Engelli kişilerin hayatlarını kısmen kolaylaştırabilmek amacıyla çeşitli uygulamalar yapılmaktadır. Bunlardan biri de engelli raporudur. Yazımızda raporla ilgili bilinmesi gereken şeyleri tüm soruları sizler için yanıtladık.
Engelli raporu; vücut fonksiyonlarını olması gerektiği gibi kullanamayan kişilere verilen ve rahatsızlığını tanımlayan belgelere verilen isimdir. Bireylere Sağlık Kurulu üyelerinin onayları sonucunda verilir. Verilen raporlar süreli veya süresiz olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Ayrıca verilen raporlarda kişinin fiziksel engelinin yüzdelik değerinin verilmesi gerekir. Bu yüzdelik değerlerin verilmesindeki amaç kişilerin ihtiyaç duydukları yardımları öncelikli olarak alabilmesini sağlamaktır.
Engelli raporu almak isteyen kişilerin öncelikle başvuruda bulunması gerekir. Bu başvuru da sadece devletin onay verdiği hastaneler tarafından yapılmaktadır. Sağlık Bakanlığının onay verdiği hastaneler yapılan başvurular ve rapor özellikleri ile birlikte kişilere gerekli testler yapılarak rapor verilir. Ancak bu raporu vermeden önce istenen bazı belirli belgeler vardır. Bu belgeler ise şunlardır:
Bu belgeler tamamlandıktan sonra başvuru yapılır ve diğer adımlara geçilir:
Türkiye’de engelli raporu olan bireyler Özel Tüketim Vergisi’nden (ÖTV) muaf olarak araç satın alabiliyor. Engelli kişilerin hayatlarında kolaylık sağlanması amacıyla yapılan indirimler, %40 üzeri ve %90 üzeri engellilik durumlarına göre 2 farklı şekilde uygulanıyor. %90 engelli raporu ile alınan araçlar, engelli kişinin yanında yakınlarının yararlanabileceği indirimleri içerirken, %40 engelli raporu ile alınan araçlar, engelli kişinin sadece kendisinin kullanabileceği indirimleri içeriyor.
%40 ve üzeri engellilik ile ÖTV indiriminden yararlanarak araç satın almak isteyen bireylerin öncelikle durumlarını gösteren raporu yani engelli raporunu almaları gerekir. Raporda, engelli bireyin “özel engelli aracını” kullanmaya engel olan bir sorunun olmadığı belirtilmiş olmalıdır. Birey kendi aracını kullanacağı için H sınıfı ehliyete de sahip olmalıdır. Kişi, ehliyet alacağı zaman özel donanımlı bir engelli aracıyla sınava girer ve ehliyetini alır. %90’ın altında engeli olan sürücü, araçta engeline uygun özel aksam yaptırmak şartıyla ÖTV ödemeden araç satın alabilir. Bu özel aracın farklı kişiler tarafından kullanılması yasaktır.Engelli birey H sınıfı ehliyetini ve trafiğe çıkmak için herhangi bir engelinin olmadığını gösteren %40 engelli raporunu göstererek, ÖTV’siz araçlarını galerilerden alabilir.
%90 ve üzeri engele sahip olan bireylerin engelli raporlarında “özel engelli aracını” kullanmaya engel olan bir sorunun olmadığı belirtiliyorsa, özel araçlarını kullanabilirler. Bu bireyler %40 ve üzeri engelliliğe sahip bireyler gibi H sınıfı ehliyete sahip olmalıdır ve ÖTV’siz araçlarını galeriden satın alabilirler. Ancak bireyin engel durumu araç kullanmasına da engelse kişinin birinci dereceden üçüncü dereceye kadar olan yakınları ÖTV’siz araç satın alabilir. Araç satın alma işlemi sırasında, aracı kullanacak kişinin de bulunması gerekir.
ÖTV indirimi, 5 yılda bir kez uygulanır. Yani 5 sene dolduktan sonra indirimli bir şekilde tekrardan yeni bir araba alabilirsiniz.
Aracı satın aldıktan sonra 5 yıl içerisinde aracınızı satmak isterseniz ÖTV tutarını ödemeniz gerekmektedir. Ancak kaza yapıp veya doğal afetlerden dolayı aracın kullanılamaz hale geldiği diğer durumlarda aracınız için hurda belgesi alarak yeni bir otomobil için ÖTV indiriminden yararlanabilirsiniz.
ÖTV ödemeden aldığınız aracı sadece ruhsatta ismi geçen kişiler kullanabilir. Bunun dışındaki durumlarda çeşitli cezalarla karşı karşıya gelebilirsiniz.
H sınıfı sadece engelli sürücülerin alabileceği bir sınıftır. Sürücü ehliyet almak istediğinde öncelik olarak engellilik durumunu gösteren bir sağlık raporu almalıdır ve bu rapor, bireyin ehliyet almasında herhangi bir sakıncalı durum olmadığını göstermelidir. Diğer sürücü adayları ile aynı sürede aynı sınavlara girip sınavları geçip ehliyetlerini alabilirler.