Uzun yıllar bir arada yaşayan karı kocadan birinde bulunan hastalıklardan bazılarının ileriki yıllarda diğer eşte ortaya çıkma ihtimalinin yüksek olduğu eskiden beri bilinir.
Bunların başında, depresyon, hipertansiyon, mide ülseri, astım, saman nezlesi gibi çevresel faktörlerden, beslenme alışkanlıklarından ve yaşam tarzından etkilenen hastalıklar gelmektedir.
Atalarımız, boş yere 'Körle yatan şaşı kalkar' dememişler. Eşlerden biri sigara içiyorsa diğeri sigara kullanmasa bile bundan etkilenir. Eşlerden biri alkolikse, diğerinin de alkolle tanışması gecikmez. Eşlerin kiloları ve beslenme özellikleri de birbirine benzer. Şişmanların eşleri genellikle şişmandır. Eşlerden biri spor ya da egzersiz yapıyorsa diğerinin de ona katılması sık rastlanan bir durumdur.
BU ADAMIN VURDUMDUYMAZLIĞI BENİ KANSER EDECEK!
Nasıl kadın dırdırından ölen erkekler varsa, mezar taşlarında yazmasa bile erkek vurdumduymazlığından ölen pek çok kadın da vardır mutlaka. Çünkü, ben bu sözü pek çok kadın hastamdan duydum duymasına, ama bunun bilimsel kanıtları da var artık elimizde. Son yıllarda dünyanın çeşitli ülkelerinde yapılan bilimsel araştırmalar, gerçekten de bazı kanserlerin eşlerde daha sık görülebileceğini göstermektedir.
İsveç'de, bir ya da daha fazla çocukları olan ve en azından 15 yıldan beri beraber yaşayan çiftler üzerinde yapılan bir araştırmada, eşlerde mide, akciğer ve mesane kanserlerinin toplumun geneline göre daha fazla görüldüğü saptandı.
Japonya'da 40-84 yaşları arasındaki 2601 evli çift üzerinde yapılan benzer bir araştırma, kocaları kanser olan kadınlardaki kanser oranlarının kocaları kanser olmayan kadınlardaki kanser oranlarına göre daha fazla olduğunu ortaya koydu.
Amerika'da Kaliforniya'da 31 yıl süreyle izlenen 25.670 evli çiftte yapılan bir başka araştırmada ise, dil ve mide kanseri ile bazı lenfoma türlerinin de eşlerden birinde varsa, diğerinde görülme ihtimalinin fazla olduğu belirlendi.
KANSER RİSKİNİ ARTIRAN FAKTÖRLER
Son yıllarda yapılan araştırmalar bir çok kanserin ortaya çıkmasında çevresel faktörlerin, beslenme özelliklerinin ve yaşam stilinin önemli rolleri olduğunu kanıtladı. Hava ve çevre kirliliği, radon, asbest gibi kanserojen maddelere maruz kalınmasının akciğer kanseri için önemli risk faktörleri oldukları artık çok iyi bilinmektedir.
-Sigara akciğer ve gırtlak ilk sırada olmak üzere tüm kanserlerin üçte birinden sorumludur.
-Alkol, karaciğer, yemek borusu, ağız ve gırtlak kanserleri için risk faktörüdür.
-Başta kalın bağırsak, safra kesesi, yumurtalık, prostat, pankreas olmak üzere pek çok kanser şişmanlarda daha fazladır.
-Lifli gıdaların kalın bağırsak kanserine karşı koruyucu etkisi vardır.
-Hayvansal yağlar kanser riskini artırır.
-A, C vitaminleri ve antioksianlardan zengin diyet bir çok kanserin ortaya çıkmasını engelleyebilmektedir.
-Mangal, ızgara ve yağda kızartılarak hazırlanan yiyecekleri fazla tüketenlerde, mide ve yemek borusu kanserleri daha fazla görülür.
-Düzenli egzersiz kanser riskini azaltır.
Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Göğüs Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi