Entübe hasta, herhangi bir hastalık veya kaza sonucunda solunumu kendisi yapamaz. Bu durumda entübe kelimesi hastanın solunumuna yardımcı olacak cihazlarla onu hayatta tutması anlamına gelmektedir. Hastalar bir cihaza bağlanır ve bu sayede solunumlarına destek olunur. Entübe edilmiş hasta özel bir takım cihazlara bağlanarak ağız ya da burun yoluyla nefes almaya devam ettirilir. Hastanın yeterli solunum alamadığı her durumda entübe edilmesi şarttır.
Entübe hasta ne demek sorusuna kısaca değindik, şimdi sıra bir diğer sık sorulan sorulardan biri olan “Entübe durumunda hastanın bilinci açık mı?” konusuna. Entübe edilmiş hasta büyük bir ameliyat geçirmiş olabilir veya solunum ile ilgili şikayetleri olabilir. Bu durumda hastaya kas gevşetici veya uyku ilacı verilebilir. Hasta bu ilaçların etkisi ile solunumunu kendisi yapamaz hale gelebilir. Bu yüzden entübe edilen hastaların bilinci kapalı olur. Hasta kendi kendine nefes alamayacak durumda olduğu zaman laringoskopi veya özel bir takım ekipmanlar ile entübe durumuna geçmesi sağlanır.
Birçok hastanın entübe edilmesi geçirmiş olduğu rahatsızlık veya ameliyat sonrasındaki tedavi sürecine bağlıdır. Hekimlerin gerekli gördüğü süre kadar hastalar entübe durumunda kalmak zorundadır. Hasta ciddi bir kaza veya yaralanma geçirdiğinde bilinci kapalı olabilir ve solunumunu kendisi yapamaz. Bu durumda hastaya özel aparatlar ile oksijen verilerek nefes alması sağlanır. Bir kişinin entübe durumuna karar verici olan kişi kesinlikle doktorudur. Kişi ne zaman kendi solunumunu rahat ve sağlıklı bir şekilde yapacak duruma gelirse o zaman entübe durumundan çıkabilir. Bu durumun sonlanması için kişinin bilinci kapalıysa bilincinin yerine gelmesi gerekir. Yine de tüm entübe hastalarının bilinci kapalı olmayabilir. Hasta solunum yolu ile ilgili bir takım rahatsızlıklar yaşıyorsa bilinci açık bir şekilde entübe edilebilir. Buradaki amaç entübe durumundaki tüm hastaların solunumuna destek olmaktır.
Bu işlem entübe işleminin tam tersi olarak bilinmektedir. “Entübe hasta nedir ve entübe hasta iyileşebilir mi?” sorusuna cevap arayanlar daha sonra hastanın ne zaman entübe işleminin sona ereceğini merak eder. Entübe hastasının iyileşme durumu tamamen geçirdiği tedavinin şiddetine göre farklılaşabilir. Hasta kendi solunumunu eskisi gibi yapabildiği zaman entübe durumu sonlanır ve hasta ekstübasyon edilir. Ekstübasyon ise entübe işleminin bitmesi ve hastasının rahat nefes alabilir pozisyona gelmesi anlamını taşır.
Uzun Süreli Entübe Durumu
Hastanın geçirmiş olduğu cerrahi müdahaleler, kullandığı ilaçlar varsa kronik bir hastalığı gibi tüm faktörler hastanın entübe süresinin değiştiren önemli faktörler arasında sayılabilir. Entübe hasta bakımı bu süreç içerisinde uzman kişiler tarafından özel cihazlarla yapılmaktadır. Hastanın gerekli tüm tahlil ve testleri sürenin değişmesini etkiler. Genellikle hasta 22 günden daha fazla bir süre entübe durumunda ise tıpta trakeostomi denilen yani uzun süreli entübasyon dönemine geçer. Bu durum hastanın doktoru tarafından belirlenir ve kayıtlara geçer. Hastanın tüm hayati fonksiyonları cihazlar üzerinden düzenli olarak takip edilir ve hastanın gerekli görülürse entübe süresi uzatılabilir. Örnek vermek gerekirse bir trafik kazası sonucunda kişinin başına aldığı bir darbe sonucunda bilinç kaybı meydana gelebilir. Bu durumda kişi solunumunu kendisi yapamaz. Hastanın acil entübe altına alınması gerekir. Bu süre kişinin geçirmiş olduğu kazanın şiddetine veya aldığı darbelerin durumuna bağlı olarak entübe süresinin birkaç gün içerisinde normal hale döneceğini gösterebilir. Hastanın bilinci açıldığı anda entübe durumu ortadan kalkabilir. Genellikle entübe süreleri maksimum 1 ay gibi bir süre içerisinde hastanın solunum fonksiyonlarının sağlıklı bir şekilde yerine getirmesine kadar sürer. Yinede entübe durumu kişinin geçirmiş olduğu sağlık sorunları ile ilgili olup bu sürenin uzman kişiler tarafından belirlendiği unutulmamalıdır.
Hastanın solunum rahatsızlıkları, yeteri kadar nefes alamaması veya daha başka sebeplerden dolayı entübasyon işlemi uygulanır. Bu işlem sırasında hastanın bilinci açık veya kapalı olabilir. Nefes alma sorunu bilinç kaybı yaşamayan kişilerde de görülebilir. Kişilerin tamamen veya kısmi olarak nefes alma sorunu çekmesi entübasyon durumunu ortaya koyar. Bu yüzden hastanın hangi şikayetler ile hastaneye müracaat ettiği entübe durumuna geçip geçmemesinde önemli bir faktör olabilir. Yani hastanın entübe edilip edilemeyeceği tamamen solunum şikayetlerinin ciddiyetiyle ilgili bir durumdur.
Hastanın suni solunum ile nefes almasına yardımcı olan entübe durumu, bazen kişilerin rahatsızlık çekmemesi için uyutulmasını da beraberinde getirebilir. Solunum cihazlarının ekipmanları yüzünden hasta rahatsız olabilir ve nefes alıp vermesi daha güç bir hale gelebilir. Bu durum özellikle yaşlılarda ve çocuklarda sıklıkla yaşanır. Bu yüzden hastalar ilaçla uyutulabilir veya kas gevşetici ilaçlar verilebilir. Nefes alıp verme fonksiyonlarının tam ve eksiksiz gerçekleşmesi için hastanın sabit bir şekilde durması ve yardımcı olması gerekir. Fakat eğer hastalar bu konuda sağlık çalışanlarına yardımcı olmuyorlarsa onlar için hayati bir risk taşıyabileceği için uyutulabilirler. Böylece entübe sürecinin eksiksiz gerçekleşmesi sağlanabilir.