Burun ameliyatlarının yüze ait estetik amaçlı diğer ameliyatlara göre çok daha sık yapılmasının bir nedeni, yüz ovali üzerinde 3 boyutlu projektil yapısı ile beraber işlevsel rolüne ait gösterdiği zengin anatomik çeşitliliktir.
Bir diğer neden ise, burun şekillendirme ameliyatlarının belli bir yaş sonrası oluşan yaşlanma belirtilerinin silinmesi amacıyla gerçekleştirilen “gençleşme" için değil bir tür imaj yenileme ve şekil (veya işlevsel nefes alma) bozukluklarının düzeltilmesi amacını hedeflemesidir. Bu nedenle ameliyatların çoğu yüz gelişiminin (ve karakteristik yüz imajının) tamamlanacağı 18-24 yaş arasında gerçekleştirilir.
GESTALT ALGI KRİTERLERİ VE ANTROPOMETRİK AÇIDAN BURUN NEYİ TEMSİL EDER?
Embriyolojik açıdan bir çok hücre grubunun bir araya gelerek şekillendirdiği çok katman ve boyutlu burun, gösterdiği anatomik çeşitliliğe bağlı olarak yüze uyumlu veya uyumsuz görünebilir. Tarihsel açıdan bakıldığında büyük burun denildiğinde hemen her zaman yüze göre büyük olan burun kast edilir.
Psikolojik açıdan büyük burun, elmacık kemiklerinin silik veya basık olan ve çenesi küçük veya geride olan tüm kişilerde olduğundan daha büyük ve önde algılanır. Burnun kendi içinde sahip olduğu en boy yükseklik uyumu tek başına büyük veya şekilsiz olmasından bağımsız olarak “güzel” olarak algılanır.
Çene, alın ve elmacık kemiklerinin oturduğu yüz ovalindeki burnun işte bu uzaysal konumu kişiye eşsiz bir ayrıcalık kazandırır. Bu anatomik varyasyonlar o kişinin imajını belirler ve kişiye eşsiz bir karizma kazandırabilir.
Bu sıra dışı anatomik sapmanın (benzerlerinden ayrışmanın) farkında olan bir çok kişi bu farklılıklarını sanatında veya sahnesinde ustalıkla kullanmaktadır. Bu nedenle bir karakter oyuncusu için estetik bir burun, göze hoş gelen ancak yüze uyum adına karakter ve iddiası bulunmayan bir burundur.
Kalkık, düz, simetrik çizgilerin oluşturduğu bu burun şeklinin sahibine kazandırdığı rol, ancak güzel bir imajla sınırlıdır. Buruna derinlik ve karakter kazandıran ana unsurlar yüzün diğer estetik yapılarıyıla girdiği anatomik (yakınlık, devamlılık, oransal ve açısal) ilişkidir. Bu konu yine gestalt algı prensipleri çerçevesinde tanımlanmış ve belirlenmiştir.
EN İYİ VİSKİ TADIMCILARININ YILANLAR OLDUĞU SÖYLENİYOR DOĞRU MU?
Burun kökeninde bir nefes alma ve koku/tat duyu organıdır. Evrim basamaklarında yükseldikçe burnun toprağa olan mesafesi arttıkça koku ve tat duyusunu kaybetmeye başlar. Evet en iyi (feromen, koku /parfüm/viski vb.) tadıcıları biz değiliz, burnu toprağa yakın olan yılan, kurt ve ayılar olabilir.
Koku ve tat alma liginde kendisine son sırada yer bulabilen ancak bu sıralamayla çok ta ilgilenmeyen insan için burun, 21. yüzyıl pop estetik kültüründe iliklerine kadar onaylanma ve beğenme ihtiyacını doyurmak için defalarca burun ameliyatı olmayı göze alabilir.
ESTETİK BURUN AMELİYATLARINDA KARŞILANMASI GEREKEN BEKLENTİLER VE SİMON EFEKTİ
Yüze uyum: Kişinin yüz estetik değerlendirmesinde rol alan cildimiz başta olmak üzere tüm iskelet ve yumuşak dokularıyla olan “uyum" burun estetiği planlamasında ilk koşuldur. Yüze uyumlu olmayan bir burun güzel algılanamaz.
Doğal burun: Yapıldığı belli olmayan burun, ameliyatın sanat düzeyinde ve kalitesinde gerçekleştirildiğini gösterir. Çakarlı ve konuşan burunlar istemiyoruz. Biriyle konuşurken veya bir odaya girdiğinizde burun, ilk dikkat çeken organ kesinlikle olmamalı.
Bir kişi hakkındaki ilk karşılaşmada kalıcı izlenimin ilk 4 saniyede oluştuğunu düşünürsek, dikkat çekici bir kavis veya kalkıklığa sahip bir burunla kendinizi etiketlendireceğinizi söyleyebiliriz.
Kişiye özel: Kişinin anatomik ve doku karakteristiklerine (kalın deri, yağlı cilt, zayıf kıkırdak, yüz asimetrileri, ilaç kullanımı, ikincil ameliyat vb.) göre planlama yapılması esastır.
Atravmatik teknik: Cerrahın sorumluluğunda seçilen cerrahi yaklaşım ve teknik, en erken iyileşmeyi vaat ederken, şekil alma sürecinin en hızlı iyileşme ile tamamlanmasını sağlar.
İşlevsel yeterlilik: Nefes alamayan bir burun bir çok hastalığa davet çıkarır. Estetik burun ameliyatlarında karşılanması gereken ilk beklenti düzgün nefes alabilmenin sağlanması veya bu standart ve konfordan ameliyat sonrası taviz vermemek olmalı.
Beden algı bozukluğu: Olmayan veya hafif bir kusuru duygusal ve zihinsel açıdan orantısız (uygunsuz) bir anlam yükleyerek hayatın amacı haline getirmek, en sık burun estetiği isteyen kişilerde gözlenir.
SIMON efekti ise Gorney and Martello 1999 yılında tanımlanan SIMON efekti, bekar, olgunlaşmamış, çocuksu tutturma ve isteklere sahip, kendini abartılı beğenen ve rinoplasti için dolaşan erkek hastalar için yapılan bir akronim tanımlamadır. Beden algı bozukluğunun burun versiyonu olarak kabul edilir.
Biyopsikososyal iyilik hali: Dünya Sağlık Örgütü'nün sağlık tanımıdır. Güncel hali, bu iyilik halinin sürdürülebilir olmasıdır. Başarılı rinoplasti ameliyatları kişiye hem fiziksel (görünüm/nefes alabilme), hem psikolojik (öz saygı) hem de sosyal anlamda (öz güven, sosyalleşme isteği vb.) kazandırarak tam da tanımda adı geçen düzeyde sürdürülebilir bir iyileşme ve sağlık sunar.
'HEMEN BİR PLASTİK CERRAHA BAŞVURUN' ALGISI YANLIŞ!
'Hemen bir plastik cerraha koşun.' Yanlış! Doğrusu eğer rinoplasti yaptırmayı düşünüyorsanız hemen başta kendinizi ve hemen sonrasında cerrahınızı sorgulamaya başlamanız olmalı.
Viskiye mi n'oldu, kurt içti.
Estetik, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Uzmanı
Doç. Dr. Nedim Sarıfakıoğlu
www.ankaraestetikcerrahi.com
Facebook: @NedimSarifakioglu
Instagram: @nedimsarifakioglu
YouTube-Doç. Dr. Nedim Sarıfakıoğlu