Ankara - Ermeni araştırmacı Hilmar Kaiser, ABD'de yayın yapan Ermeni basın organı Armenian Weekly'ye yaptığı açıklamada, "Biz tekrar tekrar duyduğumuz bölgesel kalmış küçük hadiselerden bir sürü 'kutsal kase' hikayesi oluşturduk. Atıp kurtulmak zorunda olduğumuz pek çok zırva var ve gerçeği ortaya çıkaracak olan pek çok da belgeye sahibiz" dedi.
Kaiser, Armenian Weekly'den Khatchig Mouradian'a verdiği röportajda, geçmiş yıllar itibarıyla Türkiye'ye bakıldığında Ermeni sorunuyla ilgilenen 8 farklı ve birbiriyle rekabet halinde olan merkezin bulunduğunu söyledi. Kaiser, "Bazı insanlar çalışmaların yetersiz olduğunu, Türkçe oldukları için kimsenin okunmadığını söylüyor. Ama şunu anlamalılar ki iyi ki Türkçe ve kimse okuyamıyor. Eğer tercüme edilse ve okunsalar daha fazla zarar verecekler" değerlendirmesinde bulundu.
Türk arşivlerinde çalışmalar yaptığını, kendisine "alışıldıkça" rahat ve güvenilir yaklaşımlarda bulunulduğunu aktaran Kaiser, bir akademik çalışmanın saygınlığının onu yazan kişinin kim olduğuyla çok alakalı olmadığını, bu saygınlığın o çalışmanın kendi içindeki tutarlılığıyla değerlendirilebileceğini belirtti. Kaiser, "Tabii ki Türk tarihçiler arasında ümitsiz vakalar da var. Bir yemek sırasında biri çıktı ve Hitler'in hayranı olduğunu söyledi. Almanya'da olsa onu polise şikayet ederdim ve söylediği şey yüzünden ülkeden ayrılamazdı" dedi.
Kaiser, Mouradian'ın "Liberal akademisyenleri eleştiriyorsunuz. Fakat pek çok makul çalışma, devlet tarafından görevlendirilenler değil, liberal görüşte olanlar tarafından yapıldı" sözlerine de "O çalışmaların çoğu daha önceden basılmış kaynaklara dayanıyor. Bu, onların önde gidenler olmadığını gösterir" yorumunu yaptı.
Belli konularda orijinal çalışmalar yapmak isteyenlerin arşiv çalışmalarını yerinde ve zamanında yapması gerektiğini ifade eden Kaiser, "Biz tekrar tekrar duyduğumuz bölgesel kalmış küçük hadiselerden bir sürü 'kutsal kase' hikayesi oluşturduk. Atıp kurtulmak zorunda olduğumuz pek çok zırva var ve gerçeği ortaya çıkaracak olan pek çok da belgeye sahibiz. Birilerinin bulguları hakkında çok mütevazı, rahat ve dikkatli olmak gerekir" değerlendirmesini yaptı.
Türk Tarih Kurumu (TTK) Başkanı Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu ile 2 yıl önce yapılan İstanbul Konferansı'nda tanıştığını anlatan Kaiser, daha sonra Halaçoğlu'na iki ziyarette bulunduğunu söyledi.
Halaçoğlu'nun elindeki belgelere ilişkin değerlendirmelerde de bulunan Kaiser, "Zohrap ve Vartkes Efendi'yi öldürenlerin Cemal Paşa tarafından idam edildiğini biliyoruz. Bunun gibi başka idamlar da var. Ermeni toplumundan para çalıp devlete vermek yerine, kendi cebine atanlar cezalandırılmış. Bunu biliyoruz, fakat ciddi bir analize ihtiyaç var" yorumunu yaptı.
Kaiser, TTK Başkanı Halaçoğlu ile ilgili, "Sakın Halaçoğlu'nu hafife almayın. Ona saygı duyuyorum. Tamamen uzlaştığımız söylenemez, fakat bu noktada onunla bir kavga içinde olmadığım konusunda rahatım. Bütün bir devletin akademik kaynakları bu kişinin üzerinde bir noktada toplanıyor.
Ermeniler, Halaçoğlu'nun gölgesine bile yakın gelebilecek birine sahip değiller" dedi.
Kaiser, bazı Türk bilim adamlarına da Ermeniler'le ilgili çalışmaları konusunda, "Bir kısım politik ilişkiler içinde olanlar var ve yaptıkları sadece durumun daha da kötüye giderek devam etmesi. Çünkü ancak böyle hayatta kalabiliyorlar ve ortaya koyacakları başka bir şey yok" eleştirisini getirdi.
Ermeni araştırmacı Hilmar Kaiser, Osmanlı arşivlerine ilişkin görüşlerini de şöyle aktardı:
"Birinci Dünya Savaşı'nda Ermeniler ile ilgili bazı can alıcı dosyalar yok. Çünkü bu belgeler 1919'da dosyaların içinden çıkartıldı ve sadece devletin kullanması amacıyla bir araya getirildi. Bu, bazılarının iddia ettiği gibi, arşivlerin temizlenmesi değil. Bu iş, yönetim organizasyonu içinde bazı belgelerin bir devlet kurumundan diğerine aktarılmasıydı.
Bu belgeler yakın zamanda açılacak gibi görünmüyor. Bunun nedeni arşivcilerin motivasyonu ya da ilgisizliği değil, sadece işin çok olması ve bu konudaki kaynak yetersizliği. Yapılacak iş ve belgelerin yeniden sınıflandırılması için bir karşı koyma söz konusu değil ancak tek sahip olmadıkları şey, yeterli kaynak ve hiç şüphesiz bu esef verici..."
Arşivlere gittiği ve kapalı oldukları iddiasını çürüttüğü için bazı az bilgi sahibi olan Ermenilerin kendisini tenkit ettiklerini anlatan Kaiser, "Açılmasını istemiyorsak neden açılması için bu kadar bastırıyoruz" diye sordu.
Kaiser, "Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ortak tarih komisyonu kuralım önerisiyle ilgili ne düşünüyorsunuz?" sorusuna da, "Komisyon çok az şey yapabilir" yanıtını verdi.
TTK Başkanı Prof. Dr. Halaçoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Bir Ermeni gazetesinde yayımlanan röportajda yaptığımız çalışmalar bu denli ciddiye alınıyor ve değerlendirilebiliyorsa, demek ki doğru yoldayız, doğru çalışmalar yapıyoruz" dedi.
Bu açıdan böyle bir yayın yapılmasının sevindirici olduğunu vurgulayan Halaçoğlu, "Diğer yandan, haberde diyaloğa açık olduğumuz belirtiliyor.
Bu da aslında bugüne kadarki çabalarımızda belli bir ölçüde başarıya ulaştığımız, Ermeni tarafında bile bizim bir diyalog içinde olabildiğimiz ve yaklaşımımızı sergilemeleri açısından önemli" diye konuştu.
AA