Yaptıkları araştırmada ünlü bir internet alışveriş sitesinin verilerini incelediklerini söyleyen Ada, “100 kadından 41’inin göğüs pompası satın aldığını gördük. Anneler, elektrik kaçağı tehlikesi nedeniyle bu ürünleri tercih etmemeli” uyarısında bulundu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2019'un ilk yarıyıl verilerine göre Türkiye’de 15 yaş ve daha yukarı yaştaki 30 milyon 865 bin kadının 8 milyon 661 bini çalışıyor. Çalışan kadınlar arasında ise emziren annelerin sayısı büyük bir yere sahip ve gerek 4857 Sayılı İş Kanunu gerekse 654 Sayılı Devlet Memurları Kanunu, emziren annelere birtakım önemli hak ve ayrıcalıklar tanıyor. Ancak pek çok çalışan ve emziren anne, bu hakların birçoğundan habersiz ya da çeşitli etkenler yüzünden yeterince kullanamıyor. İlgili kanunlarda, kadın işçilere çocuklarını emzirmeleri için ilk altı ayda günde üç saat, sonrasında bir buçuk saat süt izni verileceği yasal bir hak olarak tanımlanmış durumda.
Altınbaş Üniversitesi Ameliyathane Hizmetleri Programı Mikrobiyolog Öğr. Gör. Dr. İpek Ada, yaptıkları araştırmalar sonucunda annelerin işini kaybetme, kariyerinde yükselememe veya iş yoğunluğundan dolayı minimum emzirme sürelerini dahi kullanamadıkları sonucunun ortaya çıktığını belirterek bu durumun emziren anneleri yüksek oranda göğüs pompası kullanımına yönelttiğini tespit ettiğini söyledi. Göğüs pompalarına olan talebin giderek artığını gözlemlediklerini ve bu ürünlerde yüksek satış oranların gerçekleştiğini belirten Öğr. Gör. Dr. İpek Ada, “Yaptığımız bir araştırmada sadece ünlü bir internet alışveriş sitesinde, siteye giren her 100 kadından 41’inin ünlü bir markanın göğüs pompasını satın alırken, belirtilen sitede yer alan diğer tüm markalardan toplam yüzde 9,5 oranında göğüs pompası satın alınmış. Tek bir kaynaktan yapılan bu araştırmayı düşünürsek göğüs pompalarının rekor satış sağladığı ortada” diye konuştu.
Bu cihazların çalışan ve emziren anneler tarafından çokça tercih edildiğini belirten Öğr. Gör. Dr. Ada, elektrikli göğüs pompalarında bulunan tehlike hakkında ise şu açıklamalarda bulundu: “Bunların çeşitleri bulunmakta. En önemlisi çalışan ve emziren anneler vakit bulamadıklarından, pil değiştirme ya da şarj olanakları olmadığından dolayı elektrikli göğüs pompalarını tercih ediyorlar. Bilinen rakamlara göre dünyada her yıl bir kadın bu elektrikli göğüs pompalarında hayatını kaybediyor. Türkiye’de ise süt sağım tesislerinde en az 10 vakaya rastlandı. Bu kişiler elektrik akımı nedeniyle hayatlarını kaybettiler. O nedenle bu cihazların kullanımını annelere önermiyorum. Annelerin yasal haklarının farkında olmaları gerekiyor. Yöneticilerin ise çalışan ve emziren annelere gerekli bilgilendirmeleri yapmaları ve bu yasal hakları konusunda onları teşvik etmeleri gerekiyor. Aynı zamanda elektrikli göğüs pompaları yerine manuel ya da şarj edilebilenlerin tercih edilmesi daha doğru.
Lansinoh Uluslararası Emzirme Araştırması’ndan da veriler paylaşan Ada, aralarında ABD, İngiltere, Almanya ve Çin gibi yüksek gelişmişlik düzeyindeki ülkelerin de olduğu araştırmada 12 ay üzerinde bebeklerini emziren anne sayısının yüzde 28’lik oranla Türkiye ve Brezilya’da olduğunun görüldüğü bilgisini aktardı. Türkiye’nin bu açıdan Dünya ülkeleri arasında ilk sıralarda yer aldığını belirten Öğr. Gör. Dr. İpek Ada, “Her ne kadar dünya ülkeleri arasında emzirme süresi bakımından üst sıralarda yer alsak da emziren annelerde meme sarkması, beğenilmeme, eşi tarafından aldatılma ve sütünün bitmesi korkusu ve yanlış bilgiler nedeni ile ülkemizde ve dünyada her geçen yıl emziren anne sayısı azalıyor” diye konuştu.
Konuyla ilgili soru yönelttiğimiz bazı elektrikli göğüs pompası üreticileri ise bu konuda açıklama yapmak istemediklerini belirtti. Anneler ise kolaylık nedeniyle bu tür cihazları kullanmaya devam edeceklerini anlattı.
9 aylık bir bebeği olan Hazan Soykan, “Birçok anne gibi ben de elektrikli göğüs pompalarını kullanıyorum. Çalıştığımdan dolayı tek şansım bu cihaz. Manuel olanlar elimi yoruyor, zaman kaybı yaşatıyor. O nedenle bunu kullanıyorum. Zararlı olduğunu bilmiyordum, yeni öğrendim. Ama kullanmaya devam edeceğim. Çünkü başka bir imkânım yok. Daha önce bu tür cihazların zararlı olduğunu bilmiyordum yeni öğrendim. Elektrikli pompayı tercih ettim çünkü bir anne için manuel kullanmak çok zor. Çalışan anneler için elektrikli daha iyi bir yöntem olarak görülüyor” dedi.
Zaman kısıtlılığı nedeniyle elektrikli cihazlara yöneldiğini anlatan Duygu Tunçman Genç ise “Ben daha önce bu tür cihazların zararlı olduğunu bilmiyordum. Evet, bu tür cihazları kullandım. Daha komplike olan hastane tipi bir cihaz kullandım. Manuel cihazları kullanmak zor olduğundan tercih ettim. Çalıştığımızdan zamanımızda kısıtlı olduğu için elektrikliyi tercih ettim” diye konuştu.
(DHA)