Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Sayın Başbakan da başkanlık sistemiyle ilgili olarak bizzat kaleme aldığı oradaki sisteme yönelik anlayışını bayağı da detaylı ele almış, ben de bizzat orada kendim de okudum, kendi kanaatlerimi de ifade ettim ve öyle zannediyorum ki bu çerçevede kendileri seçim bildirgesinin içine başkanlık sistemiyle ilgili düşüncelerini yansıtacaklar ve böylece hükümetimizin, iktidar partisinin başkanlık sistemine yönelik anlayışı nedir, bu orada yerini alacaktır" dedi.
Erdoğan, Slovenya'ya hareketinden önce Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi'nde gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Bir gazetecinin, "İran'ın Yemen'deki varlığıyla ilgili çeşitli açıklamalarınız oldu ve İran yönetiminden de buna tepki geldi ve ziyaretinizi ertelemeniz gerektiğini söyleyenler oldu. Ziyaretle ilgili bir değişiklik var mı? Bu konudaki görüşlerinizi alabilir miyiz?" sorusu üzerine Erdoğan, şunları kaydetti:
"Tabii bizim Yemen konusuyla alakalı yaptığımız açıklama biliyorsunuz. Yemen'in toprak bütünlüğüne olan saygımız sebebiyle bu toprak bütünlüğünün korunması, gerek içeride gerekse dışarıda yapılan bu müdahalelerin doğru olmadığı hususundadır. Dolayısıyla bu müdahaleyi yapanların Yemen'den çekilmesi gerekliliğini ısrarla ifade ettim. Şimdi bu konuyla ilgili olarak tabii İran'dan iki farklı ses çıktı, birincisi parlamentoda bir komisyon başkan yardımcısı veya herhangi birisi, bilemiyorum, ki bunlar benim muhatabım değil. Kaldı ki bizim ziyaretlerimizi de o tür kişiler belirleyecek değil, gideriz veya gitmeyiz bunun kararını verecek olan biziz."
Erdoğan, şu anda programlarını aynen koruduklarının altını çizerek, "Ama Yemen'i de izliyoruz. Yemen'deki gelişmeler bizim için çok çok önemli, her türlü kararı vermemizi gerektirecek adımlar olabilir. Ama şu anda dediğim gibi programımızda herhangi bir değişiklik şimdilik söz konusu değil" diye konuştu.
Başkanlık sistemi
Başka bir gazetecinin, "Sıkça dile getirdiğiniz ve artık bir ihtiyaç olarak tanımladığınız başkanlık sisteminin hükümetin seçim bildirgesine girdiği yönünde bilgiler geliyor. Ancak aynı zamanda Başbakan yardımcısının da bir açıklaması yansıdı medyaya, 'alaturka mı olacak alafranga mı olacak, denge ve fren mekanizmaları nasıl hesaplanacak bunu da görmek lazım' dedi. Acaba sizin kastettiğiniz başkanlık sistemi modelinin hükümetin programına giren uyumu konusunda herhangi bir soru işareti var mı kapsamında, bu açıklama ekseninde" sorusu üzerine, Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Kim bu açıklamayı yaptı bilemiyorum" dedi. Aynı gazeteci, "Bülent Arınç'ın bu yönde açıklaması oldu" yanıtını verdi. Erdoğan, soruya şu cevabı verdi:
"Ben başkanlık sistemiyle ilgili açıklamalarımı başbakanlığımın ilk anlarından itibaren değil, ta büyükşehir belediye başkanlığımdan itibaren bir siyasetçi olarak gündemde tutmuş bir insanım. Bunu da açıklarken hep şu örneği vermişimdir; 'dünyanın neresinde başkanlık sistemi uygulanıyorsa, yarı başkanlık sistemi uygulanıyorsa, adeta biz bir arı maharetiyle hepsinden faydalı olanları alırız ondan sonra da kendi sistemimizi ortaya koyarız' demişimdir."
Erdoğan, son dönemlerde Cumhurbaşkanı seçimi kampanyası döneminde de başkanlık sistemi konusundaki görüşlerini ifade ettiğini hatırlatarak, Türkiye'nin kendi sistemini kurma iradesine ve kabiliyetine sahip bir ülke olduğunu söyledi.
