AK Parti'nin gece yarısı kanuna eklediği madde muhalefet tarafından Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin borçlarını öteleme operasyonu olarak yorumlanırken, Maliye Bakanı Şimşek, hazine alacakları için getirilen yüzde 40 kesinti sınırlamasının Ankara'ya özgü değil, tüm büyükşehir belediyelerine yönelik olduğunu belirtti.
TBMM Genel Kurulu, 'Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'nın görüşmelerini tamamladı. İçinde çeşitli konularda düzenlemeler barındıran ve Torba Kanun olarak nitelendirilen Kanunda, emeklilerin maaşlarında iyileştirmeyi öngören madde yer alıyor.
Düzenlemeyle ilk 6 ay için en düşük emekli aylığı yüzde 20.4, en yüksek emekli aylığı ise yüzde 4.64 oranında artırılacak. 2010 Temmuz ayı TÜFE artışlarıyla birlikte en düşük emekli aylığındaki artış yüzde 24.2, en yüksek emekli aylığındaki artış ise yüzde 7.8 oranında gerçekleşecek. Bu artışlar sonucunda en düşük SSK emeklisinin aylığı 601 liradan 683 liraya, en düşük SSK tarım emeklisinin aylığı 403 liradan 480 liraya, en düşük esnaf emeklisinin aylığı 476 liradan 555 liraya, en düşük Bağ-Kur tarım emeklisinin aylığı ise 306 liradan 380 liraya çıkacak.
Açılış aşamasında bir kereye mahsus olmak üzere finasal faaliyet harcına tabi tutulan her banka şubesi için her yıl ve nüfus esasına göre farklı tutarlarda harç tahsil edilmesi uygulamasına geçiliyor. Kanunla, özel finans kurumları statüsünde finansal faaliyet harcına tabi tutulan katılım bankaları da aynı uygulamanın kapsamı içine alınıyor. Kanuna göre katılım bankaları dahil Türkiye'de kurulan bankalar ile yabancı bankalarca Türkiye'de açılan Merkez Şubeleri'nden kuruluş ve faaliyet izin belgeleri için her yıl 200 bin TL, serbest bölgelerde faaliyet göstermek üzere kurulan bankalar ve açılan yabancı banka şubelerinden izin belgeleri için her yıl 200 bin TL harç tahsil edilecek.
Bütün bankaların, serbest bölgelerdekiler de dahil olmak üzere açılan şubelerinden kuruluş ve faaliyet izin belgeleri için, bağlı bulundukları belediyelerin bir önceki takvim yılı başındaki nüfusuna göre harç alınacak. Buna göre nüfusu 5 bine kadar olan belediyelerdeki şubeler 12 bin TL, nüfusu 5 bin ila 25 bin arasında olan belediyelerdeki şubeler 36 bin TL, nüfusu 25 binden fazla olan belediyeler ile serbest bölge sınırları içindeki şubeler 48 bin TL harç ödemekle yükümlü olacak.
Kanunla işsizlik sigortasından kısa çalışma ödeneği ödenmesine ilişkin düzenlemenin süresi de uzatılıyor ve kısa çalışma ödeneği uygulamasına ilişkin süre 2010 yılı sonuna çekiliyor. Geçen yıl hayata geçirilen SGK'ya bildirgede belirtilen istihdama ilave olarak yeni işe alınan işçiler için Sosyal Güvenlik priminin işveren payının hazine tarafından ödenmesi uygulaması 2010 yılı sonuna kadar uzatılırken, 49 ilde uygulanan istihdamla ilgili teşviklerin süresi de 2012 yılı sonuna kadar uzatılıyor.
Kanun, yabancıların çalışma izinleriyle ilgili bürokratik işlemlerin azaltılmasını da öngörüyor. Türkiye dışında ikamet eden yabancılar, çalışma izni başvurularını, bulundukları ülkelerdeki Türkiye Cumhuriyeti temsilciliklerine yapabilecek. Temsilcilikler, bu başvuruları doğrudan Çalışma Bakanlığına iletecek. Bakanlık ilgili mercilerin görüşlerini alarak başvuruları değerlendirecek. Durumu uygun görülen yabancılara çalışma izni verilecek. Bu izin, çalışma vizesi ve ikamet izninin alınması halinde geçerlilik kazanacak. Çalışma izin belgesini alan yabancıların, bu belgeyi aldıkları tarihten itibaren en geç 90 gün içinde ülkeye giriş vizesi talebinde bulunmaları, ülkeye giriş yaptıkları tarihten itibaren de en geç 30 gün içinde İçişleri Bakanlığı'na ikamet tezkeresi almak için başvurmaları gerekecek.
