Erken Doğum, Milyonlarca Bebeğin Hayatına Mal Oluyor

Dünya genelinde her yıl yaklaşık 15 milyon bebeğin erken doğumla dünyaya geldiğini belirten uzmanlar, 1 milyon bebeğin de henüz 1 yaşını bile doldurmadan hayatını kaybettiğini belirtti. Kadın doğum uzmanları, prematüre doğuma neden olan faktörlerin ve sakıncalı durumların önüne geçmek için bilinçlendirme ve eğitimin hayati derecede önemli olduğunu kaydetti.

'Dünya Prematüre Günü' kapsamında konuyla ilgili açıklamada bulunan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Arda Lembet, bu tip doğumların dünya genelinde önemli bir sayıda olduğuna işaret etti. Her yıl 15 milyon bebeğin prematüre doğup dünyaya erken geldiğini, 1 milyonu bebeğin ise 1 yaşına bile girmeden hayatını kaybettiğini ifade eden Lembet, “Anne karnındaki ve yeni doğan dönemindeki bebek ölümlerinin önemli nedeni “erken doğum.” dedi.

Türkiye’deki erken doğum vakalarının dünya geneli itibariyle geri sıralarda olduğunu belirten Lembet, yüzde 12 erken doğum oranı yanında yeni doğan ünitesindeki ölümlerin yüzde 70’inin erken doğum kaynaklı olduğunu hatırlattı. Daha sonraki sürecin de risk taşıdığını belirten Lembet, “5 yaşına kadar olan çocuk ölümlerinin yüzde 40’ı yeni doğan döneminde olmaktadır ve burada da ilk sebep yine erken doğumdur. Tüm 5 yaş altı ölüm sebeplerinde erken doğum 2. sırada yer almaktadır” ifadesini kullandı.

BİLİNÇLENDİRME VE EĞİTİM ŞART

“Cerebral palsy” rahatsızlığı olan spastik çocukların yüzde 50’sinden, çocukluk çağı körlüklerinin de yüzde 30’undan “prematurite” doğumun sorumlu olduğunu belirten Lembet “Hem ülkemiz hem de tüm dünya için son derece ciddi olan bu problem; erken doğumun risk faktörleri, korunma yolları, tahmin ve tedavi yolları hakkında yapılacak bilinçlendirme ve eğitim çalışmaları ile yüzde 75 oranında azaltılabilmektedir.” diyerek eğitimin önemine dikkat çekti.

Prematüre doğan çocukların gelecekte yaşayabilecekleri sorunlara karşı ailelerin dikkatli olmalarını isteyen Lembet, “Çok düşük ağırlıklı; yani 750 gramın altındaki bebeklerin yaşama şansları günümüz modern tıp imkanları ile sağlanabilse de bu grup bebeklerin bir kısmında ileride okul başarısında düşüklük, görsel motor fonksiyon bozuklukları ve çeşitli sosyal uyum bozukluklarının ortaya çıkabileceği bilinmelidir. Çocukluk çağındaki nörolojik problemlere baktığımızda bunların yüzde 50’sinden prematüre doğumun sorumlu olduğu gözükmektedir.” dedi.

Lembet, erken doğuma neden olan faktörleri de rahim içi ve dışı enfeksiyonlar, çoğul gebelikler, amniyon mayiinin (zarın içindeki sıvı) fazla olması, rahmin yapısal anormallikleri, rahim iç tabakası içindeki kanamalar ve genetik faktörler olarak sıraladı.

ANNE YAŞINA DİKKAT

Anne yaşının 17’inin altında ya da 35’in üzerinde olması durumlarının erken doğumda belirleyici faktörlerden biri olduğunun altını çizen Lembet, önceki doğumun erken doğum ile sonlanması, vajinal kanama, stres, maddi imkansızlıklar, sigara ve diğer kötü alışkanlıklar, anne ağırlığının düşüklüğü, çalışma şartlarının aşırı ağır olması, gebeliğe eşlik eden iyi kontrol edilmemiş sistemik hastalıklar (diyabet, kalp, böbrek ve tiroid hastalıkları vb.), bazı hamilelikte görülen vajinal ve sistemik enfeksiyonların risk oluşturduğuna işaret etti.

Doç. Dr. Lembet, tüm gebelerin rahim uzunluğu ölçümü yaptırması gerektiğini ve erken doğumun tahmini konusunda uzman desteği alması gerektiğini belirtti. Bu tahminin zor ama imkansız olmadığını belirten Lembet, “Rahim ağzı açıklığının muayene ile değerlendirilmesi, hastanın ağrılarının sıklığı ve süresi, ultrasonografik yöntemler, anne kanı ve amniyon mayi içindeki birtakım biyokimyasal belirteçler erken doğum tahmininde kullanılan yöntemler arasındadır. Bu yöntemler ile hem erken doğum klinik bulguları ortaya çıkmadan risk grubundaki hastalar saptanabilir hem de erken doğum eylemi ile başvuran hastaların tanısı ve ileri değerlendirmesi mümkün olabilmektedir” değerlendirmesinde bulundu.

Risk taşımayan hastaların da erken doğum sürprizi ile karşılaşabileceklerini belirten Uzm. Dr. Lembet, gebelik döneminin iyi takip edilmesi ve yapılacak tetkiklerle bu riskin azaltılabileceğini sözlerine ekledi.