Tüp bebek tedavisi önerilen ve bu yolu tercih eden çiftleri önemli bir soru bekler:
"Hangi merkeze gitmeliyim?"
Türkiye'de 100'den fazla tüp bebek merkezi olması ile birlikte, bu merkezler arasında, hizmetlerinin çeşitliliği ve kalitesi, canlı doğum oranları ve ücretleri arasında farklılıklar bulunmaktadır. Bunun bir adım ötesinde de, artan ve zorlaşan rekabet koşulları nedeni ile, merkezlerin gazete ve dergiler, televizyonlar ve internet üzerinden yaptıkları pazarlama faaliyetleri yer almaktadır. Yurtdışında bu yola giren hastalara yol gösteren yayınlar mevcuttur.
İngiltere'de HFEA ve ABD'de ASRM tarafından, tarafsız, yasalara uygun ve güvenilir şekilde, hastaları bilgilendiren broşürler hazırlanmıştır. Bu yazımda da amacım, sizlere, bedensel, ruhsal ve ekonomik olarak ağır yükler getiren çocuk sahibi olma uğraşınızda, en iyi tüp bebek merkezini seçmekte yardımcı olmaktır. En iyi tüp bebek merkezini seçerken fazlaca bilgiye ihtiyaç vardır. Bilinmesi gerek önemli noktalar:
* Ekibin tecrübe ve mesleki yeterlilik belgeleri,
* Tedavi edilen hastaların özellikleri,
* Mevcut destek hizmetler,
* Ücretler,
* Ulaşım ve kullanım kolaylığı,
* Canlı doğum oranları ve ikiz-üçüz gebelik rakamlarıdır.
Her çift en başarılı merkeze gitmek ister ancak, bir merkezin başarı oranları başka faktörlere de bağlı olabilir. Bazı iyi merkezler başarı şansı düşük hastaları da tedavi ederler ki bu da merkezin genel başarı oranlarını düşük gösterebilir. Bunun tam tersi durumda ise başarı oranları abartılı şekilde yüksek gözükebilir. Yurtdışında merkezlerin başarı oranları resmi otoriteler tarafından kamuya açık bir şekilde yayınlanmakta iken Türkiye'de bu mümkün olmamaktadır. Aslında Sağlık Bakanlığı bu verilere sahiptir ancak kamuya açık değildir. Bu nedenle çiftler merkezlerin kendi ilan ettikleri sayıları görebilmektedir ve bu durumda bir güven sorunu yaşanabilir. Yasalara ve kalite sistemlerine uygunluk da çok önemlidir. Merkezin, tüm çalışanların ve embriyoloji laboratuvarının yönetmelikler çerçevesinde uygun şekilde belgelendirilmiş olması gereklidir. Yurtdışında tüp bebek tedavilerinin tıbben nasıl yapılması gerektiği de düzenleme ve öneriler altına alınmıştır. Ancak ülkemizde henüz bu tür, tedavi düzenlemeleri mevcut değildir. ISO,JCI gibi uluslararası kalite örgütlerinden onaylı olmak da merkezlerin değerini belirlemektedir.
Merkezin yeri ve sizler için ulaşım ve konaklama imkanları gözden geçirilmelidir. Uygulanan tedavi yöntemleri, sizin için en doğru olan tedavinin mevcudiyeti, destek gruplarının varlığı, ücretsiz psikolojik danışmanlık hizmetleri, beslenme ve diyet ve gerekirse dahiliye konsultanlarının varlığı da araştırılmalıdır. Alternatif ve destekleyici tıp uygulamaları giderek yaygınlaşmaktadır. Bu tür hizmetleri de sorgulayabilirsiniz. Kaç embriyo transferinin yapıldığı, çoğul gebelik oranları ve bunun sizin için önemi de bilinmelidir. İlk izlenimlerde çok önemlidir. Hatta birçok çift için bu karar verdirici bir unsur olabilmektedir. İlk başvurunuzda nasıl karşılandığınızı, merkez hakkındaki ilk intibalarınızı değerlendirmelisiniz. Çalışanlara olabileceği kadar çok soru sorun, böylece iyice bilgilendirilmiş ve ruhen rahatlamış olursunuz. Ücretlere gelince; yapılacak masrafların ayrıntılı dökümünü isteyiniz ve başka ek ödemelerle karşılaşıp karşılaşmayacağınızı öğreniniz. Farklı finansman veya ödeme imkanlarını araştırınız. Yurtdışında tedavi olacaksanız, merkezin bulunduğu ülkede yasal düzenlemelerin var olduğundan ve merkezin onaylanmış ve denetlenmiş ve sürekli kontrol altında tutulduğundan emin olmalısınız.
ISO veya JCI gibi kalite belgelerinin bulunması da önemlidir. Doktor ve embriyoloji ekibinin de gerekli onaylı sertifikalarının varlığını araştırınız. Eğer tedavinizde yumurta veya sperm bağışı olacaksa, merkezin donör bulma ve hastalık tarama yöntemlerini ve size donörler hakkında ne tür bilgilerin verileceğini sorunuz. Son olarak; çiftlerin tedavi olacakları merkezi nasıl seçtiğine dair yapılan iki araştırmadan bahsetmek istiyorum. Bunlar da sizin için yol gösterici örnekler olacaktır. İlk araştırmada çiftlerin en önem verdikleri özelliğin merkezin başarı oranları olduğu görülmüş. Ardından, doktorunun önerisi, ücretler, arkadaşların önermesi ve ulaşım sıralanmış. İkinci araştırmada da, yine en belirleyici unsur başarı oranları olurken, hizmetlerin kalitesi, doktor önerileri, ücretler ve ulaşım gelmiş. Daha sonra ise, tanıdık önerileri ve kliniğin reklamları yer almış. Sizlere tedavi aşamalarınızda uygun merkezi bulmanızı ve başarılı bir sonuç almanızı diliyorum.
Sevgiyle kalın.