Kanunda Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanununda değişiklik yapan bir ek madde de bulunuyor. Buna göre, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, yetkili sendikanın belirlenmesinde ve istatistiklerin düzenlenmesinde 1 Ağustos 2010 tarihinden itibaren kendisine gönderilen üyelik ve istifa bildirimleri ile SGK'ya yapılan işçi bildirimlerini esas alacak. Bu tarihe kadar bakanlıkça yayımlanmış olan en son işçi ve üye istatistikleri geçerli olacak.
AK PARTİ'NİN GECE YARISI ÖNERGESİ MUHALEFETİ KIZDIRDI
Bu arada tasarının görüşmeleri sırasında AK Parti'nin gece geç saatlerde verdiği değişiklik önergesi, Genel Kurul'da sert tartışmalar yaşanmasına neden oldu. Kabul edilen önergeye göre, ilgili idarelerin 1 Mart 2010 tarihinden önce doğmuş borçları ile bu tarihten önce Hazine tarafından verilen garantilerden veya ikrazen kullandırılan kredilerden kaynaklanan Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamındaki Hazine alacakları için genel bütçe vergi gelirleri tahsilatından, bu idarelere ayrılacak paylardan yapılacak kesinti oranı yüzde 40 ile sınırlandırılacak. İlgili idarelerin mevcut borçları için yapılacak kesintide sınır korunacak ancak yeni oluşacak borçların zamanında ödenmesi teşvik edilecek. Bu amaçla yeni borçlar için kesinti sınırı uygulanmayacak.
Önergeyle Kanuna eklenen düzenleme, muhalefet tarafından son dakika golü olarak yorumlandı. CHP Trabzon Milletvekili Akif Hamzaçebi, önergenin Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin vadesi geçmiş borçları için verildiğini ileri sürdü. Önergeyle Ankara Büyükşehir Belediyesi'ne önemli bir kolaylık getirildiğini iddia eden Hamzaçebi, Hazine'nin belediyelerden vadesi geçmiş 7.2 milyar TL alacağı bulunduğunu, bunun 4.2 milyar TL'si Ankara Büyükşehir Belediyesi, EGO ve ASKİ'ye ait olduğunu söyledi.
Hazineye olan yerel yönetim borçları içinde Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin yüzde 58'lik bir paya sahip olduğuna işaret eden Hamzaçebi, bu borçlardan yapılacak kesintiye yüzde 40 sınır getirildiğini bildirdi. CHP İzmir Milletvekili Bülent Baratalı da önergeyle kamu kaynaklarını sorumsuzca kullanan Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin borçlarının ötelendiğini belirtti.
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise bu düzenlemenin Ankara Büyükşehir Belediyesi'ne özgü olmadığını, tüm büyükşehir belediyeleri için yapılan bir düzenleme olduğunu belirtti. 2009'un 3. çeyreği itibarıyla Ankara Büyükşehir Belediyesinin Hazine garantili dış borcunun sıfır olduğunu dile getiren Şimşek, ASKİ'nin 36 milyon lira, Adana Büyükşehir Belediyesi'nin 205 milyon lira, Antalya Büyükşehir Belediyesi'nin 87 milyon lira, Bursa Büyükşehir Belediyesinin 68 milyon lira ve Eskişehir Büyükşehir Belediyesi'nin 169 milyon lira vadesi gelmemiş borcu olduğunu açıkladı. Ankara'nın borçlarını takip ettiklerini ifade eden Şimşek, 2003-2009 döneminde Ankara Büyükşehir Belediyesi'nden 877 milyon lira tahsil edildiğini vurguladı. Şimşek, "Maliye Bakanlığı olarak Ankara Büyükşehir Belediyesi'ne ne uyguluyorsak diğer belediyelere de aynı mevzuatı uyguluyoruz" diye konuştu.