Erken emeklilik nedir? Erken emekli olma şartları nelerdir?

Belli bir süre çalışan herkes gerekli şartları yerine getirdiklerine emekli olma hakkı kazanırlar. Emeklilik hakkı ve koşulları, kişilerin çalışma sürelerine, bağlı oldukları sigortalılık türüne, çalıştıkları iş alanına ya da sigortalılık sürelerinin başladığı tarihe göre çeşitlilik gösterebilir. Bazı çalışanlar, çeşitli şartlara bağlı olarak erken emeklilik hakkına da sahip olabilirler. Erken emeklilik için yasal koşullara uygun bazı kriterler gerekir.

Çalışan kişiler için emeklilik en önemli konular arasında yer alır. Bir kişinin emekli olabilmesi için bağlı olduğu iş yerinin ve kapsamına girdiği sigorta türünün önemi vardır. Kişiler hangi sigorta türüne dahil olarak çalışıyorsa emeklilik kriterleri de buna göre belirlenir. Emekli olma ve emekli maaşı bağlanma durumları ayrıca kişilerin sigortalılıklarının başladığı gün ile de ilgili bir durumdur. Ayrıca erken emeklilik adı verilen ve bazı şartlara bağlı olarak değişkenlik gösteren emeklilik türü de bulunur.

Reklam
Reklam

Erken emeklilik nedir?

Kişiler, çalışma hayatlarını olası gerekenden daha önce bir zamanda bitirmek durumunda kalabilir. Bu durumlar farklı şekillerde gerçekleşebilir. Herhangi bir duruma bağlı olarak daha erken bir süre içinde emekliye ayrılması gereken kişiler, başvuru yaparak erken emeklilik imkanından yararlanabilirler. Erken emeklilik şartları gereğince çeşitli hastalıklar nedeni ile kişiler doldurması gereken prim gün sayısını dolduramayabilirler. Mevcut durumlarını ilgili ve yetkili kurum ve kuruluşlara ileterek erken emeklilik talebinde bulunabilirler. Eğer hastalık nedeni ile erken emeklilik talep edilecekse hastalığın rapor ile bildirilmesi gerekir.

Kişinin sağlık sorun nedeni ile erken emeklilik talebinde bulunabilmesi için şu hastalıkların olması gerekir: MS (Multiple Skleroz), kanser, şizofreni, akciğer nakli, şeker hastalığı, görme azlığı, kalp nakli, beyin tümörü, epilepsi, solunum sistemi ile ilgili hastalıklar, demans, AIDS, Parkinson, anemi, çeşitli denge bozuklukları.

Reklam
Reklam

Erken emeklilik şartları nelerdir?

Çalışanların erken emeklilik hakkına sahip olabilmeleri için belirtilen hastalıklar ile ilgili sorunlarının olması dışında belli bir yaş sınırına da ulaşmaları gerekir. Yaş şartı kadın çalışanlarda ve erkek çalışanlarda farklılık gösterir. Erken emeklilik yaşı kadınlar için 58’den erkekler için ise 60’tan başlar. Belirtilen bu yaş sınırı ilk sigortalı olma tarihi 9 Eylül 1999 tarihinden önce başlayan kişiler için geçerlidir. Daha sonraki yıllarda sigortası başlayan kişiler 4500 iş gününü doldurmak zorundadır. Ayrıca çalışma süresi 25 yıl olmalıdır. Bunlar dışında maaşsız emeklilik şartları da bulunur.

25 yıl sigortalı olarak çalışan bir erkek, yaş sınırı olan 60 yaşı doldurana kadar maaş bağlanmamak sureti ile emekliye ayrılabilir. Kadın çalışanlar için bu yaş sınırı 58 olarak belirtilmiştir. Bu şartlara ek olarak kişilerin hangi sektörde ve hangi görevde çalıştıkları da önemli bir başka kriterdir.

Nasıl erken emekli olurum?

Bir çalışan erken emeklilik talep etmek istiyorsa çalışma gücü kaybı yaşadığını sağlık raporu ile ispatlamak durumundadır. Bu kayıp oran olarak % 40’tan başlamalıdır. % 40 ve % 49 arasında bir çalışma kaybı yaşayan kişileri 4100 prim günü sayısı ve 18 yıllık sigortalılık süresini doldurmuş olmalıdır. Erken yaşta emeklilik için sağlık raporu ile çalışma gücü kaybı belirtecek olan kişiler resmi olarak kayıpları %50 ile % 59 oranı arasında ise 3700 prim gün sayısını ve 16 yıllık sigortalılık süresini doldurmuş olmalıdırlar.

Reklam
Reklam

Diğer emeklilik durumlarında olduğu gibi erken emeklilik konusunda da kadın ve erkek çalışanlar farklı şekilde değerlendirilirler. Erkeklerde erken emeklilik şartlarına göre gün sayısı, sigortalı oldukları tarihe göre değişkenlik göstermek üzere 7000 prim günü sayısı civarındadır. Kadınlarda erken emeklilik şartlarına göre ise bir kadının 20 yıllık sigortalılık süresini doldurmuş olması gerekir. Prim ödeme gün sayısı ve yaş sınırı ilk sigorta giriş tarihlerine göre değişkenlik gösterir.