Çalışma hayatı sırasında kişinin ilk sigortalı olduğu tarih, hizmet süresi, adına ödenen prim miktarı ve yaşı emeklilik için etkili olmaktadır. Belirlenen emeklilik kriterlerine uygun olmayan vatandaşların emekliliği hak etmesi söz konusu olmaz. Bu nedenle genel anlamda şartların tamamının yerine getirilmesi halinde emeklilik maaşına kavuşulduğunu söylemek mümkündür.
Sigortalı olarak çalışan kişilerin emeklilik şartlarında cinsiyet de oldukça önemlidir. Sigorta koluna bakılmaksızın tüm erkek vatandaşların vatani görevini yapması için askere gitmesi şarttır. Erkek sigortalıların askerde geçirdikleri süre boyunca çalışma hayatına ara vermeleri gerekir. Verilen ara; hizmet süresini ve prim miktarını doğrudan etkilediği için emeklilik zamanında gecikmelere neden olmaktadır. Erkek çalışanların bu mağduriyetini gidermesi ve daha erken emekli olabilmesi için Sosyal Güvenlik ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında askerlik borçlanması adında bir formül geliştirilmiştir. Peki, askerlik borçlanması nedir? Nasıl başvuru yapılır ve kimler bu haktan yararlanabilir? İşte, askerlik borçlanmasına dair merak edilen ayrıntılar...
Askerlik borçlanması; askerde kalınan süreyi kuruma geriye dönük olarak borçlanmaya imkan tanıyan sosyal bir haktır.
Askerlik borçlanması hakkından yararlanmak isteyenlerin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ve 18 yaşından büyük olması gerekir. Aynı zamanda bu kişilerin askerlik görevini de tamamlamaları şarttır. Askerlikten muaf olan ya da askere henüz gitmemiş kişiler askerlik borçlanması hakkından yararlanamaz.
Askerlik borçlanması için; vatandaşlara 2 alternatif yöntem sunulmuştur. SSK (4A) ve BAĞ-KUR (4B) sigorta koluna mensup olanlar başvurularını SGK ile entegre edilen e-Devlet kapısı üzerinden yapabilirler. Diğer bir yöntem ise; bu kişilerin SGK'ya askerlik terhis belgesi ile başvurularını iletmeleridir.
Emekli Sandığı (4C) kapsamındaki kamu görevlilerinin askerlik borçlanması hakkından yararlanması için; askerlik borçlanma başvuru belgesini doldurup çalıştıkları kuruma onaylatmaları gerekir. Ardından bu belgenin ıslak imzalı bir şekilde 5 gün içinde Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Sigortalı Tescil ve Hizmet Daire Başkalığına posta ile göndermesi gereklidir.
Askerlik borçlanması prim miktarı 2020 için belirlenen asgari ücret üzerinden hesaplanmıştır. Askerlik borçlanması prim ödemesinin günlük alt limiti asgari ücretin yüzde 32'si; üst limiti ise yüzde 32'sinin 7.5 katıdır.