İktidarsızlık nedir?
Tıp dilinde 'cinsel işlev bozukluğu' dediğimiz şey halk arasında iktidarsızlık diye adlandırılıyor. Ancak iktidarsız kelimesi Türk toplumunda aşağılama olarak kullanıldığından 'cinsel işlev bozukluğu' veya 'sertleşme sorunu' demeyi tercih ediyoruz. Üç ayı aşkın bir süre bir insanın cinsellikle ilgili arzu duyup ilişkiye girmek için yeterince sertleşme elde edememesi durumuna sertleşme sorunu adı verilir. Yani hayatının belirli bir döneminde tek bir kez başarısız olan insanın hemen doktora koşması gerekmemektedir. Ancak bu durum altı ay devam ederse doktora başvurmalıdır.
İktidarsızlık neden kaynaklanıyor?
1990'lara kadar iktidarsızlık sorunlarının yüzde 90'ının psikolojik kökenli olduğu kabul ediliyordu. Ve yapılan araştırmalarda da bu ortaya çıkıyordu. Ancak 2000'li yıllara yaklaştıkça sertleşme sorununun esas büyük nedeninin organik olduğu belirlendi. Yüzde 100 organik ya da psikolojik değil ama organik nedenlerle birlikte psikolojik nedenler de etkili oluyor.
Dolayısıyla böyle bir konuyu ele alırken üç aşama incelenir.
1- Organik sebepler
2- Psikolojik sebepler
3- İkisinin de birlikte olduğu nedenler
Hangi tıbbi koşullar Erektil disfonksiyona zemin hazırlar?
Sertleşme Sorunu, yaşın ilerlemesinin yanı sıra koroner arter hastalığı, yüksek kolesterol düzeyi, yüksek tansiyon ve şeker hastalığı gibi bir dizi hastalığa bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Şeker hastalığı durumunda, arterlerde ve penise kan taşıyan daha küçük kan damarlarında meydana gelen değişmeler ve ereksiyon işlevinde yer alan sinirlerin hasar görmesi erkeklerin %50 ila 70'ini ereksiyon bozukluğuna yatkın hale getirmektedir.
Sertleşme Sorunu olan vakaların çoğunluğunun (%75) psikolojik değil fiziksel kökenli olduğu artık bilinmektedir. Psikolojik kaynaklı ereksiyon bozukluğu, başarı kaygısı ve iç çatışmaların olumsuz görünümlerine bağlı iken fiziksel nedenler arasında anatomik, sinirsel kaynaklı, endokrinolojik, ilaç bağlantılı ve damar sistemi kaynaklı komplikasyonlar yer almaktadır. Damar sorunları, ereksiyon bozukluğunun en sık rastlanan nedenidir.
-Organik sebepler: Penisin kan dolaşımında görülen bozukluk, sinir iletimindeki aksaklık, kan hormon düzeyinde meydana gelen değişiklik, metabolik bozukluk... sayılabilecek başlıca organik Ereksiyon bozukluğu nedenleridir.
-Psikolojik sebepler: Çağımızın hastalığı stres, evlilik sorunları, depresyon, cinsel başarısızlık korkusu, cinsel bilgisizlik, başlıca psikojenik Ereksiyon bozukluğu nedenleridir.
-İkisinin de birlikte olduğu nedenler.
Özet olarak, Sertleşme Sorununun fiziksel nedenleri arasında en sık rastlananlar hangileridir?
-İlaç yan etkisi olarak; hali hazırdaki tedavilerden 200 tanesi bazı vakalarda Ereksiyon bozukluğuna neden olabilmektedir. Bunların başında yüksek tansiyon ilaçları, antipsikotikler, antidepresanlar, H2 blokerler ve arterleri daraltan belli başlı sakinleştiriciler/damar sertliği yer alır.
-Şeker hastalığı; bütün şeker hastası erkeklerin %35'inden fazlasında ereksiyon bozukluğu vardır.
-Sinirsel bozukluklar; örneğin omuriliğin hasar görmesi, multipl skleroz.
-Pelvis bölgesinde yaralanma/ameliyat.
