Bazı gazeteciler, Bakanlara sunum yapıldığını, yaşın yükseltilmesi için yeni bir düzenleme hazırlığı olduğunu iddia ettiler. Yaşanan tartışmaları anlayabilmek için; öncelikle 3 farklı emeklilik yaşı tespiti olduğunu ve bu tartışmaların sadece bir grubu ilgilendirdiğini bilmek gerekiyor.
Hali hazırdaki mevzuatımıza göre emeklilik tespiti 3 duruma göre yapılmaktadır:
1- 8 Eylül 1999 tarihinden önce hizmeti olanlar
2- 8 Eylül 1999 ila 30 Nisan 2008 arasında hizmeti olanlar
3- 30 Nisan 2008 tarihinden sonra hizmeti olanlar
8 EYLÜL 1999'DAN ÖNCE HİZMETİ OLANLAR
8 Eylül 1999 tarihine kadar emeklilikte yaş şartı aranmıyordu. 18 yaşında işe girerek 20 yıllık sigortalılık süresini dolduran kadınlar 38, 25 yıllık sigortalılık süresini dolduran erkekler ise 43 yaşında emekli olabiliyordu.
İLK DEFA 8 EYLÜL 1999 İLA 30 NİSAN 2008 ARASINDA HİZMETİ OLANLAR
Bu sorun oluşturunca, 1999 yılında düzenleme yapıldı. 8 Eylül 1999'da yürürlüğe konan 4447 sayılı yasa ile emeklilikte yaş şartı getirildi. Buna göre, 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olanlarda yaş şartı kadınlar için 58, erkekler için ise 60 olarak aranmaktadır. Yani bu gruptakiler hem yaş hem de prim gün sayısını doldurmalı. Ancak 1999 yılında bu düzenleme yapılırken, 8.9.1999 tarihinden önce sigortalı olanların emeklilik şartları kademeli olarak düzenlendi. Burada, "emekliliğe şu kadar hizmet süresi kalanlar şu yaşa tabidir." denildi.
30 NİSAN 2008'DEN SONRA İLK DEFA HİZMETİ OLANLAR
30 Nisan 2008 tarihinden sonra sigortalı olanlar ile sigortalı olacaklarda yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde 60 olmakla birlikte, emeklilik yaşı 2035'den sonra prim gün sayısını dolduracakları tarihe göre kademeli olarak artıyor ve 2048'den itibaren 65 yaşta eşitleniyor
BİR DEĞİŞİKLİK OLURSA KİM ETKİLENECEK?
Bir değişiklik olması halinde etkilenecek grup, ilk hedef grup 1999'dan önce sigortalı olup 1999 yılındaki düzenleme ile kademeli olarak yeni düzenlemeye intibak ettirilenler olacaktır. Zira hem 1999'dan sonra hem de 2008'den sonra ilk defa sigortalı olanlar zaten 58-60 yaş uygulamasına tabidir.
Bu kapsamda;
1- 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle erkek Devlet memurlarından 25 hizmet yıllarını doldurmaya; 9 yıl 6 ay veya daha az kalanlar ile daha fazla hizmet süresi gerekenlerin tamamının, 25 yıllarını doldursalar dahi, emekliliklerinin uzaması ihtimalı bulunmaktadır.
2- 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle kadın Devlet memurlarından 20 hizmet yıllarını doldurmaya; 7 tam yıldan fazla, 8 tam yıl veya daha az kalanlar ile bu sürelerden daha fazla hizmet süresi gerekenlerin tamamının 20 yıllarını doldursalar dahi emekliliklerinin uzaması ihtimali bulunmaktadır.
Yapılacak düzenlemede muhtemelen 1999 ve 2002 yılındaki düzenleme gibi olur. Yani, hizmet sürelerini doldurmaya şu kadar kalanların emekli olabileceği yaş sınırı şu kadar arttırılmıştır gibi bir değişiklik olması muhtemeldir. Bu ise, düzenlemenin alt yaş sınırının 48 veya 49 olduğu varsayıldığında, 1985, 1986, 1987 veya daha sonra göreve başlamış kişiler, her şekilde etkilenecek kişiler olabileceklerdir.
Öncelikli grup 1999'dan önce hizmeti bulunanlar olmasına rağmen,
1- 8 Eylül 1999 tarihinden sonra göreve giren kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşa tabi olduğundan, bunların yaş hadlerinin de artırılması gibi bir durumun söz konusu olabilir. Bu ancak bir taslak var ise ve ortaya çıktığında anaşılabilir.
2- 2008 sonrasında ilk defa hizmete girenler için söz konusu olan 65 yaş olayının yürürlüğü, daha erken bir tarihe alınabilir. Böyle bir değişiklik yapıldığında bir anlamda erken emeklilik zorlaşacaktır.