Hizmet akdine bağlı olarak 4A, kendi nam ile hesabına bağlı olarak 4B ve kamu görevlisi statüsünde 4C sigortalılık koluna mensup olan erkek çalışanlar askere gittikleri süre boyunca iş hayatına mola vermek zorundadırlar. Uzak kalınan dönem boyunca sigortalı çalışanların adına kendisi ya da işveren tarafından prim ödemesi yapılmaz. Eksik kalan prim günleri ise emeklilik zamanını ve maaşını olumsuz yönde etkiler.
Emeklilik tüm çalışanların en büyük isteğidir. Bu nedenle 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında eksik prim günlerinin çeşitli hizmet borçlanması haklarıyla ödemesine izin verilir. Hizmet borçlanmalarından erkekler için büyük avantaj sağlayanı ise askerlik borçlanmasıdır. Askerlik borçlanmasıyla erken emeklilik ve daha yüksek emekli maaşı alma imkanı sağlanır. Peki, askerlik borçlanması için gerekli olan şartlar nelerdir? Nasıl yapılır? Ne kadardır?
Askerlik borçlanması, sigortalı olarak bildirilen erkeklere özel olarak tanınan sosyal bir haktır. Er ya da erbaş olarak silahaltına alınan erkekler, askerlik nedeniyle iş hayatına ara verdikleri dönemi geriye dönük olarak ödeyebilirler. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu çerçevesinde askerlik borçlanmasının şartları belirlenmiştir.
Askerlik borçlanması hakkından yararlanabilmek için kişilerin askerlik görevini tamamlaması gerekir. Kişilerin er ya da erbaş olarak silahaltına alınması veya yedek subaylık okulunda eğitim görmeleri şarttır. Yedek subaylık okulunda hazırlık aşamasında geçirilen süre de askerlik borçlanması kapsamında değerlendirilir.
Askerlik görevini henüz yerine getirmeyenler ve askerlikten muaf olanlar askerlik borçlanması hakkını kullanamaz.
Askerlik borçlanmasında, askerlik döneminin bir kısmı ya da tamamını kapsayacak süre boyunca geriye dönük olarak ödeme yapılır.
Kişilerin çalışma hayatına başlamadan önce askere gitmesi durumunda ise SGK giriş tarihi askerlik süresi kadar geriye gidebilir.
Sigortalılık statüsüne bakılmaksızın yurttaşların askerlik borçlanması hakkından faydalanabilmesi için resmi başvurularını yapması gerekir. Resmi başvurular kişiler ve bunların hak sahipleri tarafından yapılır.
Buna göre; hizmet akdine bağlı ve kendi nam ile hesabına bağlı olarak çalışanların başvuruları en son hizmet verdikleri Sosyal Güvenlik Kurumu aracılığıyla tamamlanır. Kamu görevlisi statüsünde olanlar ise Kamu Görevlileri Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığı üzerinden resmi başvurularını iletebilirler.
Askerlik borçlanması için yapılacak bizzat başvurunun yanında e-Devlet kapısı da hizmete sunulmuştur. Buna göre 4A ve 4B sigortalılık statüsünde olanların e-Devlet sistemi üzerinden başvurularını iletmesine imkan verilir.
Askerlik borçlanmasına ilişkin ödeme yapılacak miktar enflasyon ve zamlara bağlı olarak her yıl değişiklik gösterir. Asgari ücrete yapılan zam oranında askerlik borçlanması prim ödemesinin miktarı belirlenir. Ödeme yapılacak prim miktarının alt limiti asgari ücretinin %32'si, üst limit ise asgari ücretin %32'sinin 7.5 katı olarak belirlenmiştir.
Buna göre 2020 yılında askerlik borçlanması için aylık alt limit olarak 941.76, üst limit olarak 7.006 TL ödeme yapılır.