-Peyronie hastalığı (broşür mevcuttur).
-Alkolizm ve uyuşturucu alışkanlığı
-Aşırı sigara
-Hormon dengesizliği (örneğin testosteron düzeyinin düşük olması) ereksiyon bozukluğuna yol açabilir, ama bu, vakaların sadece küçük bir kısmı için (%3) geçerlidir.
Sertleşme Sorunu Tedavi Edilebilir mi?
Evet, ama Ereksiyon bozukluğu çeken erkeklerin birçoğu tedavi yollarını araştırmaz, doktorlar da tıbbi muayeneleri sırasında rutin olarak cinsel işlev konusunda soru sormaz. Bu tür tartışmalar önemlidir, çünkü aslında milyonlarca erkek bu sorunu çekmektedir ve ereksiyon bozukluğu altta yatan bir hastalığın, örneğin şeker hastalığının, kalp-damar hastalığının, prostat kanserinin, alkol veya uyuşturucu alışkanlığının ilk tanınabilir semptomu olabilir.
Sertleşme Sorunu nasıl teşhis edilir?
Ereksiyon bozukluğu bir kere tespit edildikten sonra (libido eksikliği, erken boşalma vb.nin tersine), çeşitli muayeneler ve testlerle sorunun gerçek sebebi, yani psikolojik kökenli mi yoksa organik/fiziksel kökenli mi olduğu bulunabilir. Doğru tedavi yapabilmek için önce doğru tanı koymak gerekir. Bunun için doktorunuz sizden isteyeceği tetkiklerin başlıcaları şunlardır:
Hastalığın Hikayesi:Doktorunuz öncelikle sizinle ve eşinizle - birlikte veya ayrı ayrı - görüşecek ve yakınmalarınızın ayrıntılarını soracaktır.
-Muayene ile olası bozukluklar teşhis edilmeye çalışılacaktır. (örn: penisin eğriliği, testislerin durumu vs.)
-Kan şekeri, hormonlar, kolesterol, trigliserit, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri gibi gerekli görülen testler istenecektir.
-Psikogram ve psikolojik değerlendirme yapılacaktır.
-Kan Damarlarının Değerlendirilmesi
-Intrakavernöz farmakotest (iğne testi)
-Doppler US
-Kavernosometri/grafi
-Anjiografi
-Uyku Testi (NPT): Bilgisayarlı kaydedici ile gece boyu peniste meydana gelebilecek ereksiyonların ve rigisditenin kaydedilip bilgisayar tarafından yorumlanması.
Sigara içmek Sertleşme Sorununa neden olabilir mi?
Sigara içmek bir erkeğin ereksiyonun kalitesini önemli ölçüde düşürebilir ve birçok erektil disfonksiyon vakasında katkıda bulunan bir faktör olarak kabul edilmiştir. Bunun nedeni, sigara içmenin, özellikle de nikotinin, dolaşım sistemini etkilemesi, penise giden damarlar da dahil olmak üzere kan damarlarında etkin kan akışını bozmasıdır.
Bir takım araştırmalar sonunda sigara içen bir erkeğin sertleşme sorunuyla karşılaşması ihtimalinin sigara içmeyen bir erkeğe göre daha yüksek olduğu ortaya konmuştur. Yine araştırmaların sonuçlarına göre, erektil disfonksiyon teşhisi konmuş sigara içen bir kişinin tedavisi, bazen sigara içmeyen bir kişiye göre daha zor olmaktadır.![]Bunun nedeni, sigaranın penisteki kan hücrelerinde anormalliklerin ortaya çıkması ihtimalini yükseltmesidir.
Sertleşme Sorununa karşı hangi tedaviler mevcuttur?
Sorunun sebebine ve derecesine bağlı olarak, mevcut tedaviler arasında intrakavernosal enjeksiyonlar gibi ilaç tedavileri, ağız yoluyla tedavi , sistemik ilaç tedavisi (testosteron), arter ameliyatı, toplardamar ameliyatı, protez penis takılması, vakum-sıkma araçları ve psikoterapi sayılabilir.