Türkiye'nin bir "devletçik" veya bir "kabile devleti" olmadığını dile getiren Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bizim Cumhurbaşkanlığı forsunda 16 tane yıldız var. Bunların her biri bir devleti ifade eder. Biz buralardan buraya gelmişiz. Güçlü bir devlet geleneğine sahibiz. Hele hele Osmanlı ile bu bir zirve yapmıştır. Burada şunu çok açık net söylemek durumundayım. Biz geçen hafta sayın Başbakan ile bunları konuştuk. Sayın Başbakan da başkanlık sistemiyle ilgili olarak bizzat kaleme aldığı oradaki sisteme yönelik anlayışını bayağı da detaylı ele almış, ben de bizzat orada kendim de okudum, kendi kanaatlerimi de ifade ettim ve öyle zannediyorum ki bu çerçevede kendileri seçim bildirgesinin içine başkanlık sistemiyle ilgili düşüncelerini yansıtacaklar ve böylece hükümetimizin, iktidar partisinin başkanlık sistemine yönelik anlayışı nedir, bu orada yerini alacaktır. Bu tabii şahsen benim için çok çok olumlu bir gelişme."
Türkiye'nin artık patinaj dönemini aşabilmesi için başkanlık sistemine geçmesi gerektiğini aktaran Erdoğan, şöyle dedi:
"Parlamenter sistem artık adeta bizi tıkamıştır. Bundan sonra biz bu patinaj dönemini atlatıp sıçramalarımızı yapmak suretiyle muasır medeniyetler seviyesinin üstüne çıkmamız lazım. Dün de Tokatlılar Buluşması'nda bunu ifade ettim. Bizim bu süreç içinde bakın bir 2023 yaklaşımımız var, bir 2053 hedefimiz var torunlarımız için. Dolayısıyla bu hedefleri yakalayabilmek noktasında artık biz 1 trilyon doları filan konuşamayız, bundan sonra bizim 2 trilyon, 3 trilyon, 4 trilyon dolarları konuşmamız lazım. Bunu konuşabilmek için de bir sistem değişikliğine ihtiyacımız var. Bu sistem değişikliğini yapacak irade Türkiye'dir, burasıdır. Tabii ki yerli olacaktır. Yerli olurken dünyadaki sistemlerden istifade edemezsiniz diye bir şey var mı? Şu anda bu konuda pratiğini en iyi yapan ülkeler hangisiyse, başarıyı en iyi yakalamış ülkeler hangileriyse, kişi başına milli gelirin 40 bin, 50 bin, 60 bin dolarlara çıkmış ülkelerin tabii ki sistemini daha farklı bir şekilde ele almamız gerekiyor ve Türkiye'de oraları yakalamanın gayreti içinde olmalı. Biz bizden geridekilere bakamayız. Bizden ileride olanlara bakacağız."
G20 içindeki 10 ülkenin başkanlık sistemiyle idare edildiğini belirten Erdoğan, "Bunlar en önde olan ülkeler. Herhalde bunlar bu işin faydasını gördükleri için bu sistemi uygulamada tuttular ve şu anda da bu sistemle yönetiliyorlar. Bu bakımdan biz kendimize inanalım, kendimize güvenelim ve kendi sistemimizi de rahatlıkla kurabilecek kabiliyette olduğumuzu bilelim" ifadelerini kullandı.
Obama ile yapılan telefon görüşmesi
"Bundan 4 gün önce ABD Başkanı Obama ile uzun bir telefon görüşmesi yaptınız. Görüşmeye ilişkin notlar bize geldi. Biraz ayrıntılarla ilgili olarak sizden bilgi alabilir miyiz?" şeklindeki soruya Erdoğan, "Görüşmeyle ilgili notlar size geldiğine göre mesele kalmamıştır" şeklinde espriyle karşılık verdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Suriye konusunda ayrıntı alabilir miyiz, o görüşmeye dair?" şeklindeki ifade üzerine ise "Suriye konusunu sayın Obama ile detay konuştuk. Tabii şu ana kadar attıkları adımlar, ki bundan sonraki sürece yönelik atılabilecek adımlar, ki biliyorsunuz rejim hedefli olarak eğit donat konusunda zaten anlaşmalar taraflarca imzalandı. Şimdi bundan sonra bizim eğit donat noktasındaki hazırlıklarımızı zaten bu işi yürüten heyetler kontrol ediyorlar, görüyorlar. Eğit donat çalışmasıyla birlikte 2. aşamada bizim ısrarla üzerinde durduğumuz konu, uçuşa yasak bölge ve bir de güvenli bölge meselesidir. O da ayrıca masada görüşülmeye devam ediyor" diye konuştu.
(AA)