ondan dolayı dul aylığı alıyor olsaydınız, hem eşinizden hem de babanızdan aylık alamazdınız. Bu durumda yüksek olan aylığı tercih etme hakkınız olurdu. Hangisinin aylığı yüksekse onu alabilirdiniz.