Milliyet Gazetesi yazarı Cem Kılıç, emekli aylığının belirlenmesinde dikkat edilen hususları köşesine taşıdı.
İşte Cem Kılıç'ın o yazı:
Emeklilikte, aylığı bağlayıp ödeyecek kurumun belirlenmesinde, sigortalıların emeklilik tarihinden geriye doğru prim veya kesenek ödenerek geçen son 7 yıllık fiili hizmet (360 x 7 = 2520 gün) süresi esas alınıyor.Daha basit bir anlatımla, sigortalının son 7 yıllık fiili hizmet süresi içerisinde en fazla hangi kurumda hizmeti varsa, yani sigortalının son 7 yıllık fiili hizmet süresinin yarısından bir gün fazlası olan 1261 prim ödeme günü hangi kurumda geçmişse o kurumca veya hizmet süresinin eşit olması durumunda sigortalının bağlı olduğu son kurumca yaşlılık -emeklilik- aylığı bağlanıyor.Bu konu çalışanlar tarafından bilinmediği için, emeklilik döneminde kötü sürprizlerle karşılaşanlar olabiliyor. Bu nedenle konunun tüm çalışanlarca, özellikle emeklilik tarihi yaklaşanlar bakımından bilinmesinde fayda var.
ASKERLİK...
SORU:: Askerlik borçlanmasının sigortalıların yani 4-a’lıların emeklilik yaşını düşüreceği doğru mu?
* Turgut Akın
CEVAP: Askerlik borçlanması 4-a yani sigorta koşullarında, sigortalık süresini ve prim ödeme gün sayısını borçlanılan askerlik süresi kadar artırır. Emekli olmak için gereken prim gününüzü tamamlamanıza yardımcı olur.
Diğer yandan, askerlik sigorta başlangıç tarihinden önce yapılmışsa, emekli olunacak yaşı da etkiler yani düşürür. Askerlik borçlanması her sigortalı için farklı sonuç doğurur. Burada önemli olan parametreler, sigorta başlangıç tarihi, askerlik tarihi ve süresidir.
PRİMLERİM YANAR MI?
SORU: 15 yıl SSK primi ödedim. Ancak prim günüm yetmediği için şu anda emekli olamıyorum. Yaşım da ilerledi. Ödenen primlerim yanacak mı? Geri almam mümkün mü?
* Mehmet Selamoğlu
CEVAP: Emeklilik için aranan yaşı doldurduğu halde emekliliğe yetecek kadar primi olmayanlar talepte bulunmaları halinde, ödemiş oldukları primleri ‘toptan ödeme’ adı altında geri alabilirler.
Emekli olmak için aranan yaşı dolduğunda emekli olma şartları yerine gelmemişse, SGK’dan talep edilmesi halinde çalışma yaşamı boyunca ödediğiniz primler size geri verilir.
YAŞI TAMAMLAMAK
SORU: Yaş haddinden emekli olurken kaç yaşı tamamlamak ve kaç gün prim ödenmesi gerekiyor?
* Tuna SAVA
CEVAP: Yaş haddinden emekli olma şartlarını, sigorta başlangıç tarihi, prim sayısı ve kişinin doğum tarihi birlikte belirliyor.
Buna göre;
- 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar
15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve şartına göre
56-60 arasında değişen yaşı doldurduğunda
yaş haddinden emekli olabilirken,
- 8 Eylül 1999-1 Mayıs 2008 arası sigortalı olanlar 25 yıl sigorta, 4500 gün prim ve 60 yaş şartını birlikte sağladığı tarihte emekli olabiliyor.
- 1 Mayıs 2008’den sonra sigortalı olanlar ise primini 1 Ocak 2036’ya kadar 5400 güne tamamlaması şartıyla, 63 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabiliyor.
EMEKLİLİKTE ÖNCELİK SIRASI
SORU: Eşim, 1983 yılında sigortaya girdi. 2700 gün SSK yattı. 1450 gün Bağ-Kur ve 266 gün isteğe bağlı SSK olmak üzere toplam 4416 gün primi var. Ne zaman ve nereden emekli olur?
* Ahmet Turgut
CEVAP: Eşinizin 4/a’lı olarak sigorta yani eski adıyla SSK koşullarıyla emekli olması için gereken koşullar 20 yıl sigortalılık süresi, 40 yaş ve 5000 prim günü şartları mevcut. Hem 4/a hem de 4/b yani Bağ - Kur kapsamında prim ödemeleri var. Ancak eşinizin emekliliği daha doğrusu hangi kurumdan emekli olacağını tespit etmemiz için, bu primlerin hangisinin önce, hangisinin sonra olduğunu bilmemiz gereiyor. Son 2520 günlük prim ödemesi en fazla hangi sigortalılık kapsamında ise o sigortalılık statüsünden emekli olunduğundan, 40 yaş ve 5000 prim günü koşullarını yerine getirip, son 2520 günlük prim ödemesi içinde en az 1261 günü sigortalı olarak yani 4/a’lı geçirmişse, eski adıyla SSK koşullarıyla emekli olur. Yok eğer bu 1261 günü 4-b koşullarında geçirmişse, o zaman Bağ-Kur koşullarıyla emekli olur.