Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 5 Haziran Dünya Çevre Günü dolayısıyla gerçekleştirilen toplu açılış töreninde Marmara Denizi'nde 'deniz salyası' olarak bilinen müsilaj sorununa değindi.
Deniz salyası sorunlarının kaynağının "arıtılmadan denizlere bırakılan atık sular" olduğunu söyleyen Erdoğan, "Bu konuda Çevre ve Şehircilik Bakanıma talimatı verdim. 'İBB niye bunu yapmıyor? İzmir niye yapmıyor?' demeyeceğiz. Başta Marmara olmak üzere bu müsilaj belasından denizlerimizi kurtaracağız" dedi.
"Benim korkum bu Karadeniz'e yayılır, bir de Karadeniz'den Marmara'ya bunun girdisi olursa bela büyüktür" diyen Erdoğan, gecikmeden adım atılması gerektiğini kaydetti.
İklim değişikliği sebebiyle deniz suyu sıcaklığındaki artışın da müsilajda önemli bir payı olduğunu söyleyen Erdoğan, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın 300 kişilik bir ekiple Marmara'nın 91 noktasında denetimlerini sürdürdüğünü söyledi.
Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum da, Marmara Denizi'ni saran ve çevresel kaygılara neden olan müsilajla ilgili "acil eylem planı hazırladıklarını" ve atılacak adımları Pazar günü paylaşacaklarını söylemişti.
CHP İstanbul Milletvekili Ali Şeker ise 1 Haziran'da müsilaj sorununun araştırılması için verdikleri önergenin AKP ve MHP oylarıyla reddedildiğini duyurmuştu.
Müsilaj yani deniz salyası, Marmara ve Adriyatik gibi daha kapalı denizlerde doğal süreçte oluşması beklenen bir durum olsa da şu an yaşandığı gibi yoğun, çok ve kalıcı olması normal bulunmuyor.
Uzmanlar şu an yaşanan durumun birincil sebebinin "atıklar" olduğunda hemfikir.
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi'nden Profesör Mustafa Sarı, BBC Türkçe'ye yaptığı açıklamada Marmara Denizi'ne arıtmadan atık boşaltımının acilen durması gerektiğini söyledi.
Prof. Sarı müsilaj oluşumunun üç temel tetikleyicisi olduğunu söylüyor; birincisi küresel iklim değişimine bağlı olarak Akdeniz havzasında sıcaklıkların yükselmesi.
Deniz yüzey sıcaklığı verilerine bakıldığında, Marmara Denizi'nin sıcaklığı bu yıl 40 yıllık ortalama verinin 2,5 derece üzerinde, yani 2,5 derecelik bir anomali söz konusu.
https://www.youtube.com/watch?v=ekblD6mfeaI
İkincisi tetikleyici ise Marmara'da deniz şartlarının durağan olması. Prof. Sarı Marmara Denizi'nin orijinal yapısı nedeniyle "astımlı bir insana" benzediğini söylüyor.
Denizin üstündeki 25 metre Karadeniz'den gelen sudan, 25 metrenin altı ise Akdeniz'den gelen sudan oluşuyor.
Prof. Sarı, "İki su kütlesi arasındaki tabaka Marmara Denizi'nin yüzeyi ile dibi arasındaki ilişkiyi zorlaştırıyor, sirkülasyonları engelliyor. Yüzey akıntıları da tamamen Karadeniz'den gelen sularla ilgili" diyor. Yani Karadeniz'den akıntı gelmediğinde Marmara'nın üst akıntısı da azalıyor, durağanlaşıyor, özellikle körfezlerde sirkülasyon iyice azalıyor.
Müsilajın üçüncü ve en önemli tetikleyicisi ise kirlilik, yani deniz giden atıklar.
5 Haziran Dünya Çevre Günü dolayısıyla katıldığı programda Erdoğan, İstanbul'un ağaçlandırılması, atık tesisleri ve kuraklık gibi konulara da değindi.
"İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığımda görevi devraldığımda İstanbul'da ağaç yoktu" diyen Erdoğan, İstanbul'da yol kenarlarını ağaçlandırdıklarını söyledi ve ekledi:
"Çevre bizim işimiz, yeşil bizim işimiz, bundan sonra bunu yapmakla kalmayacak, bu noktada ağaçlandırmadaki faaliyetlerimizi daha da hızlandıracağız."